قۋعىن- سۇرگىنگە ۇشىراعان بابالارىن اقتاۋعا قازاقتار سونشالىقتى اسىعار ەمەس - يبراگيم كلەنوۆ

كوكشەتاۋ. قازاقپارات - قۋعىن- سۇرگىنگە ۇشىراعانداردىڭ بۇگىنگى ۇرپاقتارى، اسىرەسە قازاقتار، وسى كۇنى مۇراعاتتاردان ىزدەۋ سالىپ، اتا- بابالارى تۋرالى مالىمەتتەر جيناپ، ءتىپتى ولاردى اقتاۋمەن اينالىسۋعا قۇلىقسىزدىق تانىتىپ وتىرعانداي.

بۇل تۋرالى اقمولا وبلىسى پروكۋرورىنىڭ اعا كومەكشىسى يبراگيم كلەنوۆ ءمالىم ەتتى، دەپ حابارلايدى «قازاقپارات» ح ا ا ءتىلشىسى.

«وبلىستىق پروكۋراتۋرادا ءبىراز جىلدان بەرى قۋعىن- سۇرگىن قۇرباندارىن اقتاۋ ماسەلەسىمەن اينالىسىپ كەلەمىن. العاشقى جىلداردا اقتالۋ جونىندەگى قۇجات الۋ ءۇشىن ءوتىنىش بەرۋشىلەر قاتارى وتە كوپ بولاتىن. قازىر ازايدى. ونىڭ وزىندىك سەبەپتەرى دە بار. كوپ ادامدار اقتالدى، ەندى ءبىرازى جاستارى كەلىپ قايتىس بولدى جانە شەت ەلدەرگە كەتىپ جاتقاندار بار. بيىلعى جىلى اقتالۋ ماسەلەسىمەن ارىزدانىپ كەلگەندەر سانى 80-گە تارتا ادام بولدى. نەگىزىنەن اقتالۋ تۋرالى وتىنىشپەن كەلەتىندەر - پولياكتار، شەشەندەر مەن ينگۋشتار، نەمىستەر، تاعى دا باسقا كەڭەس زامانىندا قازاقستانعا كۇشتەپ جەر اۋدارىلعان ۇلتتاردىڭ وكىلدەرى. ال، ءوز تاجىريبەمدە قازاقتاردىڭ اقتالۋ ءۇشىن ارىز جازىپ كەلگەن جاعدايى بولماپتى»، - دەيدى پروكۋراتۋرا وكىلى.

 ونىڭ ايتۋىنا قاراعاندا، بۇعان ءبىرقاتار سەبەپتەر بار. الدىمەن، ساياسي قۋعىن- سۇرگىن قۇربانى اتانىپ، اقتالۋ ءۇشىن جەر اۋدارىلعانى نەمەسە تۇرمەگە قامالعانى تۋرالى قۇجات كوشىرمەسى بولۋى قاجەت. ال، قازاقتاردى جەر اۋدارعاندا سىبىرگە، ياعني، باسقا وڭىرلەرگە جىبەردى جانە ولاردىڭ بالالارى كوپ جاعدايدا اعايىن- تۋىستىڭ قولىندا قالعان. تاعى ءبىر سەبەپ، سول قيىن- قىستاۋ زاماندا «حالىق جاۋىنىڭ» بالاسى، نە تۋىسى اتانباس ءۇشىن تەكتەرىن وزگەرتۋگە ءماجبۇر بولعاندار دا از ەمەس.

«وسىنداي سەبەپتەردەن بولۋى كەرەك، بىزگە اقتالۋ تۋرالى ارىزدانىپ كەلىپ جاتقان قازاقتار جوقتىڭ قاسى. بۇعان سونداي- اق، «وتكەن ءوتىپ كەتتى، قازىرگى كۇنىمىزگە شۇكىرلىك ەتەيىك» دەيتىن قازاقى تۇسىنىك تە سەبەپ بولىپ وتىرعان سياقتى. قۋعىن- سۇرگىنگە ۇشىراعان قازاقتاردىڭ ۇرپاقتارى مۇراعاتتاردان ىزدەپ، اتا- بابالارى تۋرالى مالىمەتتەر جيناپ، ولار اقتالدى ما، جوق پا، اقتالماسا اقتالۋ ءۇشىن نە ىستەۋ قاجەت دەگەن جايلارمەن اينالىسۋعا قۇلىقسىزدىق تانىتىپ وتىرعانداي»، - دەيدى يبراگيم كلەنوۆ.

 ال ناقتى دەرەكتەرگە كەلسەك، پروكۋراتۋرا وكىلىنىڭ سوزىنە قاراعاندا، 30- جىلداردىڭ باسىنداعى اشارشىلىقتان قانشا قازاق قايتىس بولدى، قانشاسى باسقا جاققا جەر اۋىپ كەتتى دەگەن مالىمەتتەر ساقتالماعان. وكىنىشكە وراي، سول ۋاقىتتا بۇل تۋرالى قۇجاتتاما جۇرگىزىلمەگەن.

«سونىڭ سالدارىنان اشتىقتان قانشا ادام قازا تاپقانى ءالى كۇنگە دەيىن ناقتى بەلگىسىز بولىپ قالىپ وتىر»، دەيدى ول.

 اۆتور: اسلان وسپانوۆ