ەكىگە بولىنگەن ءتورت قازاق

ءبىرى - جاپ- جاس جىگىت. كۇنگە كۇيىپ، توتىققان. سونسوڭ جاسامىستاۋ كەلىنشەك. جاز بويى ۇرادا وتىرىپ، بۇگىن عانا سىرتقا شىققانداي اپپاق. ءۇشىنشىسى - مەنىڭ ناعاشىم. قالاعا كوزىن ەمدەتۋگە كەلە جاتىر. كوپ سويلەمەيدى. «ادام تىلدەن قالعان سوڭ، سوزدەن دە قالادى ەكەن عوي، » دەيدى.
جىگىت پەن كەلىنشەك حالىقارالىق تىلدە سويلەسكەندى قالايدى.
جىگىت ۇنەمى ساپاردا جۇرەتىنگە ۇقسايدى. جۇمىس بابى سولاي كورىنەدى. اكە- شەشەسى، وتباسى سارىشاعان ستانساسىندا تۇرادى ەكەن. ايىنا ءبىر، ارى كەتسە، ەكى رەت كەلەدى، كەتەدى...
ال ەندى، مىناۋ «كۇن كوزىن كورمەگەن كەلىنشەك» بۇعان دەيىن الماتى مەن استانانىڭ اراسىنا تەك ۇشاقپەن عانا قاتىنايدى ەكەن. تەك، بۇگىن قالاداعى كولىك كەپتەلىسىنىڭ كەسىرىنەن اۋەجايعا ۇلگەرە الماي قالعاندىقتان، امال جوق، پويىزعا مىنۋىنە تۋرا كەلىپتى.
بۇل مەنىڭ ءبىر قۇلاعىممەن ەستىپ- ءبىلىپ كەلە جاتقانىم. سەبەبى، ەكىنشى قۇلاعىم ناعاشىمنىڭ كوز تۋرالى اڭگىمەسىنە قاراي تۇرىلگەن.
ءبىز ارينە، ءوز تىلىمىزدە سويلەسەمىز.
كەنەت تەرەزە جاقتا وتىرعان جاس جىگىت بىزگە قاراپ:
- سىزدەر قازاقشا تازا سويلەيدى ەكەنسىزدەر، - دەدى ءبىرتۇرلى تاڭعالىپ. - ال مەن تەلەديداردان قازاقشا حابار تىڭداسام، تۇك تۇسىنبەي قالام. سونسوڭ: «پاپا، نە تۋرالى ايتتى؟ » دەپ سۇرايمىن اكەمنەن. ال ول بولسا: «قازىر ورىسشاسى بولادى عوي، سودان ءتۇسىنىپ الارسىڭ دەيدى...»
ءبىز، ناعاشىم ەكەۋمىز ءبىر- بىرىمىزگە قاراپ، قازاق ەلىنە باسقا پلانەتادان كەلگەن جاندار سەكىلدى ءبىرتۇرلى قىسىلىپ قالدىق.
ۇپاي جيناۋ
ادەتتەگىدەي جازۋشىلار وداعىندا انا ءتىلىمىز تۋرالى تولعانا، تەبىرەنە، اشىنا سويلەگەن اكادەميكتىڭ ءسوزىن زەيىن قويىپ تىڭداپ وتىرمىز.
مەن بۇل كىسىنىڭ ۇل- قىزدارىن جانە ولاردان تاراعان ءۇرىم- بۇتاعىن جاقسى تانيمىن. قازاقشا ءبىر اۋىز ءسوز بىلمەيدى. ۇلكەن قىزى ۋنيۆەرسيتەتتە بىزبەن بىرگە وقىعان. ارينە، ورىس توبىندا. ودان تۋعان جيەندەرى قازىر امەريكادا ءبىلىم الىپ جاتىر. اعىلشىنشا سۋداي اعادى. ال قازاقشادان مۇلدە ماقۇرىم...
ازدان سوڭ اكادەميك اعامىز ۇيىنە جەتىپ، تابالدىرىقتان اتتاعان كەزدە انا ءتىلىن «ۇمىتادى» .
سوندا... بۇل كىسى... بۇل ءسوزدى كىم ءۇشىن، نە ءۇشىن ايتىپ تۇر؟ .. مۇنداعى قالامگەرلەر قاۋىمى، قۇدايعا شۇكىر، ازىرگە قازاق تىلىندە سويلەپ، قازاق ءتىلىنىڭ ارقاسىندا نان تاۋىپ جەپ ءجۇر ەمەس پە.
كەنەت، قاراپ وتىرماي، قاسىمداعى زاكىر اسابايەۆ اعامىزدىڭ قۇلاعىنا سىبىرلاپ:
- كىمگە ايتىپ تۇر؟ - دەپ سۇرادىم.
اعايدىڭ ءتۇسى بۇزىلىپ، كوزىنەن وت شاشىراپ:
- تۇسىنبەي وتىرسىڭ با؟ - دەدى زىلدەنىپ. - ونىڭ ويىنشا، مىنا ءبىز قازاقشا بىلمەيمىز!..
عاني بالتاعارين
massaget.kz