جەردىڭ ارعى بەتىندەگى قازاقتار

1) بۇرىنعى ك س ر و ازاماتتارى، ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىس كەزىندە تۇتقىنعا ءتۇسىپ، المانيا اۋماعىنداعى كونسەنتراتسيالىق لاگەرلەردە ۇستالعان، وداقتاستار اسكەرلەرى ازات ەتكەننەن كەيىن جانە تەكسەرۋدەن وتكەن سوڭ وزدەرىنىڭ وتىنىشتەرى بويىنشا تۇركياعا تۇرۋعا جىبەرىلگەن، سوسىن تۇركيادان شتاتتارعا كوشىپ بارعان، وندا قازىر ولاردىڭ ەكىنشى جانە ءۇشىنشى ۇرپاقتارى تۇرىپ جاتىر؛
2) تۇركيادان كەلگەن قازاقتار، تۇرىك ەڭبەك كوشى- قونىنىڭ قۇرامىندا كەلىپ جۇمىس تاپقان، بەس جىل تۇراقتى (ەشقايدا شىقپاي) تۇرعاننان كەيىن ا ق ش ازاماتى مارتەبەسىن العان؛
3) ق ح ر- نان كەلگەن قازاقتار، ا ق ش- قا جاپونيا، تايۆان ارقىلى تىنىق مۇحيتتى كەسىپ ءوتىپ، تىنىق مۇحيت جاعالاۋىندا وقۋعا نەمەسە جۇمىس ىستەۋگە قالىپ قويعان، سوسىن ەلدە تىرشىلىك ەتۋ مۇمكىندىگىنە يە بولعان؛
4) قازاقستان رەسپۋبليكاسىنان كەلگەن قازاقتار، وقۋعا نەمەسە جۇمىس ىستەۋگە كەلگەن؛
5) ا ق ش ازاماتتارىمەن ەتنيكاارالىق نەكەگە تۇرىپ، ازاماتتىق العاندار.
ا ق ش مۋلتيمادەني جانە پوليەتنيكالىق ەل رەتىندە كوشىپ- قونعان قازاقتاردى 1960 -جىلداردىڭ ورتاسىنان باستاپ، 1965 -جىلعى كوشى- قون زاڭىن تۇراقتاندىرعاننان كەيىن تارتا باستادى. «امەريكا ەتنيكالىق توپتارىنىڭ گارۆارد ەنتسيكلوپەدياسىنا» سايكەس 1960 -جىلدارى ا ق ش- تا 20 شاقتى قازاق وتباسى بولعان. بۇل 20 وتباسىنىڭ 13 ءى وسى ەلگە 1960 -جىلداردىڭ ورتاسىندا كوشىپ كەلىپ، نيۋ- يورك، ۆاشينگتون (كولۋمبيا وكرۋگى) مەتروپوليتىندە جانە كاليفورنيا شتاتىندا قونىستانعان بۇرىنعى ۆەرماحت تۇتقىندارىنىڭ وتباسى. بۇل وبلىستارعا قونىستانۋدى مىنا كورسەتكىشتەر بويىنشا تاڭداعان:
1) جۇمىس تابۋ مۇمكىندىگى؛
2) وندا تۇرىپ جاتقان ءوز ەتنيكالىق توپتارىنىڭ وكىلدەرىنىڭ بولۋى؛
3) بۇرىنعى تۇرعان جەرىنە شامالى بولسا دا ۇقساس كليمات جاعدايى؛
4) جوعارى وقۋ ورىندارىنىڭ بولۋى.
ا ق ش قازاقتارىندا مونوەتنيكالىق جانە ەتنيكاارالىق نەكەلەر بايقالادى. ەتنيكاارالىق نەكەلەر اعا بۋىنعا ءتان. كەرىسىنشە، دياسپورانىڭ ەكىنشى، ءۇشىنشى بۋىن جاستارى ومىرلىك سەرىكتەرىن قازاق ورتاسىنان تابۋعا تىرىسادى، بۇدان ەتنيكالىق سايكەستىلىكتى ساقتاۋعا ارنالعان ستراتەگيا ايقىندالادى.
باسقا دياسپورالارعا قاراعاندا ا ق ش- تاعى قازاقتاردىڭ سانى ازدىعىنان جانە امەريكالىق قوعام تىرشىلىگىنىڭ بارلىق سالاسىنا ىقپال ەتۋ مۇمكىندىگى بولماعاندىعىنان ماڭىزدى پروبلەمالارىن بىرلەسە شەشۋگە بولاتىن ءوز قوعامى دا جوق. بريتانياداعى سياقتى امەريكالىق قازاقتارعا دا باسى بىرىكپەۋشىلىك ءتان.
1996 -جىلى ينديانا ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ (بلۋمينگتون) جانىنان قازاق ستۋدەنتتىك اسسوتسياتسياسى قۇرىلدى، ول جىل سايىن ناۋرىزدى تويلايدى، قازاق حالقىنىڭ سالت- داستۇرلەرىمەن جانە ادەت- عۇرىپتارىمەن تانىستىرادى، تاقىرىپتىق كونفەرەنسيالار وتكىزەدى.
ا ق ش- تاعى قازاق دياسپوراسى قازاقستان رەسپۋبليكاسى قازاقتارىنىڭ ا ق ش ازاماتتارىمەن جاسالعان ەتنيكاارالىق نەكەلەرىنىڭ، سونداي- اق امەريكالىق وكىمەتتىڭ قازاقستاننىڭ كورنەكتى عالىمدارى مەن ماماندارىنا وسى ەلدە تۇرىپ، قىزمەت ەتۋ مۇمكىندىگىن بەرۋى ارقاسىندا ءوز قاتارلارىن تولىقتىرىپ وتىرادى.
ا ق ش- تاعى اعايىنداردىڭ تىرشىلىگى ەۋروپا ەلدەرىندەگى قازاقتارمەن ۇقساس. جۇمىسشىلار، بيزنەسمەندەر، زەينەتكەرلەر. جەر شالعاي بولعاندىقتان ولارمەن قارىم- قاتىناس تا قيىن. جاقىندا نيۋ- يوركتە، ۆاشينگتوندا قازاق مادەني قوعامدارى قۇرىلىپ، ەلشىلىكپەن بايلانىسقا شىعىپ، جۇمىستارىن باستاعان بولاتىن.
قازىردە ونداعى قانداستار تاريحي وتانى - قازاقستانمەن ءجيى بايلانىستا بولىپ كەلەدى.
دايىنداعان: الاش التاي
Atazhurt2050.kz