قانات يسلام تۋرالى شىن ايتىلماعان سىنعا جاۋاپ

استانا. قازاقپارات -  ادەتتە سىن ايتىلسا قارىم جاۋاپ جازىلادى. سوسىن الگى سىندى جاريالاعان سايتتاعىلار سول قارىمتا جاۋاپتى سايتىنا سالىپ تاعى دا رەيتينگىن كوتەرەدى. ءداستۇر جالعاسسىن. كوپ دوستارىم جەكەگە شىعىپ، قانات يسلامعا قاتىستى ماقالاعا جاۋاپ جازعانىڭ دۇرىس دەپ جاتىر.

 ەندەشە بىرەۋلەر سياقتى اتىمدى بۇركەمەي ادامدىقپەن جاۋاپ جازايىن. ايتپاقشى، الگى ماقالانى بولىسكەن «ادىلەت ىزدەۋشىلەر» دە وسىنى بولىسەدى دەپ ويلايمىن. ايتپەسە كورەالماۋشى ەكەنى ءبىلىنىپ قالادى. (قانات يسلامدى قاي ناتيجەسى ءۇشىن ەلگە ۇلگى ەتىپ ءجۇرمىز؟)

بىرىنشىدەن، ادام ەگەر سىنىنا سەنىمدى بولسا ماقالاسىنا بۇركەنشە ەسىم قولدانبايدى. وزىنە دە سوزىنە دە سەنىمسىز ادامدار وسىلاي كورپە اسىنان كۇڭكىلدەيدى. سوسىن، «كوپتەن بەرى جازا الماي، قولىمىز بوساماي» دەپ باستاعان ماقالاسىنان- اق مۇنىڭ ءبىر ادام جازباعانىن اڭعارۋعا بولادى. ياعني قاناتقا قاتىستى جاعىمسىز اقپارات جازۋ ءبىر ادامنىڭ ەمەس، بىرنەشە ادامنىڭ يدەياسى. بۇل جازعانىنان انىق كورىنىپ تۇر. «ەلدىڭ قامىن ويلايتىن ءبىر ۇل تۋسا، ونى قاباتىن ەكى ءيت قوسا تۋىلادى» دەپ ايتقان بالالار ءسوزىنىڭ راستىعىن- اي! ءار سوزىنە ءمان بەرمەي- اق قويايىن. ءبىراق ماڭىزدىلارىنا توقتالىپ كەتكەنىم دۇرىس شىعار. ەندەشە وقىپ شىعىڭىز.

 «كاسىپقوي رينگتە ازىرشە جەتكەن جەتىستىگى، تىندىرعان ءىسى بولماسا دا، ايتەۋىر قازاق جانكۇيەرلەرى اراسىندا اسا تانىمال» - دەپتى. وسى سوزىنەن- اق ماقالىنىڭ اياعى نە ورتاسى قالاي بولاتىن بىلۋگە بولادى. وسى سوزىنەن- اق شىن جاناشىر رەتىندە ەمەس، كورە الماۋشى پىكىردى ۇستاناتىنىن كوزى اشىق ادام بىردەن بايقايدى. ال، جەتكەن جەتىستىك، تىندىرعان ءىس جوق دەگەنى ءتىپتى كۇلكىلى. بوكستى تۇسىنبەيدى ەكەن. ماقساتى ايتەۋىر كۇيە جاعىپ قالۋ.

ءسال تارقاتايىن. قاناتتىڭ سالماعىندا الەم بويىنشا 1793 بوكسشى بار. سول بوكسشىلاردىڭ ىشىندە قازىر قانات 54 ورىندا. قانات 1739 بوكسشىنى ارتقا قالدىرىپ تۇر. بۇل ولارشا جەتىستىك ەمەس پە؟ بۇكىلالەمدىك WBA تۇجىرىمى بويىنشا قانات يسلام 4 - ورىندا تۇر. WBO تۇجىرىمى بويىنشا 6 - ورىندا، IBF بويىنشا 13 - ورىندا تۇر. الەمدىك رەيتينگ بۇل. الەم بوكسشىلارىنىڭ اراسىنان 4 -ورىندا تۇرۋدى جەتىستىك دەپ ەسەپتەمەسە، وندا بىلمەيمىن. قانات WBA fedelatin, WBO intercontinental بەلبەۋىن جەڭىپ الدى. سول تۇجىرىمنىڭ چەمپيونى. سوندا قۇرلىق ارالىق چەمپيون بولۋدى دا جەتىستىك ەمەس دەپ وتىرعان بولدى عوي. جارايدى. بۇل ماقالانى جازعاننىڭ وتە ساۋاتسىز ءارى ولشەمى تار ەكەنىن بىلدىك. ساۋاتتى بولسا وسى كورسەتكىشتەردەن حابارى بولار ەدى. سوسىن ەش جەتىستىگى جوق دەپ ايتۋعا ىڭعايسىزدانار ەدى.

 تاعى ءبىر قىزىعى «قانات 33 جاسقا تولادى. ۋاقىت پەن كۇش- قۋاتتى ەشكىم ۇستاپ تۇرا المايتىنى بەسكە بەستى قوسقاندا 10 بولادى دەگەندەي ايدان انىق قوي» - دەپتى. وسىنى جازا وتىرىپ ەت پەن سۇيەكتەن جارالعان حوپكينستىڭ 45-تەن اسقاندا الەم چەمپيونى بولعانىن بىلمەدى- اۋ. ءيا، قانات 33 جاستا. ءبىراق 51 جاسار بوكسشىلار جەكپە- جەك وتكىزىپ جۇرگەندە 33- ءتى كارى دەۋگە بولمايدى. ءيا، قانات يسلام جاس ەمەس، ءبىراق كوپ ادام ويلاعانداي بوكسپەن قوشتاسار ۋاقىتى جاقىنداعان قارت بوكسشى دا ەمەس.

 قاناتتى حالىقتىق بوكسشى دەپتى. قۋانتىشتىمىز. حالىقتىق بوكسشى دەگەن ول حالىق سۇيەدى دەگەن، حالىق قۇرمەتتەيدى دەگەن ءسوز عوي. ەكىنىڭ ءبىرى حالىقتىڭ ماحابباتىنا بولەنە المايدى. حالىق تا ەكىنىڭ ءبىرىن قۇرمەتتەپ سۇيە بەرمەيدى. حالىقتىڭ ماحابباتىن الۋدان اسقان باقىت جوق. «مەن ءۇشىن بوكس ۇلتتىق مۇددە، مەن ەلىمنىڭ اتىن شىعارۋ ءۇشىن ءجۇرمىن» دەگەن قاناتتى حالىقتىڭ بوكسشىسى ەمەس دەۋ وتە ۇلكەن قاتەلىك بولار ەدى. قاناتتى حالىقتان، قاناتتان حالىقتى تارتىپ الۋ مۇمكىن ەمەس. ءولىپ كەتسە دە قانات ۇلتىن ساتپايدى. حالقىنىڭ بەدەلىنە نۇقسان كەلەتىن ءىس جاسامايدى. سوسىن جاس بوكسشىلاعا دا حالىقتىڭ بوكسشىسى بولۋعا كەڭەس بەرەمىن. ەلمەن بىرگە بولۋعا شاقىرامىن. بەلبەۋ دەگەن ۋاقىتشا، حالىق ماڭگى. حالىقتىڭ سۇيىكتى بوكسشىسى اينالۋدى سىزدەرگە دە ءناسىپ ەتسىن.

 الگى ماقالانى جازعان بالا «سوڭعى جىلدارى قانات يسلام ەلگە ءجيى كەلگىشتەپ كەتتى» دەپتى. ءسىز دە بۇل سوزگە كۇلگەن شىعارسىز؟!

ەندى ءوز ەلىنە كەلمەي قايدا بارادى؟! قانات قازاقستاننىڭ ازاماتى. قازاقتىڭ قازاقستانعا نەگە كەلە بەرەدى دەگەنى اقىلى بار ادام ءۇشىن ءبىرءتۇرلى سۇراق قوي ءيا؟ ! قانات ەلگە كەلىپ، اياعىن اسپانعا كوتەرىپ جاتىر دەپ ويلايتىندار جوق شىعار. سوندا دا 1-2 ءسوز جازا سالايىن. قانات ەلگە كەلىپ، ءار ءوڭىردىڭ جاستارىمەن جولىعىپ اعالىق اقىلىن ايتىپ، جاس بوكسشىلارعا جول كورسەتۋدە. قانات ەلگە كەلىپ، اشىق جاتتىعۋ جاساپ، بالالارعا شەبەرلىك سىنىبىن وتكىزۋدە. «بىزگە كىشكەنتايىمىزدا اقىل ايتاتىن اعالار بولمادى. ىنىلەرىم دە سول قيىندىقتى كورمەسىن. بىلگەنىمىزدى ۇيرەتەيىك. ءبىرى بولسادا ءبىرىنىڭ جۇرەگىنە وت جاعىلار» - دەپ ەلگە كەلىپ، بىلگەنىن ۇيرەتۋدىڭ نەسى ايىپ؟ ! كىم جاماندىق كوردى. كىم زيان تارتتى؟!

 «قاباعىم جارىلعاندا ءبىر سەكۋند ىشىندە ەلىمدى ويلادىم» دەيدى. شىندىعىنا كەلگەندە ول ەلىن ەمەس، ءوزىن ويلادى» -  دەپتى الگى سىناۋشى. مىناۋ ەندى اقىلعا سىيمايتىن ايىپتاۋ عوي. قاناتتى بىلمەيتىن ادامنىڭ پىكىرى. سىرتتا تۇرىپ تاس اتۋ عوي. قانات: «رينگكە كوتەرىلگەندە تەك ءوزىڭ ەمەس، ول جەرگە ۇلتىڭنىڭ ابىرويى، نامىسى، كوك تۋى سەنىمەن قوسا شىعادى» دەگەن ءسوزىن ول وقىماعان شىعار. الدە ونداي دۇنيەدەن مۇلدە حابارسىز. قاباق جارىلىپ، جەكپە- جەكتى توقتاتسا جەڭىلىس بولادى. ال ول رينگكە تەك قانات ەمەس، كوك تۋ شىقتى، نامىس شىقتى. قانات جەڭىلسە كوك تۋ جەلبىرەمەيدى. قانات سول ءۇشىن ەلدى ويلادىم دەگەنىن ءبارى ءتۇسىندى. تەك ءبىر توپ قانا ۇقپاي قالعان سياقتى.

 تاعى ءبىر قىزىعى قاناتتىڭ شەتەلدىك اتاقتى سايتقا بەرگەن سۇقباتىنداعى گەنا تۋرالى پىكىرىنە سىن ايتىپتى. ول سۇقباتتى وقىماعاندار ءۇشىن جازا كەتەيىن. «ءبىزدىڭ ەل ءۇشىن اتاقتان بۇرىن باۋىرمالدىق ءبىرىنشى ورىندا تۇرادى. گولوۆكين ەكەۋمىز ءبىر- ءبىرىمىزدى ساباعانشا، ول ءوز سالماعىندا مەن ءوز سالماعىمدا چەمپيون بولۋ الدەقايدا ارتىق دەپ ويلايمىن» - دەدى قانات. بۇل سۇقباتى ارقىلى قانات الەمگە نە ايتتى؟! قازاقستاننىڭ باۋىرمالدىعىن، بوكسشىلارىنىڭ ادامدىعى مەن دەڭگەيىن، سىيلاستىعىن كورسەتتى. ءيا، مۇنى ا ق ش- تىڭ نە مەكسيكانىڭ بوكسشىلارى ايتا المايدى. مۇمكىن ويلاي دا المايتىن شىعار. قانات وسى مىنەزىمەن دە وزگەلەردەن ەرەكشەلەنەدى. سەبەبى ول قازاق. ەكى قازاقتىڭ الەمگە شوۋ سىيلاۋ ارقىلى بەلدىككە تالاسۋىنان گورى، باۋىرمالدىق ارتىق دەدى. بۇل ونىڭ ازاماتتىق ۇستانىمى. قازاقىلىعى. قانات پەن گەنانى توبەلەستىرگىسى كەلەتىن پيىعىلىن دا جاسىرمادى ءيا، الگى ماقالا اۆتورى.

 نەگە قاناتتىڭ لاقاپ اتى -  قازاق؟! قانات «قازاق ۇلتىن الەمگە تانىتۋ ءۇشىن ءجۇرمىن» -  دەدى. سول ءۇشىن قازاق. مۇنى تۇسىنبەيتىندەر ءبارى- ءبىر تۇسىنبەيدى. سەبەبى ۇلتتىق دەڭگەيدە ويلانا المايدى.

ەندى تۇيىندەيىن. ءيا، ءبارىمىز قانات يسلامنىڭ الەم چەمپيونى بولۋدى قالايمىز. تىلەۋلەسپىز. قانات ونى بىزدەن ارتىق قالايدى. ءبىراق قازاق، ساباقتى ينە ساتىمەن دەيدى. ونى دا ءتۇسىنۋ كەرەكپىز. بايقاساڭىزدار، ءار جەكپە- جەك سايىن قانات سول اتاققا شىعۋعا جاقىنداپ كەلەدى. بۇرىن ونداي ەمەس ەدى، قازىر شەتەلدىك جۋرناليستەر قانات تۋرالى ءجيى جازا باستادى. ءتۇرلى كومپانيالار ۇسىنىس بىلدىرۋدە. تيتۋلعا وتە جاقىن قالدى. كاسىپقوي بوكستا 5 جىل دەگەن اسا كوپ ۋاقىت ەمەس. ءيا، از دا ەمەس. پروموۋتەرى بار كۇشىن سالىپ، جۇمىس ىستەۋدە. ارينە، وزدەرىڭىز بىلەتىندەي الەم چەمپيونى اتاعىنا جۇدىرىقتاسۋ ءۇشىن كوپ اقشا كەرەك. چەمپيوندار ميلليونداعان دوللار سۇرايدى گونارارىنا. بۇل شارۋامەن دە قازىر اينالىسىپ جاتىرمىز.

بۇل ءبىر ماقالامەن قاناتتىڭ ابىرويى تۇسپەيدى. سوسىن بۇل ماقالانى بىرەۋلەر ايتقانداي سىن دەپ تە قابىلداۋعا بولمايدى. سەبەبى سىن ايتىلعان جەردە جول كورسەتىلەدى. ۇسىنىس قوسا ايتىلادى. ال الگى ماقالا تەك قارالاۋ، شابۋىلداۋ. سونى سايتىنا جاريالاۋشىلاردىڭ دا ۇلتتىق سۇزگى جوق ەكەنى كورىنىپ تۇر. ايتپەسە شۋ شىعاتىن، پايداسىز ماقالالاردىڭ كەرەگى نە؟! الدە قوعامدا ءبارى ايتىلىپ، ايتىلماعان قاناتتىڭ تيتۋلى عانا قالىپ پا ەدى؟! ءسوز سوڭى. بەرىك، جوسپار قانداي دەپ سۇراعاندارعا ايتارىم، وتە جاقىندا قاناتتى الەم چەمپيونى اتاعى ءۇشىن جۇدىرىقتاسقانىن كورەتىن بولاسىزدار. جوسپار بويىنشا ءبارى ءوز ۋاقىتىندا جاسالادى. بىرەۋ ايتتى ەكەن دەپ، بۇركەنشەك ەسىممەن ىرەۋ سىنادى دەپ جوسپارىمىزدى بۇزا المايمىز. وسى جەكپە- جەكتى ءبىتىرىپ، قىركۇيەكتە وتەتىن بوكس كەشىنە دايىندىقتى باستايمىز. جەڭىستى كۇندە جولىعايىق، قازاقتار!

بەرىك سۇلتان

«جەزبۇيدا»

http://jezbuyda.kz/2140