توسكەيدە مالى مىڭعىرعان موڭعوليا - فوتو

استانا. قازاقپارات - موڭعول ەلى ازيانىڭ شىعىس بولىگىنە ورنالاسقان تاۋەلسىز مەملەكەت. جەرىنىڭ كولەمىنىڭ ارتقى بولىگى رەسەيمەن، الدىڭعى بولىگى ق ح ر- مەن شەكارالاسىپ جاتىر. ەلىنىڭ استاناسى - ۋلان- باتور قالاسى.

 2015 -جىلى موڭعوليانىڭ حالىق سانى 3 ميلليونعا جەتىپ، الەم حالىقتارى ساناعى بويىنشا 135-ورىنعا تۇراقتاعان. جالپى موڭعول ۇلتى حالقىنىڭ 95 پايىزىن قۇرايدى. مەملەكەتتىك قۇجاتتارى مونگول تىلىندە جۇرگىزىلەدى. 1924 -جىلى جەكە مەملەكەت قۇرعان موڭعول ەلى 1961 -جىلدان ب ۇ ۇ - نا مۇشە بولىپ قابىلدانعان. 20- عاسىردا كەڭەس وداعىمەن ساياسي ەكونوميكالىق جاقسى قارىم قاتىناستا بولىپ، ءوزىنىڭ ەكونوميكالىق قۋاتىن جاقسارتىپ العان ەل. 1990-جىلدان نارىقتىق ەكونوميكاعا بەت بۇرعان. بۇگىندە پارلامەنتتىك باسقارۋ جۇيەسى قالىپتاسقان ەل دەۋگە بولادى. جەر كولەمى ەل استاناسىنان بولەك 21-ايماققا بولىنەدى. وركەندەپ كەلە جاتقان ەل رەتىندە، جالپى ىشكى ءونىمنىڭ مولشەرى 26.8 ميلليارد دوللاردى قۇراپ، بۇل كورسەتكىشىمەن الەمدە 111- ورىنعا يە. اۋىل شارۋاشىلىعى، سونىڭ ىشىندە مال شارۋاشىلىعى مىقتى دامىعان كوشپەندى حالىق. الەمنىڭ 184 ەلىمەن ديپلوماتيالىق قارىم- قاتىناس جاسايدى.

3 ميلليون حالىقتا 61 ميلليون 500 مىڭ باس مال بار

 ستاتيكالىق مالىمەتتەر بويىنشا، موڭعوليانىڭ مال باسى وتكەن 2016-جىلى 61 ميلليون 500 مىڭعا جەتكەن. 2015- جىلى 56 ميلليون 200 مىڭ باستى مال سانالعاندىعىن ەسكەرسەك، بۇل كورسەتكىش الداعى جىلمەن سالىستىرعاندا مال باسىنىڭ 9,9 پايىزعا وسكەندىگىن كورسەتەدى. 2016- جىلى جىلقى الدىڭعى جىلمەن سالىستىرعاندا 330 مىڭ باسقا، ءىرى قارا 290 مىڭ باسقا، تۇيە 30 مىڭ باسقا، قوي 2 ميلليون 910 مىڭ باسقا، ەشكى 1 ميلليون 970 مىڭ باسقا كوبەيگەن.

 ياعني 2016 -  جىلى جىلقى -  3 ميلليون 634 مىڭ 900 باسقا، ءىرى قارا -  4 ميلليون 80 مىڭ 300 باسقا، تۇيە -  4 ميلليون 100 مىڭ 300 باسقا، قوي -  27 ميلليون 853 مىڭ 400 باسقا، ەشكى -  25 ميلليون 572 مىڭ 200 باسقا جەتكەن. موڭعوليادا 216,700 وتباسى مال شارۋاشىلىعىمەن اينالسادى. سونداي- اق، 1000-1500 مالدى 7000 وتباسى، 1500-2000 مالى بار 1000-نان استام وتباسى، 2001- دەن ارتىق مالى بار 500 - دەي وتباسى بار ەكەندىگى ساناق بويىنشا انىقتالعان ەكەن. موڭعوليا بۇگىندە رەسەي، قىتاي، سولونگوس ەلدەرىنە ەت ونىمدەرىن ەكسپورتتايدى. موڭعوليادا تەك رەسەيگە ەت ەكسپورتتايتىن 10 كومپانيا جۇمىس جاسايدى. جىلىنا 5 ميلليون باستى مال ەكسپورتتاۋعا مۇمكىندىگى بار موڭعول ەلى، جىلىنا ءوزىنىڭ ىشكى تۇتىنىسىنا 200 مىڭ توننا ەت پايدالانادى.

مالىنىڭ ەرەكشەلىگى مەن ءونىمى جايلى تالداپ كورسەك...

موڭعوليادا - 3 ميلليون 634 مىڭ 900 باس جىلقى بار

موڭعولدىڭ مالى قۇبلمالى اۋا رايىنا بەيىمدەلگەن، ءارى سۋىققا توزىمدىلىگىمەن ەرەكشەلەنەدى. سوندىعىنان بۇكىل بەس تۇلىك مالى جىلدىڭ ءتورت مەزگىلىندە جايىلىمدا بولادى. جىلقىسىنىڭ ورتاشا سالماعى 360-380 ك گ، بورداقىلاپ جەمدەگەندەرى 400 - دەن استام ك گ، ەتىنىڭ تىعىزدىعى 52-56 پايىز، ساپالىلىعى 2886-3000 ككال بولادى. جىلقىدان كۇنىنە 7.5 ليتر، جىلىنا 1.0-1.2 ميلليون ت ن قىمىز دايىندايدى. جىلىنا 2.7 مىڭ ت ن جىلقى ەتىن ەكسپورتتايدى.

موڭعوليانىڭ سيىرى - 4 ميلليون 80 مىڭ 300 باسقا جەتكەن

 موڭعول تۇقىمدى سيىرىنىڭ ساۋىلۋ مەرزىمى 180 كۇن، سيىر ءسۇتىنىڭ مايلىلىعى 4.36 پايىز، جىلىنا ءار سيىردان ورتاشا ەسەپپەن 750-800 ليتر ءسۇت الىنادى. جىلىنا 66.9-113.6 مىڭ ت ن سيىر ەتىن ءوندىرىپ، ونىڭ 12.9-14.0 مىڭ تونناسىن ەكسپورتتايدى.

 

موڭعوليانىڭ قويى - 27 ميلليون 853 مىڭ 400 باسقا جەتتى

 موڭعول قويىنىڭ ەتى ورتاشا 23.51ك گ، جاز مەزگىلىندە 30-45 كۇن ساۋىلىپ، ءار قويدان 29.7 ك گ سۇت الىنادى. ءسۇتىنىڭ مايلىلىعى 6.35 پايىزدى قۇرايدى.

 

موڭعوليادا 25 ميلليون 572 مىڭ 200 ەشكى بار

موڭعول ەشكىسى جايىلىممەن ەمىرۋدە جاقسى كورسەتكىشكە يە. كۇزدە سەركەلەرى 55-58 ك گ بولسا، ەشكىلەرىنىڭ سالماعى 37-41 كەلىگە دەيىن تارتادى. ەشكىلەرى 7 اي ساۋىلىپ، ءار ەشكىدەن 50-60 ليتر ءسۇت الىنادى. ءسۇتىنىڭ مايلىلىعى 3.87 پايىزدى قۇرايدى.

 

موڭعوليانىڭ تۇيەسى - 4 ميلليون 100 مىڭ 300 باسقا جەتتى

موڭعول تۇيەسىنىڭ ءجۇنى، ەتى، ءسۇتى تەرىسى ءاردايىم باعالى جانە كوشپەندى حالىق ءۇشىن تاپتىرمايتىن كولىك قۇرالى بولىپ تابىلادى. موڭعوليانىڭ جەر كولەمىنىڭ 41.7 پايىزىن يەلەنەتىن شولەيت ايماعىندا موڭعولياداعى بارلىق تۇيەنىڭ 70 پايىزى وسىرىلەدى. جالپى، موڭعوليانىڭ اۋا رايى قاتال، قۇبىلمالى اۋا رايلى ولكەگە جاتادى. قىس ايلارىندا اۋانىڭ ورتاشا تەمپراتۋراسى - 35-40 گرادۋسس، كەيبىر جىلدارى -44-50 گرادۋسقا دەيىن سۋىق بولادى. ال، جاز ايلارىندا شولەيت ايماقتارىندا -40-45 گرادۋسقا دەيىن ىستىق بولسا، باسقا ولكەلەرىندە -25-30 گرادۋسس، بيك تاۋلى ولكەلەرىندە 15-20 گرادۋس ىستىق بولادى.

ەندى تومەندەگى موڭعوليا تابيعاتىنىڭ بىرەر سۋرەتتەرىن تاماشالاپ كورىڭىزدەر!

باعدال اقىن ۇلى، ق ر جۋرناليستەر وداعىنىڭ مۇشەسى

http://elana.kz