شىعىس قازاقستان وبلىسىنداعى ەجەلگى موناستىر قالپىنا كەلتىرىلەدى
دەپ حابارلايدى قازاقپارات YK-news.kz سايتىنا سىلتەمە جاساپ.
ەسكە سالايىق، ابلايكەت - بۇل ۇلان اۋدانىندا ورنالاسقان XVII عاسىرداعى بۋددا موناستىرى. قابىرعالارى تاستان قالانىپ كوتەرىلگەن ۇلكەن عيباداتحانانىڭ كىتاپحاناسى بولعان. موناستىر ءبىزدىڭ زامانعا دەيىن العاشقى كەيپىندە ساقتالماعان.
«بۇل ەرەكشە ادەمى ءارى ۇلى عيمارات بولدى. بۇل حالىقارالىق دەڭگەيدەگى ەسكەرتكىش. ءبىز عيباداتحانانى تولىعىمەن قالپىنا كەلتىرە الامىز. ول بارشا الەم تۋريستەرىنىڭ نازارىن اۋدارتاتىنى ءسوزسىز. وسىندا قىتاي مەن كورەيانىڭ وكىلدەرى قاجىلىققا كەلەتىن بولادى»، - دەدى «التاي - تۇركى الەمىنىڭ التىن بەسىگى» اتتى فورۋم بارىسىندا تاريح عىلىمدارىنىڭ دوكتورى كارل بايپاقوۆ.
«ابلايكەت» عيباداتحاناسىنىڭ ۇيىندىلەرى رەسپۋبليكالىق ماڭىزدى ەسكەرتكىشتەر تىزىمىندە مەملەكەتتىك ەسەپكە الىنعان. ەسكەرتكىش ۇلان اۋدانى، نيكيتينكا اۋىلىنان 15 شاقىرىم جەردە ابلاكەتكا وزەنى بويىندا ورنالاسقان. ابلايكەتتىڭ قۇرىلىسى 1654 - جىلى باستالعان. وسىنداي عيباداتحانالاردىڭ پايدا بولۋىن 17- عاسىردا ويرات فەودالدارىنىڭ باسىپ العان جەرلەرگە جۇرگىزگەن ساياساتىمەن جانە رەسەيدەن قىتايعا شىعاتىن ساۋدا جولدارىنا باقىلاۋ ورناتۋمەن تۇسىندىرۋگە بولادى.
ش ق و ولكەسىنە كەلگەن كوپتەگەن زەرتتەۋشىلەردى جوڭعارلاردىڭ «ابلايكەت» بەكىنىس- موناسترى قىزىقتىردى. بۇل بەكىنىستىڭ قۇرىلىسى تۋرالى العاش رەت ابىلاي حاننىڭ قىستاعىندا قىستاپ شىققان فەدور بايكوۆ حابارلاعان- دى. 1735 -جىلى ورىس گەودەزيسى ۆاسيلي شيشكوۆ عيباداتحانانىڭ سۇلباسى مەن العاشقى جوسپارىن جاسادى. وسى جەردە پەتەربۋرگتەگى ازياتتار مۇراجايىنىڭ العاشقى جادىگەرلەرىن قۇرعان قولجازبالار تابىلدى. بەكىنىس قابىرعالارى گرانيتى باسىم سلانتستى پليتالاردان ورىلگەن. بەكىنىستىڭ سولتۇستىك- شىعىسىندا تەرەڭ ۇڭگىر ىسپەتتى قۋىس بار. مۇندا ۇزاق وت جاعىلعاندىعىن كورۋگە بولادى. قابىرعاسى تەگىستەلگەن. باقىلاۋ پۋنكتىنىڭ نوبايىنا كەلەدى. ساقتالعان قابىرعالار بيىكتىگى 2 مەترگە جەتەدى. قابىرعالاردىڭ 3 مەتر بولعاندىعى بايقالادى، ونى گرانيتتى ءىرى تاستاردان سالىنعان جانىنداعى ەكى مەترلىك بيىكتىكتەن توپشىلاۋعا بولادى.
