قازاقستانعا ەڭ كوپ مولشەردە سالىق تولەگەن شەتەلدىك كومپانيالار اتالدى
اقپارات كوزىنە سۇيەنسەك، 2016 -جىلى وتاندىق جانە شەتەلدىك ءىرى، ورتا كومپانيالار بيۋدجەتكە تولەگەن 4,9 تريلليون تەڭگە سالىقتىڭ 22 پايىزىن توپ-25-كە ەنگەن كومپانيالار اۋدارعان.
اتاپ وتىلگەندەي، 1996 -جىلى قازاقستاندا الىس جانە جاقىن 72 شەتەل مەملەكەتىنىڭ كومپانيالارىمەن بىرلەسكەن كاسىپورىندار جۇمىس ىستەپ تۇردى. ەكسپورت كولەمى - 118 پايىزعا، ال يمپورت 133 پايىزعا ارتتى. كومىرسۋتەكتەر مەن شيكىزاتتاردىڭ قىمباتتاۋىنا بايلانىستى قازاقستان ورتالىق ازيادا شەتەلدىك ينۆەستيتسيا ءۇشىن تارتىمدى ەلگە اينالدى.
مۇنايى مەن گازى بار ەلدەرگە ينۆەستورلاردىڭ قىزىعۋشىلىعى باسەڭدەگەن بۇگىنگى كۇنى قازاقستانعا قۇيىلاتىن تىكەلەي شەتەلدىك ينۆەستيتسيالار (ت ش ي) دا ازايىپ بارادى. دۇنيەجۇزىلىك بانكتىڭ بولجامى بويىنشا، 2020 -جىلعا قاراي قازاقستانعا قۇيىلاتىن شەتەلدىك ينۆەستيتسيانىڭ كولەمى جىلىنا 5,2-5,3 ميلليارد دوللاردان كوپ بولمايدى.
قازاقستانعا تازا تىكەلەي شەتەلدىك ينۆەستيتسيا سالىپ وتىرعان مەملەكەتتەردىڭ بەستىگى 2016 -جىلى مىناداي بولعان: نيدەرلاندى - $4,39 ميلليارد، ا ق ش - $3,05 ميلليارد، فرانسيا - $938 ميلليون، جاپونيا - $447 ميلليون جانە گونكونگ - $353 ميلليون.
ال قازاقستانعا ەڭ كوپ مولشەردە سالىق تولەگەن توپ-25 شەتەلدىك كومپانيانىڭ كوش باسىندا «تەڭىزشيەۆرويل» ج ش س تۇر. ونداعى باستى اكسيونەر امەريكالىق Chevron كورپوراتسياسى. سەرىكتەستىك 2016 -جىلدىڭ كورسەتكىشى بويىنشا قازاقستاننىڭ بيۋدجەتىنە 482 ميلليارد تەڭگە اۋدارعان.
رەنكينگتىڭ ەكىنشى ورنىندا دا مۇناي مەن گاز سالاسىندا جۇمىس جۇرگىزەتىن «كاراچاگاناك پەتروليۋم وپەرەيتينگ» كونسورتسيۋمى ( ۇلى بريتانيا، رەسەي، ا ق ش، يتاليا) تۇر. كاسىپورىن جىلىنا 70,24 ميلليارد تەڭگەنىڭ سالىعىن تولەگەن. ءۇشىنشى ورىنعا - ۇلى بريتانيانىڭ «بي دجي قاراشىعاناق ليميتەد» كاسىپورنى (61,2 ميلليارد تەڭگە)، ءتورتىنشى ورىنعا تەمەكى ونىمدەرىن وندىرەتىن جاپونيالىق «دجەي تي اي قازاقستان» ج ش س (57,13 ميلليارد تەڭگە) جايعاسسا، بەستىكتى شۆەتسيا، فينليانديا، تۇركيا ەلدەرى ينۆەستورلارىنىڭ تەلەكوممۋنيكاتسيا سالاسىندا جۇرگىزىپ وتىرعان «كسەلل» اق (55,92 ميلليارد تەڭگە) كومپانياسى تۇيىندەيدى.
رەنكينگتىڭ بۇدان كەيىنگى ءتىزىمىن «فيليپ مورريس قازاقستان» ج ش س (ا ق ش)، «ادجيپ قاراشىعاڭاق ب. ۆ. » ج ش س فيليالى (يتاليا)، «شيەۆرون ينتەرنەشنل پەترولەۋم كومپاني» (ا ق ش)، «لۋكويل وۆەرسيز قاراشىعاناق ب. ۆ» فيليالى (رەسەي) مەن «قازتسينك» ج ش س (شۆەيتساريا) سىندى كومپانيالار جالعاستىرادى.
جالپى، تىزىمگە ەنگەن 25 كومپانيا 2016 -جىلى بيۋدجەتكە 1 تريلليون تەڭگە مولشەرىندە سالىق تولەگەن. ونىڭ 49,5 پايىزى اتىراۋ وبلىسىنان ءتۇسىپ وتىر. 25 كومپانيانىڭ جەتەۋى اتىراۋ وبلىسىندا، بەسەۋى الماتى، تورتەۋى ب ق و- دا جۇمىس ىستەۋدە.
اۆتور: ايان بەكەن ۇلى
