اقتوبەدەگى ارمياندار «قىزىل تەررور» ميرزوياننىڭ ەسكەرتكىشىن الىپ تاستاۋعا قارسى شىقتى

تالاي قازاقتىڭ ولىمىنە سەبەپشى بولعان ادامدى ۇلىقتاۋدىڭ قاجەتى جوق دەپ سانايدى جۇرت. ءبىراق مۇنىمەن ارميان دياسپوراسىنىڭ وكىلدەرى كەلىسپەيدى.
كەرسىنشە «مىرزاجان» اتىمەن ءمالىم ميرزوياننىڭ كۇناسى ءالى انىقتالمادى دەگەن پىكىردە. بۇل تۋرالى ك ت ك حابارلايدى.
دەسە دە مەملەكەتتىك ينسپەكتورلار قالانىڭ قاق ورتاسىنداعى كوكتاستىڭ زاڭسىز ورناتىلعانىن مالىمدەدى. قازاق دالاسىندا «قىزىل تەرروردى» ۇيىمداستىرعان بولشەۆيك بەلسەندىسىنىڭ ەسكەرتىشىنەن قۇتىلاتىن كۇن جاقىن با؟
قازىر اقتوبەنىڭ قاق ورتاسىنداعى بۇل كوكتاستى جوق قىلۋدى قالايتىندار كوپ. اسىرەسە، قۋعىن-سۇرگىن قۇرباندارى ۇرپاقتارىنىڭ جانىن جەگىدەي جەپ ءجۇر. ويتكەنى، قازاقستاندى 30- جىلداردىڭ اياعىندا باسقارعان لەۆون ميرزوياننىڭ كەسىرىنەن مىڭداعان ادامنىڭ جازىقسىز اتىلعانى قۇجاتتارمەن ايعاقتالدى. «قىزىل تەرروردى» ۇيىمداستىرۋعا بەلسەنە اتسالىسقان ادامدى ۇلىقتاۋعا نەگىز جوق ەكەنىن ايتادى.
«بۇل قازاق حالقىن ءبىر قولىمەن باسىنان سيپاپ، ەكىنشى قاندى قولىمەن قازاقتىڭ تالاي بەلسەندىلەرىن، تالاي اتالارىمىزدى قىرعانى بەلگىلى بولىپ تۇر. نەگە سولاردى قىرعان ادامعا قالانىڭ قاق ورتاسىنان ەسكەرتكىش قويادى؟ نەگە وعان كوشە بەرىلەدى؟ بىزدەر وسى بيلىكتەن زاڭدى تۇردە وسى ەسكەرتكىشتى الۋىن تالاپ ەتەمىز. سۇرامايمىز، تالاپ ەتەمىز»، - دەدى اقتوبە قالاسىنىڭ تۇرعىنى باقىتجان قۇرمانوۆ.
لەۆون ميرزويانعا ارنالعان ەسكەرتكىش وسىدان تۋرا 20 جىل بۇرىن قالانىڭ قاق ورتاسىنا ورناتىلدى. ونى كوك تاستان قاشاتىپ، كەتەر قاراجاتىن بارلىعىن جەرگىلىكتى كاسىپكەر ترەتەريان ءوز موينىنا العان ەكەن. ول مەسەناتتىعى تۋرالى ەسكەرتكىشتىڭ تومەنگى بولىگىنە جازدىرىپ تا قويعان.
ءدال وسى ەسكەرتكىشتى ءسۇرىپ تاستاۋعا ارميان دياسپوراسىنداعىلار قارسى. ءتىپتى ميرزوياننىڭ كۇناسىن كەشۋ كەرەك دەگەندى ايتادى.
«ءبىز كوشە اتى مەن ەسكەرتكىش بۇرىنعى قالپىندا قالۋ كەرەك دەپ ەسەپتەيمىز. سەبەبى، بەيكۇنا ادام بولمايدى. كۇناسى بولسا، ىستەگەن جاقسىلىعىمەن دە تارازىلاپ كورۋ كەرەك»، - دەيدى اقتوبە وبلىستىق ارميان دياسپوراسى اقساقالدار القاسىنىڭ ءتوراعاسى ارۋتيۋن ميكاەليان.
ەڭ قىزىعى، 20 جىل بويى قالانىڭ قاق ورتاسىندا تۇرعان بۇل ەسكەرتكىش ەش جەردە تىركەۋدە جوق. ماماندار ونىڭ زاڭسىز ورناتىلعانىن ەندى ايتىپ وتىر.
«لەۆون ميرزوياننىڭ ەسكەرتكىش بەلگىسى بىرىنشىدەن اقتوبە وبلىسىنداعى جەرگىلىكتى ماڭىزى بار تاريحي جانە مادەني ەسكەرتكىشتەر مەملەكەتتىك ءتىزىمى دەگەن بار. بۇل ەسكەرتكىش بەلگى سول تىزىمدە جوق. سوندىقتان دا ونى الىپ تاستاۋعا بولادى»، - دەدى اقتوبە وبلىستىق تاريحي-مادەني مۇرالاردى قورعاۋ جونىندەگى مەملەكەتتىك ينسپەكسياسىنىڭ باس ينسپەكتورى فارحاد دوسمۇراتوۆ.
اقتوبەلىكتەر بولشەۆيكتىڭ اتىنداعى كوشە اتاۋىن دا وزگەرتۋدى بىرنەشە جىل بويى بيلىكتەن سۇراپ كەلەدى. ازىرگە قالالىق ءماسليحات دەپۋتاتتارى عانا ميرزويان كوشەسىن الاش كوسەمى ءاليحان بوكەيحانعا بەرۋگە شەشىم شىعاردى. ءبىراق وبلىستاعى ارىپتەستەرى مەن ونوماستيكالىق كوميسسيادان حابار بولماي وتىر.