ولجاس سۇلەيمەنوۆ: ءالىپبيدى لاتىنعا كوشىرۋگە اسىقپاعان ءجون
تانىمال جازۋشى، ادەبيەتتانۋشى، اقىن جانە لينگۆيست ولجاس سۇلەيمەنوۆتىڭ ايتۋىنشا، قازاق ءالىپبيىن لاتىنعا كوشىرۋدەگى اسىعىستىق قوسىمشا پروبلەمالار تۋعىزۋى مۇمكىن، دەپ جازادى Sputnik.
«مەنىڭ پىكىرىمشە، لاتىنعا كوشۋدە اسىعىستىق تانىتساق، بۇل حالقىمىزدىڭ دامۋىنا كەدەرگى كەلتىرۋى مۇمكىن. قازىر ەلىمىزدە وتە جاقسى جوبا - ۇشتىلدىك جۇزەگە اسىرىلىپ جاتىر. جاڭا ۇرپاق، مەكتەپتەردە، ءسوزسىز، وسى جولمەن جۇرەدى. جانە دە ولار كلاسسيكالىق حالىقارالىق لاتىندى مەڭگەرىپ الادى، ونى پايدالانۋ ارقىلى الەمدىك عىلىم مەن تەحنيكا جەتىستىكتەرىنە قوسىلۋعا بولادى»، - دەدى سۇلەيمەنوۆ.
ولجاس سۇلەيمەنوۆتىڭ ويىنشا، ءالىپبي ەڭ الدىمەن تىلمەن بايلانىستى بولۋى ءتيىس. وزبەك، ازەربايجان نەمەسە تۇركمەن لاتىنىنا ەلىكتەۋ پروگرەسسكە اكەلمەيدى، دەيدى اقىن. جازۋشى، كيريلليتسانىڭ قىپشاق توپتى تۇركىلەر مەن سلاۆياندار ءۇشىن ورتاق مادەني مۇرا بولىپ تابىلاتىنىنا سەنىمدى.
«كيريلليتسانى قۇندىلىق دەپ ۇعىنۋ قاجەت، ول قۇندىلىقتان باس تارتۋعا بولمايدى. بۇل تۋرالى مەن «تيۋركي ۆ دويستوريي» كىتابىندا جازعان بولاتىنمىن. ول 2001 -جىلى جارىق كوردى. عىلىم اكادەمياسى بۇل كىتاپتى كۇلتەگىن سىيلىعىمەن ماراپاتتادى. ءبىراق وقىماعان كورىنەدى. نەمەسە بۇل ماسەلە بۇرىندارى-اق عىلىمي ورتالاردا تالقىلانىپ، وي ەلەگىنەن وتكىزىلگەن بولار ەدى. ءبىراق ول ورتالاردى دا كورىپ وتىرعان جوقپىن»، - دەپ اتاپ ءوتتى ولجاس ومار ۇلى.
ول، «ج» جانە «ز» ارىپتەرىن قىپشاقتاردىڭ ويلاپ تاپقانىن جانە ولاردىڭ كونە تۇركى ورحونو- ەنيسەي الىپبيىندە جوق ەكەنىن ءتۇسىندىردى.
«1929 -جىلى ءبىز لاتىنعا كوشۋگە تىرىسىپ كوردىك. ول كەزدە ءبىز پروگرەسسيۆتى قايراتكەر اتاتۇرىككە ەلىكتەدىك. ول يسلام ىعىنان شىعىپ، ەۋروپاعا جاقىنداۋ ماقساتىنا اراپ ءالىپبيىن لاتىنعا اۋىستىردى. ءبىراق پروبلەما لاتىن ءتىلىنىڭ ءتىلسىز، جاي عانا مەحانيكالىق بەلگىلەر جيىنتىعى بولىپ كەلۋىندە بولدى»، - دەپ قوستى سۇلەيمەنوۆ.
ونىڭ سوزىنە قاراعاندا، لاتىن مەن كيريلليتسا اراسىنداعى كۇرەس بۇكىل دۇنيە جۇزىنە ءتان. بۇگىندە الىپبيلەردىڭ بۇل جارىسىنا ارابتىڭ ورمە جازۋى مەن قىتاي يەروگليفتەرى ءتۇسىپ جاتىر. جازۋشى، ازىرگە ويلانۋعا ۋاقىت بار كەزدە لاتىن الىپبيىنە ءوتۋدىڭ بارلىق پايداسى مەن كەمشىلىكتەرىن سارالاۋ قاجەت ەكەنىنە سەنىمدى.
«ۇكىمەت قانا شەشپەيدى عوي، راس پا؟ ءبىز دەموكراتيالىق ەلدە ءومىر سۇرەمىز، ءوز جولىمىزدى تالقىلاپ، تاڭداپ الايىق»، - دەپ ءمالىم ەتتى سۇلەيمەنوۆ. ءسوز سوڭىندا جازۋشى، كيريلليتسانىڭ شىعۋى مەن ونىڭ تۇركى-سلاۆيان مۇراسىنداعى ورنى تۋرالى ماقالا دايىنداپ جاتقانىن ايتتى.
