قازاقتىڭ مەيىرىمى الەمگە ۇلگى

استانا. قازاقپارات - وتكەن جەلتوقسان ايىندا قازاق ەلىنىڭ باس شاھارى استانا قالاسىنا جولىم تۇسكەن. دالىرەك ايتساق، ل. گۋميليەۆ اتىنداعى ەۋرازيا ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتى الەۋمەتتىك عىلىمدار فاكۋلتەتىندە ءدارىس وقىعان ەدىم.

 ەكى اپتا بويى الەۋمەتتانۋ عىلىمى بويىنشا ماگيستراتۋرا مەن PhD وقىپ جۇرگەن جاستارعا بىلگەنىمىزدى ۇيرەتتىك. تەرروريزم قاۋپى مەن ءدىن ماسەلەلەرى جونىندە پىكىر ايتقانبىز. وسى تۇستا الەۋمەتتىك عىلىمدار فاكۋلتەتىنىڭ دەكانى بايجۇمان قاشقىنبايەۆ پەن الەۋمەت تانۋ كافەدراسىنىڭ مەڭگەرۋشىسى نۇرلان بايعابىلوۆ مىرزالارعا العىس بىلدىرگىم كەلەدى. قازاق ەلىنە كەلگەن ساپارىمىزدا قازاق جۇرتىنىڭ قوناقجايلىلىعىنا تامسانىپ، استانانىڭ ايشىقتى كەلبەتىنە سۇيسىندىك. دەگەنمەن ءوز باسىم قازاق حالقىنىڭ بويىنان ايرىقشا قاسيەتتى بايقادىم. ول - مەيىرىمدىلىك ەدى.

بىردە كەزەكتى دارىستەن شىققان سوڭ وقۋ ورنىنىڭ باس عيماراتىنا قاراي بەت تۇزەگەنىم بار. دالادا اجەپتاۋىر اياز بار ەدى. جولدا كوگەرشىن قۇشاقتاعان ستۋدەنتكە جولىقتىم. جۇزىنەن مەيىرىمى توگىلگەن قىز بالا قۇستى ايالاپ، قۇشاعىنا قىسىپ الىپتى. ءجون سۇراستىق. باقسام، قولىنداعى كوگەرشىننىڭ قاناتىنا مۇز قاتىپ، ۇشا المايتىنداي بولىپ قالىپتى. الگى ستۋدەنت كوگەرشىندى ۇيىنە اپارا جاتىر ەكەن. جەم بەرىپ، قاۋىرسىندارى كەپكەن سوڭ ۇشىرىپ جىبەرەتىنىن ايتتى. ستۋدەنتتىڭ اتىن بىلمەيمىن. سۇراعان دا جوقپىن. تەك بىرنەشە فوتوسىن ءتۇسىرىپ الدىم دا، ونى باسىلىمدار مەن الەۋمەتتىك جەلىلەرگە جاريالاۋعا رۇقسات الىپ، جونىمە كەتتىم. ءبىراق قىز بالانىڭ بۇل مەيىرىمى قازاق حالقىنىڭ بولمىسىن تانىتقانداي بولىپ كورىندى ماعان. مەيىرىم مەن قايىرىمدى ومىرلىك ۇستانىم قىلعان جۇرت وزگەگە زيان تيگىزبەس دەگەن ويدا بولدىم. ءارى ءدىن اتىن جامىلعانداردىڭ تەررورلىق شابۋىلدارىنا سوڭعى كەزدەرى ءجيى ۇشىراپ جاتقان ءوز ەلىمدى ويلادىم. تۇركيانى ەسكە الدىم.

كوگەرشىن قۇشاقتاعان ستۋدەنتتىڭ ارەكەتى شىن مۇسىلماننىڭ بەينەسى ىسپەتتى كورىندى. ول پارانجا كيىپ، بەتىن تۇمشالاماپتى. ۇيدە قامالىپ تا وتىرعان جوق. ءبىلىم الىپ ءجۇر. بولاشاقتا ەلىنە پايداسى تيەر مامان بولىپ شىعارىنا سەنىمىم كامىل. سويتە تۇرا ءبىر عانا ارەكەتىمەن ادامگەرشىلىكتىڭ تەڭدەسسىز ۇلگىسىن كورسەتتى ماعان. ءبىزدىڭ ەلدە سوڭعى جىلدارى جاستاردىڭ اراسىندا راديكالدى ءدىني اعىمدارعا ىلەسەتىندەر قاتارى از بولماي تۇر. انكارادا، ىستامبۇلدا قانشاما رەت جارالىستار جاسالدى. ەلشىنى دە اتتى، جاڭا جىل تويلاۋشىلارعا دا وق جاۋدىردى. قاۋىپتىڭ الدىن العىمىز كەلگەنىمەن قانى بۇزىلعاندار كەيدە قۇرىققا ىلىنبەي دە كەتىپ جاتادى. شاماسى كوبىمىز ءدىننىڭ سىرتقى فورماسىن عانا ناسيحاتتاپ جۇرگەن ءتارىزدىمىز. بارلىق ماسەلە جۇرەكتە ەكەندىگىن ۇمىتساق كەرەك. ايتپەسە، ادام تۇگىلى كوگەرشىندى دە ولىمگە قيمايتىن مىنەز مۇسىلمانداردا بولۋى ءتيىس ەدى. ويتكەنى مۇحاممەد پايعامباردىڭ ءزايدى دەگەن بالانىڭ اسىراپ جۇرگەن قۇسى ءولىپ قالعاندا ادەيى بارىپ، ءبۇلدىرشىننىڭ كوڭىلىن اۋلاعان كەزى بولىپتى. ەلشىنىڭ ۇممەتى ءقازىر ءدىن اتىن جامىلىپ، توڭىرەكتە لاڭ سالىپ ءجۇر. بۇل يمان دەگەننىڭ ادامزاتقا، جاراتىلىسقا جان اشۋدان باستالىپ، ادامگەرشىلىكپەن، مەيىرىممەن، وجدانمەن قۇلپىراتىنىن كورسەتكە كەرەك. ءبىز ءدىننىڭ باستى قاعيدالارىن تارك ەتىپ، تەك كيىم كەشەك پەن ساقالدى ءبىرىنشى ورىنعا قوياتىن داۋىردە ءومىر ءسۇرىپ جاتىرمىز. استانانىڭ ايازىندا كوگەرشىنگە جانى اشىپ، ونى اجالدان اراشالاپ قالعان قىزدىڭ ارەكەتى ايقايعا سۇرەڭ قوساتىنداردان، اللانىڭ ءدىنىنىڭ اتىن جامىلىپ ەل ىشىنە ىرىتكى سالاتىنداردان الدەقايدا قايىرلى بولسا كەرەك. ويتكەنى الەمدى سۇلۋلىق ەمەس، ءتۇپتىڭ تۇبىندە مەيىرىم قۇتقارادى.

 

يلياس ەرپاي

سييرت قالاسى، تۇركيا

«ايقىن»