ديماشتىڭ قىزىعىن نەگە قىتايلار كورۋى كەرەك؟
وسىدان بارىپ، ونى قازاق ءۇشىن الەمگە اشىلعان تەرەزە دەسە دە بولادى. بىرەۋلەر بۇل سوزدەن دە استار ىزدەۋى مۇمكىن. ءبىراق، ايگىلى دجەكي چاننىڭ ءوزى ديماشتى ىزدەپ كەلىپ، قازاقتىڭ جاس ونەرپازىنا قۇرمەت كورسەتۋى بۇل ءسوزىمدى شەگەلەي تۇسەدى.
كەشەلى بەرى، قازاق باسىلىمدارىندا ديماش جايىندا اقپارات قاپتاپ كەتتى. ارالارىندا قىتايداعى قازاق جۋرناليسىنىڭ «قازاق شەنەۋنىكتەرى ديماشتان ۇيرەنسىن» دەگەن ماقالا دا ءجۇر. ءتىپتى، ءانشىنىڭ ەسىمى گۋگل- ىزدەۋدە ەڭ ءجيى قارالاتىن سوزدەردىڭ قاتارىنا ەندى. قازاق بالاسىنا توپ ەتە قالعان تانىمالدىلىق انشىدەن بۇرىن، ءار نارسەگە كۇدىكپەن قارايتىن سىنشىلارىمىزعا اۋىر تيگەندەي. توپ ەتە تۇسكەن دەيمىز- اۋ. بۇل دۇنيەدە ەشنارسە تەگىن كەلمەيدى. ارينە، جاس ءانشىنىڭ تالانتىمەن قاتار، ەڭبەگىنىڭ ارقاسىندا كەلگەن تانىمالدىلىق.
قازاقتىڭ جاس جۇلدىزى جارق ەتە قالىپ ەدى، قايران قازاعىم- اي، ماقتان تۇتىپ، قۋانىشىنا ورتاقتاسۋدىڭ ورنىنا، «تىرناق استىنان كىر ىزدەپ» ، قىتايدىڭ سۇم ساياساتىن «سەزىپ قالدىق» . سونشالىقتى سەزىمتال بولساق، نەگە ديماشتىڭ اتاعىنىڭ استارىنان مول قارجىلاي تابىستى سەزبەيمىز؟ قىتاي دەسەك، قۇتىمىز قاشىپ، قازاق دەسەك، وزىمىزگە تيەدى. ءوز ۇلىمىزدى ءوزىمىز سوگىپ، قۋانعانداردى «قۋىرىپ» جاتقاندا، قىتايلار ديماش ساحنادان ءتۇسىپ ۇلگەرمەي، ونىڭ كيگەن كۇرتەسىن، كيىم- كەشەك ۇلگىسىن سانگە اينالدىرىپ، ونىڭ سۋرەتتەرى بەينەلەنگەن بۇيىمداردى ءاپ- ساتتە بازارعا شىعاردى. وسىلايشا، نارىق سۇرانىسىن ءدوپ باستى. قازىر قىتاي قالىڭ اقشانىڭ استىندا قالماسا دا، ەكونوميكاسىنا قان جۇگىرگەنى انىق.
ۆيتاستىڭ پروموۋتەرلەرى دە قولىنان قانداي قارجى كەتىپ بارا جاتقانىن سەزىپ، قارشاداي ۇلعا قارسى شىققاندا، قورعاۋدىڭ ورنىنا، «وپەرا 2» ءانىن شىنىمەن كىم مىقتى ورىندايدى دەپ داۋىسقا سالۋمەن بولدىق. بۇل كەزدە دە ديماشتىڭ داۋسىنىڭ قۇدىرەتىنە كۇمانمەن قاراپ، ءبىر قازاقتىڭ شىن تانىلعانىن مويىنداعىمىز كەلمەدى. ءوز تۋىندىسىن قورعاماق بولعان ۆيتاستى دا جەردەن الىپ، جەرگە سالدىق. نەگە؟ قايتا قازاق بالاسىنىڭ اتاعىن پايدالانىپ، تابىسقا كەنەلىپ جاتقان قىتايلاردان نەگە ۇيرەنبەيمىز؟ نەگە ديماشتىڭ سۋرەتى بار جاستىق جاساۋ قىتايدىڭ استارلى ساياساتىن سەزىپ قويعان «سەزىمتال» قازاقتاردىڭ ويىنا كەلمەيدى؟ قازاق بالاسىنىڭ اۆتورلىق قۇقىعىنىڭ تاپتالىپ جاتقانىندا ەشكىمنىڭ شارۋاسى جوق. ديماشتىڭ سۋرەتىمەن تاۋار ءوندىرىپ جاتقان زاڭدى- زاڭسىز كومپانيالاردىڭ ساپالىق سەرتيفيكاتىن تەكسەرگەن كىم بار؟
مىنە، وسىلاي قازاقتىڭ قارشاداي ۇلىنىڭ ارقاسىندا قاپتاعان قىتاي قىپ- قىزىل اقشا جاساپ وتىر. ال سول ديماشتىڭ داۋىسىن سىناپ، جەڭىسىنەن، جەتىستىگىنەن ساياسي استار ىزدەپ، شاماسى كەلسە، تىرناق استىنان تينامداي كىر تابۋعا تىرىسقان قازاقستاندىقتار نە ءبىتىردى؟ تۇك تە! راسىمەن تۇك تە بىتىرگەن جوق. ايتپەسە، سول ديماشپەن كەلىسىمشارتقا وتىرىپ، بىرلەسىپ جۇمىس ىستەپ، ونىڭ اتاعىن قازاقستاننىڭ بەدەلى ءۇشىن، ەلىمىزدىڭ جەتىستىگى ءۇشىن پايدالانعان ءبىر كومپانيا، ءبىر ۇيىم، ءبىر مەكەمە ەستىسەك، قۇلاعىمىز كەرەڭ بولسىن!
بيىل ەلىمىزدە ۇلكەن شارا وتەيىن دەپ جاتىر - ەكسپو. ديماشتىڭ ميلليوندىق كورەرمەنى بار ساحناعا شىعىپ، ەل تانىعان اتاعىن وسى ەكسپو باسشىلىعى دا پايدالانىپ، سول ارقىلى ءوزىنىڭ جارناماسىن جاساۋىنا بولار ەدى. ايتپەسە، ديماش قۇدايبەرگەندى جەڭىسىمەن قۇتتىقتاپ، تىم بولماسا رۋحاني دەمەۋ بەرگەن رەسمي وكىلدەردى كورگەن جوقپىز. وتاندىق ەسترادا مايتالماندارى نەگە ءۇنسىز؟ وكىنىشتى!
ءبىر كەزدە سىمباتىمەن الەم جۇرتشىلىعىن سۇيسىنتكەن قاراپايىم قازاق قىزى - سابينا التىنبەكوۆاعا دا ەشكىم كوڭىل اۋدارماي، قاپى قالدىق. ءدويدالاداعى ءبىر جەكەمەنشىك كومپانيا قارماعىنا ءتۇسىرىپ، تابىسىن ەسەلەپ وتىر. «اۋىلداعىنىڭ اۋزى ساسىق» دەپ، «قولدا بار التىننىڭ قادىرىنە جەتە الماي» ، ءوزى كەلگەن ىرىستى باسقا تەپكەننەن باسقا قازاقتىڭ بىتىرەرى بولماعانى ما؟ !
ءيا، ەندى قازاقستاندىقتاردىڭ ديماشتان ۇيرەنەتىنىن ايتايىن. ارينە، ونىڭ داۋىسىنا، ونىڭ مۋزىكالىق، انشىلىك ونەرىنە ەلىكتەپ، سونى ۇيرەنەمىن دەۋشىلەر ءوزى بىلەدى عوي. مەنىڭ ايتپاعىم، ديماشتىڭ قازاقى بولمىسى جايلى. كوپتىڭ كوڭىلىن تابامىز دەپ، قازاق تىلىنە كولەڭكە ءتۇسىرىپ جۇرگەن ەلىكتەگىش ەل اعالارى دا وسىدان ساباق السا يگى. ديماشتىڭ تالانتىنا سۇيسىنگەن قىتايلىق فاناتتارى ءقازىر ونىڭ ءار قادامىن اڭدىپ، ءىس- ارەكەتىن ۇلگى تۇتۋدا. ءتىپتى، ديماشتىڭ ينستا- پاراقشاسىنا سالعان ابايدىڭ ولەڭىن ءاپ- ساتتە قىتاي تىلىنە اۋدارىپ، قازاقتىڭ ۇلى اقىنىن تانىپ جاتىر. ول ازداي، سۇيىكتى ءانشىسىن ءتۇسىنۋ ءۇشىن قازاق ءتىلىن ۇيرەنۋگە كوشكەن. قىتايلانىپ كەتەمىز دەپ قورقىپ جۇرگەندە، قازاقتىڭ جالعىز بالاسى قىتايلاردى «قازاقشالاپ» جاتىر. كۇنى كەشە دجەكي چانعا قازاقتىڭ شاپانىن جاۋىپ، قولىنا ۇلتتىق اسپابىمىز - دومبىرانى ۇستاتتى. نۇرعيسانىڭ « ءالقيسساسىن» تارتىپ بەردى. ەندى قىتايلار نۇرعيسانىڭ كىم ەكەنىن زەرتتەپ جاتسا، تاڭعالماڭىزدار!
قورىتا ايتقاندا، نەگىزگى ايتپاق ويىم، ديماشتان برەند جاساۋ كەرەك! قازاقتىڭ برەندىن! قازاق كوپ ەمەس، ءبىر- ءبىرىمىزدى كورە الماي جاتقاندا، ماڭدايىمىزعا بىتكەن باعىمىزدى ۇشىرىپ المايىق
ەرجان جاۋباي
Baq.kz
