قازاقستاندا مەملەكەتتىك قىزمەتكەرلەردىڭ جالاقىسى مەن سىياقىسى قالاي وزگەرەدى
دەپ حابارلايدى قازاقپارات ق ر مەملەكەتتىك قىزمەت ىستەرى جانە سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى ءىس- قيمىل اگەنتتىگىنىڭ رەسمي وكىلى نۇرلان جاحينگە سىلتەمە جاساپ.
«بيىل ۇلت جوسپارىنىڭ 5 جانە 6-قادامدارىن ىسكە اسىرۋ شەڭبەرىندە ق ر مەملەكەتتىك قىزمەت ىستەرى جانە سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى ءىس- قيمىل اگەنتتىگىندە، استانا جانە ماڭعىستاۋ وبلىستارىنىڭ اكىمدىكتەرىندە پيلوتتىق رەجيمدە اكىمشىلىك مەملەكەتتىك قىزمەتشىلەرگە ەڭبەك اقى بەرۋدىڭ جاڭا جۇيەسى ەنگىزىلدى. ول اي سايىنعى جالاقىنى ەسەپتەۋگە جانە بونۋستىق تولەمدەرگە قاتىستى وزگەرىستەردى قامتيدى»، - دەدى ن. جاحين.
مەملەكەتتىك قىزمەتشىلەردىڭ اي سايىنعى جالاقىسىنا كەلەتىن بولساق، قازىر جالاقى جۇمىستىڭ سيپاتى مەن كۇردەلىلىگىنە بايلانىستى بولادى. بۇل تەك لاۋازىمنىڭ دەڭگەيىن جانە مەملەكەتتىك قىزمەتشىنىڭ جۇمىس ءوتىلىن ەسكەرەتىن ءداستۇرلى جۇيەدەن ەرەكشەلەنەدى.
ەسكى تاريفتىك شكالا بويىنشا مينيسترلىكتىڭ قىزمەتكەرلەرى اكىمدىكتەردىڭ قىزمەتكەرلەرىنە قاراعاندا جالاقىنى ايتارلىقتاي كوپ الدى، ال كەز كەلگەن باسشىنىڭ جالاقىسى جۇمىستىڭ مازمۇنىنا قاراماستان ورىنداۋشىنىڭ ەڭبەك اقىسىنان جوعارى بولدى. بۇل جالاقىداعى نەگىزسىز ديسپروپورتسياعا الىپ كەلدى جانە مەملەكەتتىك ورگان ءۇشىن ولاردىڭ ماڭىزدىلىعىن ەسكەرە وتىرىپ، پوزيتسيالاردى ءبولىپ كورسەتپەدى، دەيدى اگەنتتىكتىك وكىلى.
ونىڭ ايتۋىنشا، جاڭا جۇيە فاكتورلىق- بالدىق جۇيەگە نەگىزدەلگەن، وعان سايكەس بارلىق لاۋازىمدار ءۇش فاكتوردى ەسكەرە وتىرىپ باعالانادى: لاۋازىمدىق مىندەتتەرىن ءتيىمدى ورىنداۋ ءۇشىن قانداي ءبىلىم دەڭگەيىنىڭ، قۇزىرەتتىلىك پەن جۇمىس تاجىريبەسىنىڭ قاجەتتىگى؛ لاۋازىمعا جۇكتەلگەن مىندەتتەردىڭ كۇردەلىلىگىنىڭ دارەجەسى؛ ناتيجەگە قول جەتكىزبەگەنى ءۇشىن جاۋاپكەرشىلىك دارەجەسى.
فاكتورلاردىڭ ءارقايسىسى بويىنشا بالل شىعارىلادى جانە ولاردىڭ جيىنتىعى جاڭا جالاقى جەلىسىندەگى لاۋازىمنىڭ ورنىن انىقتايدى.
بارلىق لاۋازىمداردى باعالاۋ ناتيجەسىندە ولار ءتورت بلوكقا توپتاستىرىلدى: جاۋاپتى حاتشىلاردى، اپپارات باسشىلارى مەن كوميتەتتەردىڭ ءتوراعالارىن قامتيتىن جوعارعى باسشىلىق قۇرام؛ نەگىزگى (سالالىق بولىمشەلەردىڭ لاۋازىمدارى)؛ جاردەمدەسۋشى (قۇقىقتىق، قارجىلىق، كادرلىق، اقپاراتتىق جانە تەحنولوگيالىق قولداۋ، جۇرتشىلىقپەن بايلانىس ءۇشىن جاۋاپتى لاۋازىمدار)؛ قوسالقى (اكىمشىلىك جانە شارۋاشىلىق قىزمەتكە جاۋاپتى لاۋازىمدار) .
بلوكتىڭ ءارقايسىسى لاۋازىمدار يەرارحياسىن ەسكەرە وتىرىپ، 15 دەڭگەيدەن تۇرادى.
«ەڭبەك اقى تولەۋدىڭ فاكتورلىق- بالدىق شكالاسىنىڭ ەنگىزىلۋىنىڭ ارقاسىندا، بيىلعى جىلى جاڭا جۇيەنى سىنامادان وتكىزۋدى جۇزەگە اسىراتىن مەملەكەتتىك ورگانداردا كومەكشى (تەحنيكالىق) قىزمەتكەرلەرمەن سالىستىرعاندا ساياساتتى قالىپتاستىراتىن سالالىق قۇرىلىمداردىڭ قىزمەتكەرلەرى، ساراپشىلار، سونداي- اق وڭىرلەردىڭ قىزمەتكەرلەرى كوبىرەك جالاقى الادى.
ايماقتار مەن ورتالىق مەملەكەتتىك قىزمەتشىلەردىڭ جالاقىلارىنداعى ديسپروپورتسيانى ازايتۋ جاڭا جۇيەنى ەنگىزۋدىڭ تاعى ءبىر ماڭىزدى جاعى»، - دەپ اتاپ ءوتتى ول.
مىسالى، ەگەر بۇرىن ورتالىق مەملەكەتتىك مەكەمەدەگى باس ساراپشىعا قاراعاندا، اكىمدىكتىڭ باس مامانى ورتاشا ەسەپپەن % 70 (115 مىڭ تەڭگە) از السا، ەندى ايىرماشىلىق ورتا ەسەپپەن % 10 (210 مىڭ تەڭگە) بولادى.
جاڭا جالاقىنىڭ مولشەرى نارىقتاعى ۇقساس قىزمەتتەردىڭ قۇنىن ەسكەرە وتىرىپ انىقتالدى. وسىلايشا، فاكتورلىق- بالدىق شكالا ەكى نەگىزگى پرينتسيپتى ساقتاۋدى قامتاماسىز ەتەدى: ىشكى ادىلەتتىلىك جانە سىرتقى باسەكەگە قابىلەتتىلىك، - دەپ ءتۇسىندىردى ن. جاحين.
قازاقستاندا بۇل ادىستەمەنى قازىردىڭ وزىندە 174 جەكەمەنشىك جانە كۆازيمەملەكەتتىك سەكتور كومپانيالارى جۇزەگە اسىرىپ وتىر.
ا ق ش، سينگاپۋر، مالايزيا، جاڭا زەلانديا جانە باسقا دا ەكونوميكالىق دامىعان ەلدەردەگى مەملەكەتتىك مەكەمەلەردە قىزمەتكەرلەردىڭ جۇمىسى وسىنداي تاسىلمەن باعالانادى.
«جاڭا جۇيەدەگى سىياقى ماسەلەسىنە كەلەتىن بولساق، بىرىنشىدەن، «سىياقى» ءمانى «بونۋس» مانىنە وزگەرتىلدى. ەكىنشىدەن، ولار جىلدىڭ سوڭىندا مەملەكەتتىك قىزمەتشىلەردىڭ جۇمىس قورىتىندىسىنا بايلانىستى تولەنەدى. وسىلايشا، ءبىز «تەڭدەستىرۋدەن» شىعامىز»، - دەدى ن. جاحين.
ونىڭ ايتۋىنشا، ءاربىر مەملەكەتتىك قىزمەتشىنىڭ الدىندا تۇرعان مىندەتتەر جەكە جۇمىس جوسپارلارىندا قامتىلاتىن بولادى. ايتا كەتۋ ماڭىزدى، بۇل مىندەتتەر ۇردىستىك (كۇندەلىكتى) شارالاردى قامتىمايدى، ال مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ ستراتەگيالىق جوسپارلارىنان جانە ءبىرىنشى باسشىلاردىڭ مەموراندۋمدارىنان شىعادى.
سوندىقتان، ولار باعالاۋ پروتسەسىندە سۋبەكتيۆتىلىكتىڭ الدىن الۋعا بولاتىن ناقتى جانە ولشەنەتىن بولۋى كەرەك، دەيدى ن. جاحين.
«جالپى العاندا، جاڭا جۇيەنى ەنگىزۋ پراكتيكادا بالامالى جۇمىستى ورىنداۋ ءۇشىن تەڭ سىياقى پرينتسيپىن جۇزەگە اسىرۋدى، سونداي- اق ۇلت جوسپارى «100 ناقتى قادام» باعدارلاماسىندا كورسەتىلگەن ناتيجەلەرگە نەگىزدەلگەن سىياقىنى قامتاماسىز ەتەدى»، دەدى اگەنتتىك وكىلى.
ونىڭ ايتۋىنشا، بولاشاقتا پيلوتتىق سىنامادان ءوتۋ ءتيىمدى بولعان جاعدايدا باسقا دا مەملەكەتتىك ورگاندارعا تاراتىلاتىن بولادى.
