بۋرابايدان «ابىلاي حاننىڭ قارا جولى» ەكسپەديتسياسى ساپارعا اتتاندى
بۋرابايداعى كوكشە تاۋىنىڭ ەتەگىندەگى ابىلاي حان الاڭىننان اتتانعان ەكسپەديتسيا ون كۇن بويى 18-عاسىرداعى «كوكشەتاۋ- اقمولا- ۇلىتاۋ-تۇركىستان» كەرۋەن جولىمەن ءجۇرىپ وتپەك. تاعىلىمدى ەكسپەديتسيا اقمولا وبلىسىنىڭ اكىمى مالىك مىرزاليننىڭ تىكەلەي قولداۋىمەن جانە قوعام قايراتكەرى مۇرات قاجى ىدىرىس ۇلىنىڭ باستاماسىمەن ۇيىمداستىرىلىپ وتىر. ەكسپەديتسيانى شىعارىپ سالۋ راسىمىنە اقمولا وبلىسى اكىمىنىڭ ورىنباسارى اينا مىسىرالىموۆا قاتىسىپ، وبلىس اكىمنىڭ سالەمىن جەتكىزدى.
«ابىلاي دارىندى حان، اسا ءىرى قايراتكەر، قولباسشى بولدى. ابىلاي حان بۇكىل ءومىرىن قازاق حالقىنىڭ بوستاندىعى، ەگەمەندىگى ءۇشىن ارنادى. ونىڭ ەڭبەگى مەن قايراتكەرلىگىن بۇگىن جاس ۇرپاققا جەتكىزۋ شارانىڭ باستى ماقساتى. وسى باعىتتا ساپارعا اتتانعالى تۇرعان ەكسپەديتسيا قۇرامىنا بەلگىلى عالىمدار مەن تاريحشىلار، ولكەتانۋشىلار، قوعام قايراتكەرلەرى جانە بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىنىڭ وكىلدەرى كىرەدى. ولار ون كۇن بويى ابىلاي حان جۇرگەن «كوكشەتاۋ- اقمولا- ۇلىتاۋ- تۇركىستان» كەرۋەن جولىمەن ءجۇرىپ ءوتىپ، تاريحي مالمەتتەر جينايدى. كەيىن ابىلاي مەن ونىڭ زامانى تۋرالى جينالعان ماتەريالدار عىلىمي ماقالالار مەن جيناقتار رەتىندە جارىق كورەدى، سونداي-اق، «ابىلاي حاننىڭ قارا جولى» اتتى كوركەم فيلمدە تۇسىرىلەدى»، - دەدى اينا مىسىرالىموۆا ءوز سوزىندە.
سونىمەن قاتار، وبلىس اكىمىنىڭ ورىنباسارى ەكسپەديتسيا قورىتىندىسى بويىنشا اقمولا وبلىسى جانە كوكشەتاۋ قالاسىنىڭ تابيعي جانە توپونيمدىك لانشافتىن قولدانا وتىرىپ جينالعان، ەلىمىزدە تەڭدەسىز توپوگرافيالىق كارتا قۇراستىرىپ، شىعارۋ جوسپاردا بارىن اتاپ ءوتتى.
شارا بارىسىندا جازۋشى-دراماتۋرگ، قوعام قايراتكەرى جابال ەرعاليەۆ پەن قوعام قايراتكەرى مۇرات قاجى ىدىرىس ۇلى جينالعاندارعا تاريحي ەكسپەديتسيانىڭ ماڭىزدىلىعى تۋرالى ايتىپ بەردى. سونىمەن قاتار، ابىلاي حاننىڭ ۇرپاعى سانسىزباي مۇحيتانوۆ جانە مادەنيەت اۋىلىنىڭ اقساقالى دۋلات ءامىروۆ ءسوزى الىپ، ەكسپەديتسيا مۇشلەرىنە اق باتاسىن بەرىپ، اقجولتاي ءسات-ساپار تىلەدى.
