كەلەر جىلدان باستاپ زەينەتاقى قالاي تولەنەدى

قازىر زەينەتاقى جيناعى سالىمشىنىڭ قالاۋىنا قاراي - ايى سايىن، توقسان سايىن نەمەسە جىلىنا ءبىر رەت بەرىلەتىن بولسا، ەندى 2018 -جىلدىڭ 1 - قاڭتارىنان باستاپ، ءبىرىڭعاي جيناقتاۋشى زەينەتاقى قورىنان مىندەتتى زەينەتاقى جارناسى جانە كاسىبي زەينەتاقى جارناسى رەتىندە جيناقتالعان سوما اي سايىن تولەنىپ تۇرادى.
ياعني، 2018 -جىلدىڭ 1- قاڭتارىنان زەينەتكە شىققان قازاقستاندىقتار ءبىرىڭعاي جيناقتاۋشى زەينەتاقى قورىنداعى جيناقتارىن اي سايىن ءبولىپ الاتىن بولدى. «بۇل نورما زەينەتاقى جۇيەسىن جەتىلدىرۋ ءۇشىن جاسالدى. زەينەتكە شىققان سالىمشى ءبىرىڭعاي جيناقتاۋشى زەينەتاقى قورىنداعى شوتىنان جانە مەملەكەتتىك بيۋدجەتتەن زەينەتاقى الىپ تۇرادى. ەرىكتى زەينەتاقى جارنالارىنىڭ ازايۋىنا بايلانىستى بۇل تولەمدەر سالىمشىلارعا اي سايىنعى كىرىس بولىپ قالادى. ادامنىڭ قانداي زەينەتاقى الاتىنى جيناعان قارجىسىنا بايلانىستى بولماق»، - دەدى ب ج ز ق الماتى بولىمشەسىنىڭ ديرەكتورى نۇرلان امرەنوۆ.
«ەگەر زەينەت جاسىنا تولعان ادامنىڭ زەينەتاقى جيناقتارىنىڭ جالپى سوماسى ەڭ تومەن زەينەتاقىنىڭ ون ەكى ەسەلەنگەن مولشەرىنەن، ياعني 374940 تەڭگەدەن اسپاسا، اتالعان سومانى ب ج ز ق- دان بىردەن الۋعا بولادى. وسى ارادا «قورداعى بار اقشاسىن شەشىپ العان ادام ءارى قاراي قالاي كۇن كورەدى؟» دەگەن ساۋال تۋىندايدى. ول بۇدان كەيىن دە مەملەكەتتىك بيۋدجەتتەن تولەنەتىن بازالىق زەينەتاقى - 14466 تەڭگەنى الا بەرەدى. ايتا كەتەرلىگى، 1998 -جىلعا دەيىن جۇمىس ىستەگەن زەينەتكەر ەڭبەك وتىلىنە قاراي بازالىق زەينەتاقىعا (14466) قوسىمشا ورتاق زەينەتاقى الادى»، - دەپ تۇيىندەدى ول.
كەلەشەكتە زەينەتاقىنى ب ج ز ق- دا جيناقتاعان اقشالارىنان عانا الىپ وتىراتىن قازىرگى جاستار تاراپىنان، اي سايىن قانشا الىپ وتىراتىندىقتارىنا قاتىستى كوپتەگەن سۇراقتار تۇسكەن. الماتى فيليالىنىڭ وكىلدەرى قازىرگى جاستار ورتاشا ەسەپپەن قانشا زەينەتاقى الىپ وتىراتىندىقتارىن ءدوپ باسىپ ايتا المادى.
«20,30,40 جىلدان كەيىن زەينەتكە شىعاتىن ادامدار ءۇشىن 2020 -جىلدىڭ 1- قاڭتارىنان باستاپ زەينەتاقى جۇيەسىنىڭ شارتتى جيناقتاۋشى كومپونەنتى قابىلدانۋى ءتيىس. بۇل كومپونەنت بويىنشا جۇمىس بەرۋشىنىڭ اتىنان 5 پايىز شارتتى تۇردە جىبەرىلىپ وتىرادى. قازىرگى جاستار قاي جاعدايدا بولماسىن زەينەتاقى جيناعى ەسەبىنەن - مىندەتتى جانە شارتتى تۇردە جيناقتاعان زەينەتاقى جارناسىنان، زياندى جۇمىستاعىلار مىندەتتى كاسىبي زەينەتاقى جارناسىنان الىپ وتىراتىن بولادى. مەملەكەتتەن بەرىلەتىن بازالىق زەينەتاقى دا ساقتالادى»، - دەدى ديرەكتوردىڭ ورىنباسارى اقمارال ساكەنوۆا.
قازىرگى ۋاقىتتا ق ر ۇكىمەتىنىڭ قاۋلىسىنا سايكەس، سالىمشىلار جيناقتاۋشى زەينەتاقى قورىنان ەڭ تومەنگى زەينەتاقى كولەمىنىڭ 30 ەسەلەنگەن مولشەرىن عانا الا الادى. ب ج ز ق الماتى بولىمشەسىنىڭ باس مامانى ءجاميلا ورمانوۆانىڭ ايتۋىنشا، ق ر سالىق كودەكسىنە سايكەس، ب ج ز ق تولەمدەرىنەن دە 10 پايىز كولەمىندە جەكە تابىس سالىعى الىنادى. رەزيدەنت- جەكە تۇلعالارعا ەڭ تومەنگى جالاقىنىڭ 12 ەسەلەنگەن مولشەرى، ياعني 293503 تەڭگەگە دەيىنگى سوماعا سالىق تولەنبەيدى. ال قالعان سومادان 10 پايىز سالىق الىنادى.
«رەزيدەنت ەمەس تۇلعالار سالىقتى ءوز سومالارىنان تولەيدى. ب ج ز ق- عا ەرىكتى زەينەتاقى جارنالارى مەن اۋدارىمداردان سالىق ۇستالمايدى. سالىق تەك ب ج ز ق- دان اقشا بەرىلگەن كەزدە عانا الىنادى. سالىق بويىنشا جەڭىلدىكتەر ۇ و س ارداگەرلەرىنە، 1,2,3 توپتاعى مۇگەدەكتەرگە، مۇگەدەك بالا تاربيەلەپ وتىرعان اتا- انانىڭ بىرەۋىنە قاراستىرىلعان. ولار ءۇشىن سالىق الىنبايتىن سوما ەڭ تومەنگى جالاقىنىڭ 75 ەسەلەنگەن مولشەرى (1834425 تەڭگە) بولىپ وتىر»، - دەدى ول.
زەينەتاقى تولەمىن ۋاقىتىنان بۇرىن الۋعا رۇقسات ەتىلگەن تۇلعالار دا بار. ەرىكتى زەينەتاقى جارناسىن سالىپ كەلگەن 50 جاستان اسقان ادام، شەتەلگە تۇرۋعا كەتەتىن مۇگەدەك ادامدار زەينەتاقى جيناعىن مەرزىمىنەن بۇرىن الا الادى. سالىمشى قايتىس بولعان جاعدايدا ادامدى جەرلەۋگە قوردان 52,4 ا ە ك ەسەبىندە تولەم بەرىلەدى. ال قالعان سوما مۇراگەرلىكپەن وتەدى.
اۆتور: گۇلميرا عوسمانالي