جۇكتى ايەلدەرگە ورازا ۇستاۋ مىندەتتەلگەن بە؟

 استانا. قازاقپارات - جۇكتىلىك - ايەلدىڭ ومىرىندەگى ەڭ كەرەمەت ۋاقىتتاردىڭ ءبىرى.

بىرنەشە ايدان كەيىن انا بولاتىنىڭدى سەزىنۋدىڭ ءوزى عاجاپ.

الايدا عاجاپ سەزىمگە بەرىلە بەرمەي، جۇكتى كەزدە اسا ۇلكەن جاۋاپكەرشىلىكتى ارقالاۋ تاعى بار. انا قۇرساعىندا جاتقان 9 اي مەن بالانىڭ ەر جەتىپ نە بوي جەتۋىنە دەيىنگى ءومىرى اتا- انانىڭ موينىندا.

وسى تۇستا Qamshy.kz اقپارات اگەنتتىگى جۇكتى ايەلدەردى ءجيى مازالايتىن سۇراقتاردىڭ بىرىنە توقتالماق. بيىلعى رامازان ايى مامىردىڭ باسىنا كەلىپ تۇر. بۇل ايدا بارشا مۇسىلمان اللانىڭ 5 پارىزىنىڭ ءبىرى ورازا ۇستاي باستايدى. ال جۇكتى ايەل قايتپەك؟ ورازا ۇستاۋ جۇكتى ايەلگە مىندەتتەلگەن بە؟

جۇكتى كەزىندە اۋىز بەكىتكەن ءلاززات...

ول ءۇشىن الدىمەن قۇرساعىندا ءسابيى بولسا دا ورازا ۇستاعان ايەلمەن تىلدەستىك. 15 كۇن ۇزبەي اۋىز بەكىتكەن ءلاززات ساپارعالي قىزى رامازان ايىنىڭ 16-كۇنى نە سەبەپتى ورازاسىن بۇزۋعا ءماجبۇر بولدى؟

«بالاما 4 اي بولعاندا 15 كۇن بويى ۇزبەي اۋىز بەكىتتىم. ءسويتىپ 15- كۇنى ۋ د ز- دان وتكەنىمدە دارىگەر بالامنىڭ مۇلدەم دامىماي جاتقانىن، ءتىپتى 200 گرامعا دەيىن سالماق جوعالتقانىن ايتتى. شىنى كەرەك، قاتتى قورىقتىم، سەبەبى بالامنىڭ ءتۇسىپ قالۋ قاۋپى جوعارى ەدى. دارىگەرگە ورازا ۇستاپ جۇرگەنىمدى ايتپادىم، الايدا ول «دۇرىس تاماقتانبايسىڭ، ەت كوپ جە!» دەپ ماعان جاقسىلاپ ۇرسىپ العان ەدى. رامازاننىڭ 16- كۇنى اۋزىمدى اشىپ، 9 ايعا دەيىن تەك ءجۇزىم جەۋمەن بولدىم. سەبەبى ءجۇزىم - كالورياسى جوعارى جەمىستەردىڭ ءبىرى. ەتتىڭ ورنىن جۇزىممەن تولىقتىرعىم كەلدى.

جالپى ورازا ۇستاردا دارىگەرلەرمەن كەڭەسپەدىم، تەك كۇيەۋىم «بالاعا زيان تيمەسە، ۇستاي بەر» دەپ ءوز رۇقساتىن بەردى. ونىڭ ۇستىنە 30 كۇن ورازا ۇستاپ، امان-ەسەن بالاسىن بوسانعان ايەلدەردى ءوز كوزىممەن كوردىم، سولار دا اسەر ەتكەن بولۋى كەرەك. نەگىزىندە قۇراندا دا، پايعامبار (س. ع. س) حاديستەرىندە دە جولعا شىققان جولاۋشىلار مەن جۇكتى ايەلدەر ورازادان بوساتىلعانى ايتىلادى. مۇمكىندىگى بولعاندا قارىزىن وتەۋگە بولادى. مەن دە بالامدى دۇنيەگە اكەلىپ، ەمشەكتەن شىعارعاندا قالعان 15 كۇنىمدى وتەدىم. ال كەلەسى جۇكتىلىگىمدە ورازا ۇستاعان جوقپىن»، - دەدى جاس انا ءلاززات ساپارعالي قىزى.

گينەكولوگتىڭ كەڭەسى...

الماتى ورتالىق وتباسىلىق ەمحاناسىندا جۇمىس ىستەيتىن I دارەجەلى گينەكولوگ مامان جايلاۋوۆا انار رىسقۇل قىزى جۇكتى ايەلدەرگە ورازا ۇستاماۋعا كەڭەس بەرەدى.

«گينەكولوگ رەتىندە جۇكتى ايەلدەرگە ورازا ۇستاماۋعا كەڭەس بەرەمىن. سەبەبى، بىرىنشىدەن، تاڭنان كەشكە دەيىن اش ءجۇرۋ انانىڭ دەنساۋلىعىنا كەرى اسەر ەتەدى. باۋىرى، بۇيرەگى، اسقازانىنا زيان كەلەدى. سۋى ازايادى، دارۋمەندەرىنىڭ مولشەرى تومەندەيدى. گەموگلوبينى، ياعني قان مولشەرى تومەندەيدى. قانى تومەندەگەن ادام استە السىرەيدى. بۇل پروتسەستەر ۇيقىنىڭ بۇزىلۋىنا، مازاسىزدىق كۇيگە اكەلىپ سوعادى. ال جۇكتى ايەلدەرگە ۋاقىتىلى ۇيىقتاپ، تىنىققان ءجون.

ال انا ىشىندەگى بالانىڭ ءوسۋى قابىلەتى تومەندەيدى. وندايدى مەديتسينادا «جەتىلمەۋ سيندرومى» («سيندروم زادەرجكي») دەپ اتايدى. ءسابي مۇلدەم سالماق قوسپايدى، ءتىپتى سالماعى ازايۋى مۇمكىن، سەبەبى دارۋمەندەردى ۋاقىتىلى قابىلدامايدى. انانىڭ بويىندا سۋ جەتىسپەگەندىكتەن، بالا تۇنشىعادى.

ءوز تاجىريبەمدە ورازا ۇستاعان جۇكتى ايەل بولعان جوق. الايدا كوبى كەڭەسەتىن. وندايدا مەن ۇستاماۋعا، وزىنە ىڭعايلى ۋاقىتتا قارىزىن وتەۋگە كەڭەس بەرەمىن»، - دەدى انار رىسقۇل قىزى.

شاريعات نە دەيدى؟

قۇرساقتاعى نەمەسە ەمىزۋلى بالاعا زيانى تيەدى دەپ قاۋىپتەنگەن (جۇكتى نە ەمىزۋلى) اناعا رامازان ورازاسىن تۇتپاي كەيىنگە قالدىرۋىنا رۇقسات. بۇل تۋرالى اسىل ارنا تەلەارناسىنىڭ رەسمي سايتى جازعان ەدى.

ءاناستان (وعان اللاھ رازى بولسىن) اللاھتىڭ ەلشىسىنىڭ (وعان اللاھتىڭ يگىلىگى مەن سالەمى بولسىن) بىلاي دەپ ايتقانى حابارلانادى: «ۇلى ءارى قۇدىرەتتى اللاھ ساپارداعىلاردى ورازانىڭ اۋىرتپالىعىنان جانە نامازدىڭ جارتىسىنان، ال جۇكتى جانە ەمىزۋلى ايەلدەردى ورازانىڭ اۋىرپالىعىنان بوساتتى» . ءات- تيرميزي 715، ابۋ داۋد 2408، ءان-ءناساي 2277. يمام ابۋ يسا ءات- تيرميزي ءحاديستى حاسان دەدى، ال شەيح ءال- ءالباني ونى ساحيح دەپ اتادى.

جۇكتى جانە ەمىزۋلى ايەلدەر وزدەرى نەمەسە بالالارى ءۇشىن قاۋىپ سەزىنسە، ورازاسىن توقتاتا الادى. الايدا، ەگەر ولار ورازا ۇستاي السا، وندا ولارعا ورازانى قالدىرۋعا تىيىم سالىنادى، ويتكەنى اللاھ تاعالا: «... ال سەندەر ءۇشىن ورازا ۇستاۋ جاقسىراق، سەندەر بىلسەڭدەر ەدى!» (ءال- باقارا 2: 183)، - دەدى.

ول ءۇشىن ەڭ الدىمەن، پارىزىن وتەگىسى كەلەتىن جاندارعا بالا جانە ءوز دەنساۋلىعى جونىندە دارىگەرمەن كەڭەسىپ العان ءجون. ەگەر، قورقاتىنداي ەشنارسە بولماسا ورازا ۇستاۋ مىندەتتەلىنەدى.