ۇلتتىق رۋح
زەرتتەۋ سوڭىنا قاراي جاپوندىق عالىمدار مەن ءبىرقاتار جاپوندىق ديپلوماتتار سول كەزدەگى تۇركيانىڭ پرەزيدەنتى تۋرگۋت وزال جانە باسقا دا تۇركى زيالىلارى جينالعان ورتادا كەزدەسىپ، باياندامالارىن ۇسىنادى.
ءسوز اراسىندا جاپوندىقتار ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىنە قاتىستى مىناداي وي تۇيىندەگەنىن ايتادى: «سىزدەردىڭ ءبىلىم بەرۋ جۇيەلەرىڭىزدە ۇلتتىق رۋح جوق ەكەن!» دەيدى. تۋرگۋت وزال تاڭ قالادى: «مۇنى قالاي تۇسىنەمىز؟» دەگەنىندە جاپوندار ءسوزىن بىلاي جالعايدى:
«ءبىز جاپونيادا مەكتەپ تابالدىرىعىن اتتاعان بالالارىمىزعا ۇلتتىق رۋح ەكپەسىن جاسايمىز. ولاردى توپ توبىمەن جۇيرىك پوەزدارىمىزعا وتىرعىزىپ، الىپ زاۋىت-فابريكالارىمىزدى، تەحنولوگيالىق ورتالىقتارىمىزدى ارالاتىپ ەلىمىزدىڭ كۇشى مەن جەتىستىكتەرىن كورسەتەمىز. كەيىن حيروسيما مەن ناگاساكيگە اپارىپ اتوم بومباسى جارىلىپ، جىلدار بويى ءشوپ شىقپاعان القاپتاردى كورسەتىپ: «ەگەر سەندەر وزدەرىڭدى جەتىلدىرىپ، الدىڭعى كورگەن تەحنولوگيالاردى يگەرمەسەڭدەر سوڭىمىز وسىنداي بولماق» دەپ ايتامىز» دەيدى. وسى كەزدە تۇركى زيالىلارىنان ءبىرى: «ءبىراق بىزدە سىزدەردەگىدەي حيروسيمامىز جوق قوي» دەيدى. سوندا جاپوندىق مامان: «ءسىزدىڭ چاناككالە سوعىس مايدانىڭىز ونداعان حيروسيماعا تەڭ ەمەس پە؟» دەگەن ەكەن.
بۇل مىسال تاريحتا اتا-بابالار باستان كەشىرگەن قاسىرەتتەردەن ساباق الۋدى، سونداي حالگە تاپ بولماۋ ءۇشىن ءبىلىمدى، ەڭبەكقور بولۋدى، ەلىنە جاناشىر، ۇلتتىق رۋحتى بولۋدى دارىپتەۋدى كورسەتەدى. ءبىزدىڭ تاريحىمىزدى دا اشارشىلىق، سوعىس، تار جول تايعاق كەشكەن كۇندەر از ەمەس. سەمەي پوليگونىندا سىناقتان وتكىزىلگەن يادرولىق زاريادتاردىڭ جالپى قۋاتى حيروسيماعا تاستالعان اتوم بومباسىنىڭ قۋاتىنان 2,5 مىڭ ەسە كوپ بولدى. ءبىزدىڭ دە وسى مىسالداعىداي جاستارىمىزدى وركەنيەتكە، جەتىستىكتەرگە ىنتالاندىرىپ، وتكەننەن ساباق الۋعا، ۇلتتىق سانادا جەتىلدىرۋگە ات سالىسۋىمىز قاجەت.