جاقسى جىگىت پەن جاقسى ات كوپتىكى

  استانا. قازاقپارات - اۆتوموبيل جولدارى كوميتەتى اقتوبە وبلىستىق دەپارتامەنتىنىڭ بۇرىنعى ديرەكتورى، قازىر زەينەتكەر باعلان بايماعامبەتوۆ ءوزىنىڭ ەلباسىمەن كەزدەسكەنىن كۇنى بۇگىنگى وقيعاداي ەرەكشە ىقىلاسپەن اڭگىمەلەپ بەردى.

- ەڭ باستىسى، - دەيدى ول، ەلباسىنىڭ كورەگەن ساياساتىنىڭ ارقاسىندا جۇزەگە اسىپ جاتقان بۇكىل حالىقتىق ىسكە قولىمنان كەلگەنشە ۇلەس قوسىپ، الەمدە جاڭا ءبىر مەملەكەت قۇرۋ قادامىنا اتسالىسقانىمدى تاعدىردىڭ سىيى، ءومىرىمنىڭ جاۋاپتى ساتتەرى دەپ ەسەپتەپ، ماقتان تۇتامىن. الەم مويىنداعان كەمەڭگەر تۇلعا، قازاقتىڭ باقىتىنا جارالعان ءبىرتۋار ازاماتى نۇرسۇلتان ءابىش ۇلى نازاربايەۆپەن وتكەن عاسىردىڭ سوڭعى ونجىلدىعىنان بەرى كەزدەسىپ كەلەمىن. وبلىس، ەل كولەمىندە ونىڭ ستراتەگيالىق ساياساتىن قولداپ، سودان تۋىندايتىن مىندەتتەردى جۇزەگە اسىرۋعا قولدان كەلگەنشە اتسالىسىپ كەلەمىن. 1998 -جىلدىڭ قازان ايىندا ەلىمىزدىڭ ءبىرقاتار وبلىستارىنداعى ءىرى كاسىپورىنداردىڭ باسشىلارى اقتوبە وبلىسىنىڭ اكىمى اسلان مۋسينگە اقتوبە قالاسىندا قازاقستان ازاماتتىق پارتياسىنىڭ قۇرىلتاي سەزىن وتكىزۋ تۋرالى ۇسىنىس جاساپ، ول قابىلدانعان بولاتىن.

 سول جىلدىڭ 17 - قاراشاسى كۇنى «قونىس» سپورت سارايىندا وتكەن قۇرىلتاي سەزىنە ەڭبەك ۇجىمدارى مەن قوعامدىق ۇيىمداردان سايلانعان 2826 دەلەگاتتىڭ 2786 قاتىستى. وسى سەزدى سول كەزدەرى اقتوبە مەملەكەتتىك ازىق- تۇلىك كورپوراتسياسىنىڭ پرەزيدەنتى، ىنتالى توپتىڭ جەتەكشىسى بولعان ءوزىم جۇرگىزىپ وتىرۋ ابىرويىنا يە بولدىم. پرەزيدەنتتىك سايلاۋعا تۇسكەن نۇرسۇلتان ءابىش ۇلى وسى باسقوسۋدا ءسوز سويلەپ، سەزد جۇمىسىنا وڭ باعا بەرىپ، ريزاشىلىعىن ءبىلدىردى. بۇل ءبىزدىڭ ەڭبەگىمىزگە بەرىلگەن ەڭ جوعارى باعا بولىپ تابىلعان- دى. بۇل ساياسي شارا تۋرالى كەزىندە ەلىمىزدىڭ ب ا ق تۇگەلدەي جازىپ، حابارلاعان بولاتىن. ۋاقىت تالابىنا ساي كەيىنگى جىلدارى «نۇر وتان» پارتياسىنا قوسىلعان ازاماتتىق پارتيا ەل ساياساتىنا ءوزىنىڭ سالماقتى ۇلەسىن قوستى. اقتوبەلىك پارلامەنت دەپۋتاتتارى امانگەلدى ايتالى، ءسانيا قالدىعۇلوۆا مەن بولات ابىشيەۆتەر ساياسات تورىنە ءبىزدىڭ قولداۋىمىزبەن شىعىپ، ەل تاۋەلسىزدىگىن نىعايتۋ جولىندا حالىق ءسوزىن سويلەدى دەسەك، شىندىقتان اتتامايمىز. «نۇر وتان» پارتياسى ايقىنداعان ماقساتتار مەن مىندەتتەر مەنىڭ دە قىزمەت بارىسىنداعى باعدارلاماعا اينالدى.

كەيىنگى جىلدارى دا اقتوبە وڭىرىنە ءىس- ساپارلارى كەزىندە ەلباسىمەن الدەنەشە جۇزدەسىپ، تىلدەسۋ ءساتى تۇسكەن بولاتىن. وسىنداي كۇندەردىڭ بىرىندە مەن ۇلكەن ادامعا ونىڭ تەمىرتاۋداعى جاستىق جالىندى كۇندەرىندە ءبىر بولمەدە جاتىپ ەڭبەكتەس بولعان، قارا ناندى قاق ءبولىپ، جاستىق شاعىن بىرگە وتكىزگەن تەمىربولات قۇباشيەۆ مەنىڭ بوكستان باپكەر ۇستازىم ەكەنىن، ال ءوزىم ۇلتتىق ات سپورتىن وڭىرىمىزدە بارىنشا دامىتۋعا ۇلەسىمدى قوسىپ كەلە جاتقانىمدى جەتكىزدىم. ەلباسىمىز مەنى مۇقيات تىڭداپ، وڭ قاباق تانىتتى. سەبەبى ول دا اتقۇمار، قازاقى مىنەزدى جان ەكەن، جانارى جايناپ قويا بەردى، ءوزىنىڭ جاقسى كورەتىن كوك جورعاسى بار ەكەنىن دە جاسىرعان جوق. ءسويتىپ ول مەنىڭ بۇل ءىستى توقتاتپاي، جالعاستىرا بەرۋىم كەرەكتىگىن دە ەسكەرتتى. جالپى ەلباسى قانداي دا ءبىر سىيلىقتان باس تارتسا دا، قازاققا قاسيەتتى جىلقى مالىن سىيعا ۇسىنعاندا قارسىلىق بىلدىرمەيدى ەكەن. بۇل ىسكە وتە ماڭىزدى ىقىلاس قويىپ، ءوزى دە جىلقىنى باپتاپ- وسىرەتىن ورىن سالدىرعان.

نۇرسۇلتان ءابىش ۇلىنىڭ جىلقى مالىنا دەگەن كوزقاراسى، اتبەگىلىگى بولەك اڭگىمە. پرەزيدەنتتىڭ ەر ۇستىندە قازىقتاي قادالىپ وتىرعانىنا ءسۇيسىنىپ، بالا كۇنىنەن ات جالىندا ويناپ وسكەن شوپان ۇلىنا ءتان قاسيەتى مول ەكەن دەپ تۇجىرىمدادىم ىشىمنەن.

 نۇرسۇلتان ءابىش ۇلىنىڭ سايگۇلىكتى ءبىر قاراعاننان بايقايتىن، مال تانيتىن قاسيەتى دە بار ەكەن. مۇنى كەلەسى ءبىر كەزدەسۋ -  2001 -جىلدىڭ 2 - ماۋسىمىندا بايقادىق. ەلباسىنىڭ وسى ءبىر اتقۇمارلىق قازاقي قالپىن بايقاعان ءبىز وعان 2000 -جىلى سالىنىپ بىتكەن يپپودرومدا اقتوبە سايگۇلىكتەرىمەن تانىستىرۋدى ۇسىنىپ ەدىك، ۋاقىتىنىڭ تارلىعىنا قاراماستان پرەزيدەنت از دا بولسا بۇل ءىس- شاراعا ءوزىنىڭ التىن ۋاقىتىن ءبولدى.

ۋاقىتتىڭ تىعىزدىعىنا بايلانىستى ەلباسى يپپودرومعا سوقپاۋى دا مۇمكىن، - دەگەن بولجامعا اتبەگىلەر سەنگەن جوق. «جۇيرىك اتتىڭ جولىندا جانىن بەرەتىن قازاقتىڭ بالاسى تۇلپار تۇياعىنىڭ ءدۇبىرىن ەستىپ تۇرىپ مويىن بۇرماۋى مۇمكىن ەمەس، قالاي دا ۋاقىت تابادى» دەگەندى ولار.

سەيىستەردىڭ سەنىمى الداعان جوق. ەسەت باتىر اتىنداعى پوليتسيا مەكتەبىنەن شىققان پرەزيدەنتتىڭ كولىگى يپپودرومعا تۇمسىق تىرەدى. شيراق قيمىلداپ، تريبۋناعا كوتەرىلگەن ول «قازىر ۇشقىر اتتار جارىسى بولادى» دەي بەرگەندە، «ءاي، مىناۋ تايپالعان جورعا عوي» دەدى الاڭدا سار جەلىپ بارا جاتقان توپ اتتىڭ ىشىنەن ءبىر سايگۇلىكتى نۇسقاپ، - اتتەڭ، ءبىراق ۇزاق شابىسقا شىدامايدى ەكەن، - دەدى.

قىراعى كوزدىڭ قاپى كەتپەگەنىن كەيىن اتبەگىلەر دە مويىندادى.

يپپودروم قازىر تەك قانا جارىس الاڭى ەمەس، اتتاردى باپتايتىن دا ورىن. پرەزيدەنتتىڭ كەلۋ سالتاناتىنا 70 ات ازىرلەنىپتى. ولاردىڭ قاتارىندا ەسەت باتىر اتىنداعى اسكەري- پوليتسيا مەكتەبىنىڭ، قانداعاش قالاسىنىڭ «ۆلاديمير» ج ش س- نىڭ، العا اۋدانى، ەسەت اتا اۋليە اتىنداعى و ك- نىڭ، حرومتاۋ اۋدانىنىڭ «اينۇر» شارۋا قوجالىعىنىڭ، قارعالى اۋدانى «تابيعات» ج ش س- نىڭ، اقتوبە قالاسىنىڭ «نۇرداۋلەت» ج ش س- نىڭ اتتارى بار.

5 مينۋت شاماسىنداعى ۋاقىتتا ۇيىمداستىرۋشىلار جەلىس جانە ۇشقىر اتتار جارىسىن كورسەتىپ قانا ۇلگەردى. سوڭعىسىندا «ۆلاديمير» ج ش س- نىڭ «فايزي» اتتى سايگۇلىگىنە مىنگەن ناسەنوۆ نۇرحان ەسىمدى بوزبالا «اقتاڭگەرلەپ» ۇران سالىپ مارە سىزىعىن كەسىپ وتە بەرگەندە ەلباسى دا ورنىنان تۇرا كەتتى.

قازاق پەن جىلقى ەگىز ۇعىم دەگەن راس ەكەن عوي.

 

 

يپپودرومدى كورىپ، ريزاشىلىعىن بىلدىرگەن ەلباسى ات سپورتىن ءارى قاراي دامىتۋ جونىندە ماعان تاپسىرمالار بەرىپ جاتتى.

 2008 -جىلدىڭ 22 - قىركۇيەگىندە اقتوبەدە قازاقستان مەن رەسەي شەكارالاس ايماقتارىنىڭ V فورۋمى بولىپ وتكەنى بەلگىلى. وعان رەسەي پرەزيدەنتى د. مەدۆەديەۆ باستاعان كورشىلەس ەلدىڭ ءبىر توپ گۋبەرناتورلارى دا قاتىسقان بولاتىن. وبلىس باسشىلىعىنىڭ سىيلى قوناققا ات مىنگىزىپ، شاپان جابۋ اتا سالتى عوي، د. مەدۆەديەۆكە اسىل تۇقىمدى ارعىماق تارتۋ ەتەيىك دەپ شەشىپ، وسى شارۋانى ماعان جۇكتەدى. وسىلايشا، كوپتىڭ كومەگىمەن سوناۋ ۆەنگريادان ءبىر اۋقاتتى جاننىڭ ات سارايىنان گەنەفوندى (اتا تەگى) جىلدار بويى جازىلىپ كەلە جاتقان اراب ارعىماعىن الدىرۋعا قولىمىز جەتتى. بۇل ەندى ۇلى اباي «اتتىڭ سىنىندا» ايتقان:

شوقپارداي كەكىلى بار، قامىس قۇلاق،

قوي مويىندى، قويان جاق، بوكەن قاباق.

اۋىز ومىرتقا شىعىڭقى، مايدا جالدى،

وي جەلكە، ۇڭىرەيگەن بولسا ساعاق

سوزدەرىنىڭ يەسى بولا الاتىن، سۇلۋلىعىنا كوز تويمايتىن، اسىلدىڭ اسىلى ەدى. ەندى وسى «ارابىمىز» پرەزيدەنت د. مەدۆەديەۆكە تابىس ەتۋ ساتىندە مىنەز كورسەتىپ، اساۋلىعىن ەسكە العانى.. .

سول كەزدە نۇرسۇلتان ءابىش ۇلى «اساۋعا» جاقىنداپ، وقىس ۇنمەن ءبىر جەكىرگەنى بار. بەلگىلى ءبىر قاسيەتى بار ادام قانداي دا بولسا، اساۋدىڭ مىسىن باسادى دەگەنگە وسى جولى كوزىمىز جەتتى، ارعىماق جاس بالاداي جۋاسي قالدى. ەلباسى ونى ەركەلەتىپ كەكىلىنەن، جالىنان، يىلگەن مويىنىنان سيپاپ وزىنە سەندىرىپ الدى دا، تىزگىنىنەن ۇستاپ د. مەدۆەديەۆكە جاقىنداپ، وعان تابىس ەتتى.

 - ۆوت ەتو كراساۆەتس! -  دەپ ءسۇيسىندى. ريزاشىلىق تانىتقان د. مەدۆەديەۆ دەگەنمەن ءبىزدىڭ ەلباسىنداي جىلقىنىڭ كەكىلىنەن سيپاي قويعان جوق.. .

كەزىندە ەلباسىنىڭ بىرنەشە يناۋگۋراتسياسىنا قاتىسۋ باقىتىنا يە بولدىق، بيىلعى ماۋسىمداعى پرەزيدەنت يناۋگۋراتسياسىنا دا قاتىستىم، - دەپ اياقتادى اڭگىمەسىن باعلان بايماعامبەتوۆ.

بالنياز اجنيازوۆ، قازاقستان جۋرناليستەر وداعىنىڭ مۇشەسى

 

«قامشى» سىلتەيدى