ءيمانجۇسىپ قۇتپان ۇلى مەن قاجىمۇقان مۇڭايتپاسوۆ

 استانا. قازاقپارات -ءيمانجۇسىپتىڭ تەك بالۋان ەمەس، سونىمەن قاتار ءانشى، كومپوزيتور بولعانىن دا جاقسى بىلەمىز. دەسەك تە سۇڭعىلا بويلى ءيمانجۇسىپتىڭ بۇگىنگە دەيىن ايتىلاتىن كۇرەس ونەرىندەگى ەرلىكتەرى ەل ەسىندە. باتىردىڭ بويىنا دارىعان كۇش پەن قايسارلىق اكەنىڭ قانىنان كەلسە كەرەك.

 كەنەسارى حاننىڭ قولىندا بەلسەندى توپ جاۋىنگەرى اتانعان ءيمانجۇسىپتىڭ اكەسى قۇتپان (شىن ەسىمى -  بايمىرزا) كوتەرىلىس كەزىندە كوزسىز ەرلىگىمەن حالىق جادىندا قالعان. قۇتپاننىڭ 3 ۇلى دا باتىردىڭ اتىنا كىر كەلتىرگەن ەمەس. بارلىعى تەكتى، ءبىلىمدى، باتىر بولدى. ءيمانجۇسىپ سول ۇشەۋدىڭ كەنجەسى بولعاندىقتان كىشكەنتاي كۇنىنەن تەنتەك بولىپ وسكەن. سول سەبەپتەن بولار، وسە كەلە ءيمانجۇسىپ قىزۋقاندى، تىك مىنەزدى تۇلعاعا اينالدى.

 قاجىمۇقان مۇڭايتپاسوۆ پەن ءيمانجۇسىپ قۇتپان ۇلى -  جاقسى ارالاسىپ، پىكىرلەس بولعان تۇلعالار. ەل اراسىندا مىنا ءبىر اڭگىمە ءجيى ايتىلادى. قاجىمۇقاننىڭ اتاق- داڭقى الەمگە تاراپ، حالىق اراسىندا ەسىمى ءجيى ايتىلىپ جۇرگەن كەز. بىردە ول ەل ارالاپ قوياندى جارمەڭكەسىنە كەلگەن. باتىر بالۋان كەلدى دەپ كيىز ءۇي تىگىپ، بارىن سالىپ كۇتىپ جاتقان جەرگىلىكتى تۇرعىندار جۇگىرىپ- اق ءجۇر. قاجىمۇقان تاۋداي بولىپ توردە وتىرعاندا ەسىكتەن كىشكەنتاي عانا مىجىرايعان شال كىرەدى. كوپشىلىك ونى كوزگە ىلە قويمايدى. ءسويتىپ، جاڭاعى كىسى بالۋان جايعاسقان تۇسقا جاقىنداپ: «قاجىمۇقان، سەن ۇلكەندى سىيلاۋدى ۇمىتايىن دەگەن ەكەنسىڭ. وسى ايماقتا 5-6 قىپشاق ءۇي بار. سول قىپشاقتىڭ ۇلكەنى مەن ەدىم. الدىما سالەم بەرۋگە كەلمەي، كەرەك قىلماعانىڭ قالاي؟ !» دەپ قاجىمۇقانعا سوزبەن تيىسە باستايدى.

كىشكەنتاي عانا شالدىڭ باتىر بالۋانعا وسىلاي تىك سويلەگەنىن كوپشىلىك كۇتپەسە كەرەك، بارلىعى ول نە دەر ەكەن دەپ جاۋاپ كۇتەدى. سوندا بالۋان اپتىقپاي: «ەي، شال! قاڭعىرعان قاي قىپشاقتى ىزدەپ جۇرەمىن؟ ! ءسوزدى قوي!» دەپ جاقتىرماي قالادى. سوندا الگى كىشكەنتاي شال دولدانىپ: «سەن شىنىمەن ۇلكەندى سىيلاۋدى ۇمىتقان ەكەنسىڭ» دەپ ۇيدەن جۇلقىنا شىعىپ كەتەدى. وتىرىس ارى قاراي جالعاسا بەرەدى. گۋلەگەن اڭگىمە قىزىپ جاتقان ۋاقىتتا كيىز ءۇيدىڭ سىرتىنان قاھارلى داۋىس ەستىلەدى: «ەي، قاجىمۇقان! ەركەك بولساڭ شىق سىرتقا!» . قاسىنا جيىلعان قالىڭ توپپەن سىرتقا شىققان بالۋان اتتىڭ ۇستىندە كەربەزدەنە كۇتىپ تۇرعان ءيمانجۇسىپتى كورەدى. اشۋعا بۋلىعىپ تۇرعان ءيمانجۇسىپ قامشىسىن ۇيىرە كوتەرىپ، قاجىمۇقاندى تارتىپ جىبەرەدى. تەرىنى ءتىلىپ جىبەرەردەي قاتتى ەكپىنمەن تيگەن قامشى كۇشىنەن كەيىن قاجىمۇقان تەڭسەلىڭكىرەپ بارىپ ءيمانجۇسىپتى اتتا وتىرعان جەرىنەن قۇشاقتاي الىپتى. ءيمانجۇسىپ قاجىمۇقاننان 23 جاس ۇلكەن. ۇلكەندىگىن مويىنداپ «قويدىم، كوكە» دەپ، قارسى شىقپاعان ەكەن. ءسويتىپ، ءيمانجۇسىپ تە كوڭىلدەنىپ، ءبىراز شەر تارقاتا اڭگىمە ايتىسىپ بىرەر ۋاقىتتان سوڭ اتتانىپ كەتەدى.

سوندا قاجىمۇقاننىڭ قاسىنداعىلار بالۋاننىڭ ماڭىنا جينالىپ: «قاجەكە، مىناۋ نە سۇمدىق؟ ءسىز جەر- جەردىڭ بالۋانىنىڭ جاۋىرىنىن جەر يىسكەتكەندە، مىنا ءبىر يمانجۇسىپكە قارسى كەلمەگەنىڭىز قالاي؟ » دەپتى. سوندا بالۋان: «كىلەمدەگى قارسىلاستىڭ ءجونى ءبىر بولەك. ال، بۇل كىسى ءوزىمىزدىڭ اعامىز. كوكەمىز قامشىمەن تارتىپ قالعاندا، مەن قاجىمۇقاندىعىمنان ءتىرى قالدىم. تاعى ءبىر قامشىسىن يىرگەندە مەن ءولىپ كەتەر ەدىم» دەگەن ەكەن. ءيمانجۇسىپ بابامىز كەرەمەت قامشىگەر كىسى بولعان. الدىنا تۇسكەندى قامشىمەن ءبىر تارتسا، قارسى كەلگەندى تۇرا الماستاي ەتەتىن.

 

Massaget.kz