جازۋشىلار نەگە جازادى؟
ХХІ عاسىر ەسىك اشىپ كەلگەن كۇننىڭ وزىندە قالام مەن قاعازعا تاۋەلدى بولماساق تا جازامىز: پەرنەتاقتادا وتىرىپ ەكرانعا ءۇڭىلىپ جازامىز. ەندەشە جازۋ دەگەن ادام ءومىرى ءۇشىن ماڭىزدى قۇرالداردىڭ ءبىرى. بۇل كەز كەلگەن ادامنىڭ جازۋ ماسەلەسىنە بايلانىستى تۇسىنىك. ال ەندى جازۋشىلار نە ءۇشىن جازادى؟ ويلانىپ كوردىڭىز بە؟ نەگە شىعارماشىلىقپەن اينالىساتىن ادامدار جازۋدى ادەتكە جانە بەلگىلى ءبىر تابىس كوزىنە اينالدىرادى؟ قاراپايىم قىزمەتكەر كۇنىنە 3-4 ساعاتىن جازۋ جازۋعا ودان قالا بەردى قۇجاتتارعا قول قويعان كەزدە جازباسا ۇنەمى جازۋ ۇستىندە بولمايدى. ال جازۋشى كۇندەپ، اپتالاپ ءتىپتى جىلداپ جازادى. جازعانىن سىزىپ تاستاپ قايتا جازاتىندارى قانشا ما. نەگە؟ جازۋشى دجوردج ورۋەلل بىلاي دەيدى: « 5-6 جاسىم بولسا كەرەك، ىشتەي ويلايتىنمىن، وسكەن كەزدە جازۋشى بولامىن دەپ. ءبىراق 17-20 جاس كەزىمدە بۇل ويىمنان باس تارتقىم كەلدى. ءبىراق ءباربىر جازاتىنىمدى ءبىلدىم» . ءدال وسىلاي دەگەن جازۋشى 1946 - جىلى « مەن نەگە جازامىن» اتتى ەسسەسىن جازىپ شىقتى. وندا ول ءتورت ەرەكشەلىكتى اتاپ كورسەتەدى:
1. وزىمشىلدىك. سەن ومىردەن وتكەننەن كەيىن دە سەنى ادامدار ەسكە الۋ ءۇشىن. بالا كۇنىڭدە تاياق جەگەن نەمەسە قورلىق كورگەن جاۋلارىڭ سەنى جاقسى كورسە جانە سەنى كورە الماي وزدەرىن قارالاسا. وسى سەكىلدى ءتۇرلى وزىمشىلدىكتەر.
2. ەستەتيكالىق شابىت. ءسوزدى قۇبىلتۋ ارقىلى ءلاززات الۋ. دىبىستى ويناتۋ، ءسوزدى سوزگە بايلانىستىرىپ، ويىڭا كەلگەندە جاساي وتىرىپ، ۇلكەن دۇنيە جاساۋ. ءار نارسەگە باسقا قىرىنان قاراۋ جانە سونى حالىققا جەتكىزۋ.
3. تاريحي كوزقاراس. وتكەنگە ورالىپ ناقتى اقيقاتتى ۇرپاققا قالدىرۋ. كوزدەرىن اشۋدى ماقسات قىلۋ.
4. ساياسي ماقسات. جازۋدىڭ ساياساتقا تىكەلەي قاتىسى بولماۋى مۇمكىن، ءبىراق ءبارى كەرىسىنشە بولدى. جازۋ ارقىلى تۇلعا رەتىندە قالىپتاسا وتىرىپ، ساياساتتانۋشى سونىڭ قازانىندا قاينايتىن سورپا بولۋعا بولادى.
دجەننيفەر يگان: « مەن جازباسام اۋىرىپ قالامىن. بىردەڭە جەتىسپەيتىندەي بولىپ تۇرادى. جازباۋعا تىرىسىپ كوردىم، ءبىراق جاعدايىم ناشارلاپ كەتتى. بۇل ماعان تاعدىردان كەلگەن تابيعي دارىن. ەندەشە ونى قاپاستا ۇستاۋعا بولمايدى. جازۋشى جانە جازۋ ەكەۋى ءبىر ءتۇبىرلى سوزدەن شىققان ەرەكشە ۇعىم. ءبىرى - دارىن، ءبىرى - قۇرال. ەكەۋى ۇشتاسقان كەزدە دارىن يەسىنىڭ قولىنان قوعامعا پايدالى قۇرال پايدا بولادى. ال ونى ادامدار پايدالانادى. ءسىز نە ءۇشىن جازىپ ءجۇرسىز؟
Massaget.kz
