قارا تەڭىزدىڭ ءتۇسى دە قارا ما؟

استانا. قازاقپارات - «قارا تەڭىز» نە سەبەپتى بۇلاي اتالعان؟ ونىڭ ءتۇسى شىنىندا دا قارا ما؟ ول بىردە اسپان كوك ءتۇستى، بىردە كوكشىل، بىردە كۇلگىن، بىردە ءتىپتى القىزىل ءتۇستى بولادى.

ءبىراق ونى قازاقتار - قارا تەڭىز، تۇرىكتەر - كارا دەنيز، ورىستار - چەرنوە مورە، اعىلشىن تىلدىلەر - بلەك سي، يتاليالىقتار - مارە نەرو، فرانسيالىقتار - مەر نۋار، نەمىستەر - شۆارتسە مەەر دەپ اتايدى.

بۇل سوزدەردىڭ بارلىعى دا قارا تەڭىز دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى. تەڭىزدىڭ اتاۋىنا بايلانىستى بىرنەشە نۇسقا بار.

ەجەلگى گرەك گەوگرافى، تاريحشى سترابون پىكىرىنشە، بۇل جەرگە قونىس اۋدارىپ جاڭادان كەلگەندەر وسىنداي اتاۋ بەرگەن بولسا كەرەك. سەبەبى ءبىر كەزدەرى تەڭىزدە داۋىل تۇرىپ، اينالانى تۇمان باسىپ كوشىپ كەلگەن سكيفتەر مەن تاۆرلارعا دۇشپاندىق قىلىپتى.

ولار جات تا قاھارلى جەردى پونتوس اكسەينوس - «قوناقجاي ەمەس تەڭىز» نە «قارا تەڭىز» دەپ اتاعان.

كەيىن جاعالاۋعا جان ءبىتىپ، گرەكتەر تەڭىزبەن تۋىستاسىپ، مەيىرىمدى دە جايدارى ەرتەگىگە اينالدىرىپتى.

سوندا اتىن پونتوس ەۆكسەينوس - «قوناقجاي تەڭىز» دەپ وزگەرتكەن. ءبىراق اتاۋعا اۋىز ۇيرەنىپ، وزگەرتكەن اتاۋىنا ەشكىم ۇيرەنبەي قويعان، العاشقى اتى ەستە قالعان ەكەن. ەكىنشى نۇسقا بويىنشا بۇل جەرگە اۋىزدارىنا اباي بولمايتىن گرەك كوشپەندىلەرى قونىس اۋدارماي تۇرىپ، ازاۋ (ازوۆ) تەڭىزىنىڭ سولتۇستىك جانە شىعىس جاعالاۋىن مەوت، سيند سىندى ءۇندى تايپالارى مەكەندەگەن ەكەن.

ولار كورشى تەڭىزگە تەمارۋن دەگەن اتاۋ بەرگەن، بۇل دا «قارا تەڭىز» دەگەن ماعىناعا يە ءسوز.

بۇل سىرت قاراعانداعى كورىنىسىنە بايلانىستى تۋعان اتاۋ. قىرلى كاۆكاز جاعالاۋىنان قاراعاندا تەڭىز ءالى دە قويۋ ءتۇستى بوپ كورىنەدى. قويۋ دەگەن - قارا. تەڭىزدىڭ قارا دەپ اتالۋىنا بايلانىستى تاعى ءبىر دەرەكتەردە داۋىل تۇرىپ، باسىلعاننان كەيىن جاعادا قارا بالشىق قالىپ قويادى دەپ جازىلعان.

ال بۇل شىندىققا جاناسپايدى. تۇنبا قارا ەمەس، سۇر. ءبىراق لاي ەجەلگى زاماندا قالاي كورىنگەنىن كىم ءبىلسىن؟! مىنە، عاجايىپ تەڭىزدىڭ سىرى وسىلاي.

Massaget.kz