قويان باققان قاريا

 استانا.قازاقپارات - ت. رىسقۇلوۆ اۋدانىنىڭ قۇمارىق اۋىلىندا تۇراتىن شاكەن قاريانىڭ بۇگىنگى تىرلىگى جاستارعا ۇلگى.

جاسى جەتپىستەن اسىپ كەتسە دە ءناسىبىن كاسىپتەن ايىرىپ جۇرگەن شاكەن جاپارالى ۇلى كەزىندە «كارل ماركس» ۇجىمشارى اسپانداپ تۇرعان شاقتا دا شارۋاشىلىقتىڭ ءار سالاسىندا جۇمىس ىستەپ، تابان اقى، ماڭداي تەرىمەن مال تاپتى.

 كەيىنگى جىلدارى قوي دا باقتى. ال شاكەن قاريانىڭ سول ۋاقىتتا اۋىل شەتىندەگى ءبىر گەكتار القاپقا 400 ءتۇپ الما اعاشىن وتىرعىزعانىن، سودان ول اعاشتارعا ەسەككە اربا جەگىپ بوشكەلەپ سۋ تاسىعانىن جۇرت ءالى كۇنگە دەيىن اڭىز قىلىپ ايتادى. سوڭىنان بىرنەشە شاقىرىمنان ءوزى ارىق قازىپ، سۋ جەتكىزگەن. بۇگىندە سول كوشەتتەر جايقالا وسكەن الما باعىنا اينالعان. ءتىپتى اعىمداعى جىلى قاريا الما باعىنان 10 توننا ءونىم الىپ، ول ونىمدەردى تاراز جانە  قىزىلوردا قالالارىندا ساۋدالاپ قايتىپتى. ال قالعان 2 توننا ءونىمدى وسكەمەن قالاسىندا وتكەن اۋىل شارۋاشىلىعى جارمەڭكەسىندە وتكىزگەن. ال شاكەن قاريانىڭ سول قالادا وقىپ جۇرگەن جامبىلدىق جاستارعا 45 كيلوگرامم المانى تەگىن ۇلەستىرىپ جىبەرگەنى دە جومارتتىقتىڭ بەلگىسى. «ەڭبەك ەر اتاندىرادى» دەگەن ءسوز بار. اۋىلدا تۇراتىن ناعىز ەڭبەك ادامى بۇگىندە مەملەكەتتەن قايتارىمسىز قارجى الىپ، قويان اسىراۋمەن اينالىسىپ وتىر. جىلقى ەمەس، قوي ەمەس، قويان باققان قاريانىڭ بۇل ارەكەتى شىنىندا دا تاڭداندىرادى. ايتكەنمەن ارمانى اسقاق، ماقساتى ايقىن شاكەن جاپارالى ۇلى ۇلى دارحاننىڭ ەسىمىن نەگىز ەتىپ بۇگىندە «دارحان» شارۋا قوجالىعىن قۇرعان.

 «شاعىن بيزنەس ۇرپاقتان- ۇرپاققا بەرىلەتىن وتباسى داستۇرىنە اينالۋى ءتيىس» دەگەن ەلباسى ءسوزى -  مەنىڭ ومىرلىك ۇستانىمىم. كوزىن تاپقان ادام قانداي كاسىپتى بولسا دا دوڭگەلەتىپ الىپ كەتەدى» دەيدى قاريانىڭ ءوزى. كەزىندە ءوزى وتىرعىزعان الما باعىنىڭ جانىنان ءوز ەسەبىنەن ەنى 10, ۇزىندىعى 30 مەترلىك ۇلكەن قوراجاي سالادى. ءسويتىپ كوكتەم كەلىسىمەن قوياننىڭ «فلاندر» جانە «ۆەليكان» تۇقىمدارىن ساتىپ الىپ، اسىراي باستايدى. بۇگىندە قارت كاسىپكەردىڭ قوراسىندا 200 دەن استام قويان بار. ال قىس مەزگىلىنە قاراي قويان باسىن 1000 عا جەتكىزۋدى كوزدەگەن قاريا بولاشاقتا ولاردى ءتىپتى 4000-5000 عا دەيىن جەتكىزىپ، ساتپاق نيەتتە ەكەن. ءتىپتى ول قويان ەتىن ساۋدالاۋ ءۇشىن استانا جانە الماتى قالالارىنداعى بىرنەشە مەيرامحانا يەلەرىمەن دە كەلىسىپ قويىپتى. ەندى قوياننىڭ ەتىن عانا ەمەس، تەرىسىن دە كادەگە جاراتۋ ماقساتىندا الداعى كۇز مەزگىلىندە قىتاي ەلىنە بارعالى وتىرعانىن ايتتى.

شاكەن اقساقال اسپاناستى ەلىندەگى تەرى وڭدەۋ تەحنولوگياسىمەن تانىسىپ، كەرەكتى قۇرىلعىلارىن الىپ قايتپاق نيەتتە. تىرلىگىنە تياناقتى كاسىپكەر ءوز شارۋا قوجالىعىنىڭ جانىنان ءۇي سالىپ، جارى ءبۇبىحان اپا ەكەۋى سوندا كوشىپ بارىپتى. قازاققا تاڭسىق كاسىپتى قولعا العان شاكەن قاريا وسىناۋ تىرلىگىمەن- اق ەرىنبەي ەڭبەك ەتكەننىڭ ەكى ءبۇيىرى شىعاتىنىن كورسەتىپ وتىر.

حاميت ەسامان، «ەگەمەن قازاقستان» جامبىل وبلىسى