مينيسترلىك ءبىرىنشى سىنىپتارعا ارنالعان وقۋلىقتارداعى «كۇردەلى» جاتتىعۋلاردى ءتۇسىندىرىپ بەردى

مۇنىڭ الدىندا الماتى تۇرعىنى باستاۋىش سىنىپتارىنا ارنالعان وقۋلىقتاردىڭ مازمۇنىنا شاعىمدانىپ، ۆەدومستۆوعا ۆيدەوجولداۋ جاساعان ەدى.
پەداگوگتاردىڭ ايتۋىنشا، بۇگىندە باستاۋىش مەكتەپتە بالانى جازۋ مەن وقۋعا عانا ەمەس، بىلۋگە قۇمارلىعىن شىڭداپ، سىني ويلاي ءبىلۋ ماشىعىن، فۋنكسيالىق ساۋات نەگىزدەرىن جەتىلدىرۋ ماڭىزدى.
«سوندىقتان ءبىلىم بەرۋدىڭ جاڭارتىلعان باعدارلامالارى ۋاقىتتىڭ تالابىنا، وقۋشىلاردىڭ وقۋ جەتىستىگىن باعالاۋدىڭ جاڭا ادىستەرىنە جانە بالالاردىڭ جاس ەرەكشەلىكتەرىنە لايىقتالىپ قۇراستىرىلعان. ادەتتە «فيزيكا»، «حيميا»، «بيولوگيا»، «گەوگرافيا» وقۋشىلاردىڭ قابىلداۋىنا قيىن ءپان بولىپ سانالادى. سوندىقتان باستاۋىش مەكتەپتە الەمنىڭ عىلىمي تۇسىنىگىن، كۇردەلى تەرميندەردى قابىلداۋعا دايىندىعىن قالىپتاستىرۋ ءۇشىن «جاراتىلىس تانۋ» ءپانى ەنگىزىلگەن. باعدارلاما «بۇرامالى» ءادىستىڭ نەگىزىندە قۇرىلعان، بۇل ءادىس ءبىلىم مەن ماشىقتى جاستايىنان بىرتە- بىرتە تەرەڭدەتىپ، كەڭەيتە ءتۇسۋ ارقىلى يگەرۋدى بىلدىرەدى»، - دەدى پەداگوگتار.
قۇراستىرۋشىلاردىڭ مالىمەتىنشە، ءبىرىنشى سىنىپ وقۋشىلارى عىلىم الەمىمەن ويىن مەن قىزىقتى زەرتتەۋلەر ارقىلى تانىسادى.
«اتا-انالاردىڭ ۆيدەوجولداۋدا كەلتىرىپ وتىرعان ءۇش سۇراقتىڭ نەگىزىندە مىسالدى قاراستىرىپ كورەيىك. ماسەلەن، ءبىرىنشى سىنىپتا وقيتىندار ءۇشىن «قوزعالىس تراەكتورياسى» دەگەن تەرمين كۇردەلى بولىپ ەسەپتەلەدى. بۇل تەرمين قاراپايىم ەكسپەريمەنت ارقىلى وقىتىلادى: ويىنشىق ماشينا مەن مەتالل قۇمنىڭ ۇستىندە قوزعالىس كەزىندە قانداي ءىز قالدىرادى؟ بۇل ءىز قوزعالىستىڭ تراەكتورياسى بولىپ سانالادى. وسىلايشا، وقۋشىلار تراەكتوريا جايلى تۇسىنىك الادى، ال ونى ورتا مەكتەپتە تەرەڭدەتىپ وقي باستايدى»، - دەدى قۇراستىرۋشىلار.
ەسكە سالايىق، اتا- انالار ۆيدەوجولداۋىندا «مينەرالدى تىڭايتقىشتار» تۋرالى تۇسىنىكتى كۇردەلى دەپ ەسەپتەيتىنىن ايتقان.
«گۇلدەرگە قالاي قاراۋ كەرەك» («جاراتىلىس تانۋ» وقۋلىعى، 1-سىنىپ، 19-بەت) دەگەن تاقىرىپتىڭ اياسىندا وسىمدىكتەرگە قاراۋدىڭ قاراپايىم ماشىقتارىن ۇيرەتۋ قاراستىرىلعان. بالالار وسىمدىكتىڭ ءوسۋى ءۇشىن ونىڭ توپىراعىنا ءنارلى زاتتاردىڭ قاجەت ەكەنى تۋرالى العاشقى تۇسىنىك الادى. جاسالعان قاراپايىم ەكسپەريمەنتتەر بالالاردىڭ بويىندا العاشقى زەرتتەۋ ماشىعىن، وزىندىك ويلاۋىن، باقىلاۋىن دامىتادى. وقۋلىقتارداعى بارلىق جاتتىعۋ ساباقتا وتىرىپ ورىنداۋعا بەرىلگەن. مۇنداي تاجىريبەلەردى دۇرىس ۇيىمداستىرۋ ءۇشىن مۇعالىمگە وقۋلىققا ارنالعان ادىستەمەدە تۇسىندىرمە بەرىلگەن»، - دەيدى وقۋلىق اۆتورلارى.
ال مەكتەپ وقۋشىسىنىڭ ريۋكزاگىنا كەلسەك، ق ر ب ع م مالىمەتىنشە، تيپتىك وقۋ جوسپارىنا سايكەس ءبىرىنشى سىنىپتا بەس كۇندىك وقۋ اپتالىعى ەنگىزىلگەن، كۇنىنە 4-5 تەن اسپايتىن ساباق وتكىزىلەدى. ەرەجە بويىنشا، بەسىنشى ساباقتار - دەنە شىنىقتىرۋ، كوركەم ەڭبەك جانە ءان- كۇي.
«سانيتارلىق نورمالار بويىنشا، ءبىرىنشى سىنىپ وقۋشىلارىنىڭ وقۋلىعى 300-400 گراممنان اسپايدى (ماسەلەن، «جاراتىلىس تانۋ» وقۋلىعىنىڭ سالماعى - 270 گرامم، ال وعان ارنالعان داپتەردىڭ سالماعى -200 گرامم، «دۇنيە تانۋ» وقۋلىعى - 300 گرامم، داپتەرى - 196 گرامم، «ماتەماتيكا» وقۋلىعى - 400 گرامم، ماتەماتيكا بويىنشا داپتەر - 300 گرامم). وسىلايشا، ءبىر كۇنگە ارنالعان ءتورت وقۋلىق پەن جۇمىس داپتەرلەرىنىڭ سالماعى ەكى كەلىگە جەتپەيدى»، - دەلىنگەن حابارلامادا.
ايتا كەتەيىك، وسىعان دەيىن الماتى تۇرعىنى ق ر ءبىلىم جانە عىلىم مينيسترىنە Facebook جەلىسىندە ۆيدەوجولداۋىن جاريالاعان بولاتىن. ول ۆيدەودا ءبىرىنشى سىنىپ اتا- انالارى اتىنان بالالاردىڭ وقۋلىعىنا قاتىستى ەسكەرتۋ ايتتى. سالتانات تاجيەۆانىڭ ويىنشا، وقۋلىقتارداعى جاتتىعۋلار باستاۋىش سىنىپ وقۋشىلارىنا تىم كۇردەلى بولعان.
ايەل ادام ءنولىنشى سىنىپتارعا ارنالعان «قورشاعان ورتامەن تانىستىرۋ، ەكولوگيا نەگىزدەرى» جانە ءبىرىنشى سىنىپ وقۋشىلارىنا ارنالعان «جاراتىلىس تانۋ» وقۋلىقتارىنان مىسال كەلتىردى.