بوكستاعى «قازاقتىڭ سالماعىنا» كىم يەلىك ەتەدى؟

ءدال وسى سالماقتا ءتورت بىردەي بوكسشىمىز وليمپيادا چەمپيونى اتاندى.
ەسكە سالار بولساق، 2004 -جىلى افينىدا وتكەن ءدۇبىرلى دودادا باقتيار ارتايەۆ چەمپيون بولىپ قانا قويماي، تۋرنيردىڭ ەڭ ۇزدىك بوكسشىنا بەرىلەتىن ۆەل باركەر كۋبوگىنىڭ يەگەرى اتاندى. بۇل تولايىم تابىستان سوڭ ءتورت جىل وتكەندە قازاقتىڭ تاعى ءبىر تالانتتى بوكسشىسى باقىت سارسەكبايەۆ بەيجىڭ-2008 وليمپياداسىندا توپ جاردى. 2012 -جىلى لوندوندا وتكەن وليمپيا ويىندارىندا سەرىك ساپيەۆ جەڭىستىڭ ەڭ بيىك تۇعىرىنا كوتەرىلدى جانە ول ايگىلى ۆەل باركەر كۋبوگىنا لايىقتى بوكسشى رەتىندە تانىلدى. ال بىلتىرعى ريو وليمپياداسىندا دانيار ەلەۋسىنوۆتىڭ باعى جاندى.
مىنە، قاتارىنان ءتورت ولمپيادادا 69 كيلو سالماقتا وعلاندارىمىز ولجا سالعاننان كەيىن الەمدەگى بوكسسۇيەر قاۋىم اراسىندا جوعارىدا ايتقانىمىزداي «قازاق سالماعى» دەگەن تۇسىنىك ءبىرجولا قالىپتاستى.
جاقىندا دانيار ەلەۋسىنوۆتىڭ كاسىپقوي بوكسقا اۋىسقانى تۋرالى رەسمي جاڭالىق جارىققا شىقتى. بوكسشىمىزدىڭ بۇل قادامىن قۋانا قۇپتاعاندار دا، مۇنداي ارەكەتتىڭ كەلەشەگىنە كۇمانمەن قاراعاندار دا بولدى. ماسەلەن، قىزدار اراسىنداعى بوكستان ەكى دۇركىن الەم چەمپيونى نازىم قىزايبايدىڭ باپكەرى، قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن جاتتىقتىرۋشىسى جۇمابەك ءومىرزاقوۆ بىلاي دەيدى: «بۇل قاتەلىك، نەگە دەسەڭىز، ەلەۋسىنوۆ قاي جاعىنان الىپ قاراساڭىز دا كاسىپقوي بوكستىڭ تالابىنا ساي كەلمەيتىن بىلعارى قولعاپ شەبەرى. ونىڭ جۇدىرىقتاسۋ مانەرى مۇلدە باسقاشا، مەن ءتىپتى ونى كاسىپقوي رينگتە كوز الدىما ەلەستەتە دە المايمىن. وعان اۋەسقوي بوكستا قالۋ كەرەك ەدى...».
ال ەندى، داڭقتى دانيارىمىزدىڭ ورنىنا، ياعني ەل قۇراماسىنداعى «التىن» سالماقتىڭ تۇعىرىنا كىم لايىقتى؟ بۇل تۋرالى اڭگىمە قوزعاعاندا، الدىمەن اۋىزعا ىلىگەتىنى ابىلايحان ءجۇسىپوۆتىڭ ەسىمى. قازىرگى كەزدە جاسى جيىرماعا ەندى ىلىككەن ورەننىڭ جاسوسپىرىمدەر جانە جاستار اراسىنداعى ءدۇبىرلى دەگەن دودالاردان الماعان جۇلدەسى جوقتىڭ قاسى: جاسوسپىرىمدەر اراسىندا قازاقستان چەمپيونى (2013)، ازيا جانە الەم چەمپيونى (2013) ، جاستار اراسىندا قازاقستان چەمپيونى، ازيا جانە الەم چەمپيونى (2014) ، جاسوسپىرىمدەر اراسىنداعى نانكين وليمپياداسىنىڭ جەڭىمپازى (2014).
ءبىر سۇيىنەتىنى، ابىلايحان ەرەسەكتەر توبىنا توسىرقاماي قوسىلدى. ساقا جىگىتتەر اراسىنداعى ءوزىنىڭ ەڭ العاشقى سىنىنىڭ ءبىرى - قاراعاندىدا وتكەن عالىم جارىلعاپوۆ تۋرنيرىندە 63 كيلو سالماقتا ەلىمىزدىڭ سول كەزدەگى ەڭ مىقتى دەگەن ءۇش بوكسشىسىن بەت قاراتپاي ۇتىپ، وليمپيالىق ليتسەنزيا بەرەتىن جارىسقا جولداما العان بولاتىن. ارينە، وليمپياداداعى ءساتسىز ونەرى ءوز الدىنا بولەك اڭگىمە. دەگەنمەن، تاۋى شاعىلماعان تالانتتى بوكسشى بىلتىر پاۆلوداردا وتكەن ەرەسەكتەر اراسىنداعى قازاقستان چەمپيوناتىندا جاڭا - 69 كيلو سالماقتا قارسىلاستارىنىڭ بارىنەن باسىم ءتۇستى.
ءبىز جوعارىدا اتاپ وتكەن وتكىر ءتىلدى باپكەر جۇمابەك ءومىرزاقوۆ بوكسشى ءجۇسىپوۆ تۋرالى مىناداي پىكىر ايتادى: «ابىلايحان ءجۇسىپوۆ قازاقستان قۇراماسىنىڭ 69 كيلو سالماقتاعى جاڭا كوشباسشىسى بولا الادى. جاستىعىنا قاراماستان، ادام سەنبەستەي تالانتتى. ەگەر ونىمەن ساۋاتتى جۇمىس ىستەسە، ول قۇراما كوماندادا ەلەۋسىنوۆتى 100-120 پايىزعا الماستىرا الادى».
جالپى، بوكستىڭ ماڭايىنداعى مامانداردىڭ باسىم كوپشىلىگى ءجۇسىپوۆتىڭ جاڭا سالماققا اۋىسقانىن قۋانا قۇپتادى. مۇنىڭ ءوزى «التىن» سالماقتىڭ جاۋاپكەرشىلىگىن جاقسى سەزىنەتىن شەبەردىڭ سەنىمىنە مىقتى تىرەك. دەگەنمەن، قازاق ءۇشىن قۇتتى بولعان بۇل سالماقتا ءوزىنىڭ تەڭدەسسىز ەكەنىن دالەلدەۋ ءۇشىن ابىلايعا شەلەكتەپ تەر توگۋگە تۋرا كەلەدى. نەگە دەسەڭىز، ابىلايدىڭ ارتىنان شىققان ءدۇبىردىڭ داۋىسى قۇلاق تۇندىرادى. مىسالى، قاناعات مارالوۆ، الماسبەك الىبەكوۆ سىندى سايىپقىران بوكسشىلاردىڭ دا ءبىر بارماعى ىشىندە بۇگۋلى ەكەنىن ۇمىتپاعانىمىز ءجون. كەيبىر سپورت جۋرناليستەرى جاستار اراسىنداعى بىلتىرعى الەم چەمپيونى، ەرەسەكتەر توبىندا ەڭ قۇرىعاندا ءبىر دە ءبىر جەكپە- جەككە ءتۇسىپ كورمەگەن سادريددين احمەدوۆتى دە جۇسىپوۆكە لايىقتى قارسىلاس كورەدى ەكەن. كىم بىلگەن؟..
بيىل حالىقارالىق ءىرى تۋرنيرلەردەن بولەك، الەم جانە ازيا چەمپيوناتتارى وتەدى. وسى ايتۋلى باسەكەلەر دە ءبىراز جايتتى جانە كىمنىڭ قاندايلىق قاۋقارى بارىن انىقتاۋى ءتيىس.
توكيو-2020 دوداسىنا ساپار بۇگىننەن باستاۋ الادى. بىلايشا ايتقاندا، «قازاقتىڭ سالماعى» الاشتىڭ قاي وعىلانىنا دا ۇلكەن جاۋاپكەرشىلىك جۇكتەيدى. قۇداي بەرگەن دارىنى ءوز الدىنا، وعان قوسا سپورتشىلارعا ءوز- ءوزىن قامشىلاي الاتىن قاجىر- قايرات پەن وراسان ەڭبەك كەرەك. جارىپ شىققان جەڭىمپازدىڭ دارالىعىنا ەشكىم كۇمان كەلتىرە الماستاي بولۋى شارت. سوندا ول ناعىز - دارابوز!
قايرات ءابىلدينوۆ، «ەگەمەن قازاقستان»