ءشامشى قالداياقوۆ مەنىڭ ۇيىمدە كارتوپ ارشىپ وتىر- قاسىمحان بەگمانوۆ
ول كەزدە باستىق ايتسا، ەكى ەتپەيسىڭ. كۇزدىڭ سالقىنداۋ كەزى. ۇستىنە سۋلىق قالىڭ كيىم، اياعىندا رەزەڭكە ەتىك كيگەن بىرەۋ ءبىزدىڭ جۇمىس كابينەتىنە كىرىپ كەلىپ: «مەنىڭ باستىعىم قايسسىڭ؟» - دەدى. ول كەزدە نۇرلان نۇرلىبايەۆ، قازىرگى تۇلكىباس اۋدانىنىڭ اكىمى اۋەلحان تۇرعىنبەكوۆ، جولداسبەك كۇزەۋبايەۆ تورتەۋمىز ءبىر كابينەتتە وتىراتىنبىز. قاعازدان باس كوتەرە الماي جانتالاسىپ وتىرعام، قاراسام - ۇلى ءشامشى قالداياقوۆ ەكەن. وبلىستىڭ حاتشىسى ماعان ايتتى: «جۇمىسىڭنىڭ ءبارىن تاستا، بارا بەر»، - دەپ. ءبىراق ىشىنەن مازاقتاپ وتىر. كوك تيىن بەرگەن جوق. جۇمىستان بوساتقانىن مىندەتسىنىپ وتىردى. قالتامدا 20-30 سوم اقشا بار ەدى، سوعان قوناقۇيگە اپارايىن دەپ ويلادىم.
دالاعا شىقتىق. جاڭبىر جاۋىپ تۇر. تاكسي ۇستايىن دەپ ىڭعايلانىپ ەدىم، ءشامشى اعا: «قايدا بارامىز؟» - دەدى. «ءسىزدى اپارىپ قوناقۇيگە ورنالاستىرايىن»، - دەپ ەدىم: «نە، ءۇيىڭ جوق پا؟» - دەدى. ول كەزدە مەن بىرەۋدىڭ ەكى بولمەلى پاتەرىن جالداپ تۇرامىن، شىنىمەن ءۇيىم جوق ەدى. «اعا، مەن پاتەر جالداپ تۇراتىن ەدىم»، - دەپ ەدىم: «بولادى سول، نەمەنە ءبىزدى پاتەر جالدامادى دەپ ويلايسىڭ با؟»، - دەدى. نە دەگەن قاراپايىمدىلىق! كادىمگى ءشامشى قالداياقوۆ! سودان كەيىن 2-3 ايدان كەيىن قايتىس بولىپ كەتتى. ۇلى ءشامشى قالداياقوۆ! «ۇيىڭە اپار مەنى» دەدى. سويتسەم، ءوزىنىڭ كولىگى بار ەكەن. ءبىزدىڭ ۇيگە باردىق.
ويناقتاپ تۇرعان جاس كەزىم عوي. اقىن- انشىلەرمەن قاڭعىپ كەتىپ ەكى كۇن ۇيگە قونباعام. ايەلىمە قارايتىن بەت جوق. ۇيگە ايىپتىمىن. «اعا، مىنا پودەزگە كىرەسىز، بەسىنشى قاباتقا اسىقپاي كوتەرىلە بەرىڭىز»، - دەپ تەز ۇيگە كىرىپ كەتتىم. ەرتەرەك ايەلىمنىڭ كوڭىلىن تاۋىپ، ءمان- جايدى تۇسىندىرەيىن دەگەم. كوتەرىلىپ ەسىكتى قاقتىم. ەسىك اشىلعانشا، ءشامشى اعا ارتىمنان جەتىپ كەلدى. جەڭگەڭ ەسىكتەن شىقتى. اقتالىپ ۇلگەرە المادىم. «راحيلا، ءشامشى قالداياقوۆ دەگەن اعامىز وسى كىسى»، - دەدىم. «سالەمەتسىز بە؟»، - دەپ اقىرىن امانداستى. «كەلىن جاقتىرماي تۇرسىڭ با، الدە سەنبەي تۇرسىڭ با، مەن ءشامشى قالداياقوۆ دەگەن اعاڭمىن عوي»، - دەپ قالتاسىنان ءمورىنىڭ سياسى جايىلىپ كەتكەن «قازاقستان لەنين كومسومولى سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتى» دەگەن كۋالىگىن كورسەتتى. «جوق، اعا سەنەمىن عوي. مىنا ءىنىڭىز ەكى كۇن ۇيگە قونباي، كەپ تۇرعانى وسى!» - دەدى. «ە، بىلەم عوي بۇل اقىنداردى»، - دەدى ءشامشى قالداياقوۆ. «اعا، كەشىرىڭىز سىزگە قاتىسى جوق»، - دەپ جاتىر جەڭگەڭ.
سودان جالدامالى پاتەرىمىزگە كىرگىزدىك، ول كىسىنى جاتقىزاتىن ءبىر ديۆانىمىز بولدى ايتەۋىر. تورىمىزگە وتىرعىزدىق. سالدەن سوڭ قاراسام ءشامشى اعام اس بولمەدە جەڭگەڭنىڭ جانىنا بارىپ، كارتوپ ارشىپ وتىر. نەتكەن ۇلىلىق! سودان جۇپىنى ۇيىمدە ون كۇندەي قوناق بولدى. وعان قازىر شىمكەنتتە تۇراتىن بانكير اكىم ناقىپبايەۆ، اقىن قابىلبەك تورەتايەۆ، بەلگىلى جۋرناليست داۋلەت يسابەكوۆ سياقتى ازاماتتار كۋا بولدى. داۋلەت يسابەكوۆتىڭ جەكە ۇيىندە مونشا بار ەكەن، قوي سويىپ ءبىر كۇن سول ۇيدە كۇتتىك. كەلەسى كۇنگە دە جوسپار جاساپ، وزىمىزشە قىدىرتىپ ءجۇرمىز. مەن ولەڭ وقيمىن. سودان ءشامشى اعا ايتتى: «سەن بالا سوزاق پەن ءشاۋىلدىر تۋرالى ولەڭ جازشى»، - دەدى. سودان كەيىن سوزاق تراگەدياسى تۋرالى، ءشاۋىلدىر تۋرالى ولەڭ جازدىم. ەكى- ءۇش ايدان كەيىن اعامىز قايتىس بولىپ كەتتى. ءشامشىنىڭ «وتىرارداعى توي»، «تەرىسكەي» دەگەن ءانىن ەستىگەندە مەنىڭ كوز الدىما شىمكەنتتە تۇرعان جۇپىنى پاتەرىم كەلەدى. سول جەردە ايەلىممەن بىرگە كارتوپ ارشىپ وتىرعان ءشامشى قالداياقوۆ كەلەدى. سەنەسىڭ بە، سەنبەيسىڭ بە، ءوزىڭ ءبىل!
قاسىمحان بەگمانوۆ
(سۇحباتتاسقان باعلان ورازالى)
www.adebiportal.kz
