بۇگىن تۇرىك ءتىلى كۇنى
تاريحقا سۇيەنسەك، 1277 -جىلدىڭ 13 - مامىرىندا كارامان بيلىگىندە اسا ماڭىزدى وقيعا ورىن الدى. مەملەكەت بيلەۋشىسى مەحمەت بەي كارامانوگلى ءدال وسى كۇنى: «بۇگىننەن باستاپ بازارلاردا، الاڭداردا، كەڭسەدە، ماجىلىستە (جۇرت) تۇرىك تىلىنەن باسقا تىلدە سويلەۋ مەن جازۋ قولدانىلماسىن!» دەگەن جارلىق شىعارادى.
بۇل جارلىقتى ورىنداماعاندارعا قاتال جازا بولاتىندىعى ەسكەرتىلدى. بۇل تۇركىلەر تاريحىنداعى تەڭدەسسىز جارلىق بولاتىن، ويتكەنى وسى ارقىلى تۇركىلەر زاڭ جۇزىندە وزدەرىنىڭ انا ءتىلىن قايتارىپ، ءتىلدىڭ مارتەبەسىن كوتەردى. ويتكەنى، سول داۋىردە تۇرىك ءتىلى تولىعىمەن اراب جانە پارسى تىلدەرىنىڭ ىقپالىندا ەدى. مەملەكەتتە ءىس جۇرگىزۋ پارسى تىلىنە كوشسە، مەكتەپتەردە، ءبىلىم ىسىندە اراب ءتىلى ۇستەمدىك قۇرعان. مەحمەت كارامانوگلى بۇل ۇدەرىستى بۇزىپ، تۇرىك- كاراماندارعا انا ءتىلى مارتەبەسىن قايتارىپ بەردى. وسىلايشا، كارامانوگلى مەحمەت ەسمى حالىققا انا تىلىندە سويلەۋ قۇقىعىن ناقتىلاپ بەرگەن سۇلتان رەتىندە تۇركىلەر تاريحىندا ماڭگىگە قالىپ وتىر.
اۆتور: قانات مامەتقازى ۇلى
