ءيمانجۇسىپتىڭ تاپقىرلىعى

 استانا. قازاقپارات - قالامگەر ءالىمقۇل بۇركىتبايەۆتىڭ «قاجىمۇقان» اتتى حيكاياتى 1990-جىلى «جالىن» جۋرنالىندا العاش رەت جاريالانىپ، ارتىنان جەكە كىتاپ بولىپ شىقتى.
None
None

وسى تۋىندىدا  ۇلىتاۋ وڭىرىندە اتاقتى ءيمانجۇسىپ قۇتپان ۇلى، بالۋان شولاق، قاجىمۇقان بالۋان ۇشەۋى باس قوسىپ، دالانى در-دۋعا بولەگەنى جايلى ايتىلادى. ءبىرىن-ءبىرى كورىپ، باس قوسۋعا ىنتىزار بولىپ جۇرگەن قازاقتىڭ ارىستارى القا-قوتان ونەر كورسەتەدى.

بالۋان شولاق بىلەكتەي تەمىردى ارقان سياقتى بىلەگىنە ءۇش-ءتورت قايىرا وراپ، ەكى ۇشىن تۇيىقتاپ تاستاي سالادى.

قاجىمۇقان بولسا ۇزىن رەلس تەمىردى جوتاسىنا كولدەنەڭ سالىپ، جينالعان حالىققا، «ەكى باسىنا سىيعاندارىڭشا مىنىڭدەر!» دەيدى. ەل تەمىرگە جابىسادى. بالۋان رەلستى باياۋ اينالدىرعاندا جۇرت كوبەلەكتەي شاشىراپ ۇشادى.

دۋمان قىزعان ءبىر ساتتە جىلقىسى قويناۋعا سىيماي جاتقان اتاقتى شونجار ءسالىمباي ورتاعا شىعادى. -  ۋا، حالايىق، مەنىڭ ءبىر شارتىم بار! -  ءلاپباي، بايەكە. -  ولاي بولسا، بالۋان شولاق پەن قاجىمۇقان كۇرەسسىن! قاي جەڭگەنىنە 100 جىلقى بەرەمىن! ءسالىمبايدىڭ ۇكىمىن ەستىگەن ەلدە ەس جوق. توبىرعا قىزىق كەرەك. جەر توقپاقتاپ شۋلاپ جاتىر. كۇرەسسىن! كۇرەسسىن! ەلىرگەن ەلدىڭ شۋىلىنان جەر شايقالىپ، كوك تەربەلەدى.

مۇنداي ساتتە كىم دە بولسىن ابدىراپ قالارى ءسوزسىز. بالۋان شولاق ءىنىسى قاجىمۇقانعا قارايدى، قاجەكەڭ كوزىن تومەن سالىپ ءۇنسىز ىڭىرانادى. ات ۇستىندە شىرەنىپ، سۋسار بورىگى جەلبىرەپ ءسالىمباي تۇر.

كوپتىڭ ايقاي-سۇرەڭىنەن كەيىن شىنىندا كۇرەسپەك بولىپ، بالۋان شولاق پەن قاجىمۇقان بەلدەرىنە شىلبىر بايلاپ دايىندالا باستايدى. وسى ساتتە ايۋداي اقىرىپ ورتاعا ءيمانجۇسىپ شىعادى.

-  ەي، حالايىق، ەي، ءسالىمباي! ورگە تارتسا، سورعا تارتاتىن نەتكەن سورلى ەدىڭدەر! باقتارىڭا تۋعان ەكى بالۋان كوزدەرىڭە كوپ كورىندى مە؟ ال ەكەۋىن كۇرەستىردىڭدەر، ءبىر-بىرىنە ءزابىر جاساۋعا يتەردىڭدەر! ءبىر-ءبىرىن مايىپ قىلسا سەندەرگە پايدا تۇسە مە؟ نەتكەن سورلى ەدىڭدەر!

-  ەي، بالۋان شولاق سەن ۇيالماي ارتىڭنان ەرگەن ءىنىڭدى جەر قاپتىرماقسىڭ با؟ -  ەي، قاجىمۇقان سەن مىنا ەلدىڭ ايتاعىنا ەرىپ جالعىز اعاڭنىڭ جاعاسىنا جارماسپاقسىڭ با؟

يمانجۇسىپتىڭ ۇكىمىنەن كەيىن ەل ساباسىنا تۇسەدى. قاجىمۇقان بولسا ەڭىرەپ كەلىپ، «قايران يمەكەم-اي، سەن بولماعاندا شوكەمنىڭ جاعاسىنان ۇستاپ، كۇناھار بولار ەدىم» دەپ ەكى اعاسىن قۇشاقتاپ سولقىلداپتى.

بۇل وقيعادان ءبىز نە تۇيەمىز: يمەكەڭ بولماعاندا ەكى ارىس ءبىرىن-ءبىرى مايىپ ەتۋى ابدەن مۇمكىن ەدى. تەك مايىپ ەتىپ قويماي، اراسىنا ارازدىق تۇسپەي مە؟ ەلدىڭ ماڭدايعا باسقان ەكى ارىسى اراز بولسا، ەل بۇلىنبەي مە؟ مىنە، بايىرعى قازاقتىڭ مىقتىلارى تاتۋلىقتى ساقتاۋ ءۇشىن، سىيلاستىقتى بۇزباعان.

بەكەن قايرات ۇلى،

«ەگەمەن قازاقستان»

سوڭعى جاڭالىقتار