وزبەك وزگەردى! ميرزيەيەۆ وزبەكستاندى وركەندەتىپ جاتىر

استانا. قازاقپارات - تالاي جىل ەل باسقارىپ، كوش باستاعان يسلام كارىموۆتەن ايىرىلعان وزبەك اعايىندارىمىز قالاي ءومىر ءسۇرىپ جاتىر ەكەن؟

نازار اۋدارساق، جاعدايلارى جامان ەمەس سياقتى - كاسىپكەرلەرگە ەركىندىك بەرىلە باستاپتى.

قازىر وزبەكستان پرەزيدەنتىنىڭ مىندەتىن ۋاقىتشا اتقارىپ جاتقان پرەمەر-مينيستر شاۆكات ميرزيەيەۆ يسلام كارىموۆ سالعان باعىتتان تانباۋدى ۋادە ەتكەن-دى. سولاي دەسەك تە، ول كارىموۆتىڭ كەزەڭىنە قاراعاندا، كاسىپكەرلەر ءومىرىن ەلەۋلى جەڭىلدەتەتىن بىرنەشە قۇجاتقا قول قويدى.

جوسپاردان تىس تەكسەرىستەر بولمايدى

ماسەلەن، 2016 -جىلعى 5-قازاندا شاۆكات ميرزيەيەۆ قول قويعان «كاسىپكەرلىكتى جەدەلدەتىپ دامىتۋدى، جەكە مەنشىكتى جانجاقتى قورعاۋ مەن ىسكەرلىك احۋالدى ساپالى جاقسارتۋدى قامتاماسىز ەتۋ جونىندەگى قوسىمشا جەڭىلدىكتەر تۋرالى» جارلىق، قاعاز جۇزىندە بولسا دا، بيزنەسكە جاڭا مۇمكىندىكتەر اشادى.

جارلىق بيۋروكراتيالىق كەدەرگىلەردى جويىپ، ەل ەكونوميكاسىنا تارتىلعان ينۆەستيتسيالاردى قورعايدى.

2017 -جىلعى 1-قاڭتاردان باستاپ، كاسىپكەرلىك سۋبەكتىلەرىنە جوسپاردان تىس تەكسەرىستەردىڭ بارلىق تۇرلەرى، سونداي- اق ولاردىڭ قىزمەتىن قارىمتا تەكسەرۋ، ونىڭ ىشىندە، قىلمىستىق ىستەر بويىنشا، جۇرگىزىلمەيتىن بولادى.

ونداي تەكسەرىس تەك قانا رەسپۋبليكالىق كەڭەستىڭ شەشىمىمەن جۇرگىزىلەتىن بولادى، ونىڭ وزىندە تەكسەرىس ءبىر جۇمىس كۇنىمەن شەكتەلگەن.

ءسويتىپ، باقىلاۋشى ورگانداردىڭ كەز كەلگەن كاسىپورىندى جانە كەز كەلگەن ساتتە تەكسەرۋ تاجىريبەسى توقتاتىلاتىن بولادى.

بۇدان بولەك،

كاسىپكەرلىك سۋبەكتىلەرىنە كاسىپكەرلىكپەن اينالىسۋعا تىيىم سالۋ تۇرىندەگى قىلمىستىق جازاعا تارتۋعا تىيىم سالىنعان.

اتالعان نورمالار كاسىپكەرلىك سۋبەكتىلەرىن قوس جازاعا تارتىلۋدان قۇتقارىپ قانا قويماي، سونىمەن قاتار زاڭدى العاشقى رەت بۇزعان ازاماتتارعا ءوز كىناسىن جۋىپ- شايىپ، ءوز قىزمەتىن ارى قاراي ەشقانداي جاعىمسىز سالدارلارسىز جالعاستىرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.

وسىعان بايلانىستى، ەلدىڭ قىلمىستىق جانە اكىمشىلىك جاۋاپكەرشىلىك تۋرالى كودەكستەرىنە، سالىق كودەكسىنە جانە باسقا دا ءبىر قاتار زاڭدارىنا ءتيىستى وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزىلەتىن بولادى.

جەڭىلدىكتەرگە يە بولعان بيزنەس قورعاۋعا دا الىنادى

وزبەكستان پارلامەنتى جانىنان كاسىپكەرلىك سۋبەكتىلەرىن قورعاۋ جونىندەگى وكىلەتتى ورگان - بيزنەس- ومبۋدسمەن قۇرىلاتىن بولادى. وعان تەكسەرىستەر كەزىندە كاسىپكەرلىك سۋبەكتىلەرىنە قۇقىقتىق قولداۋ كورسەتۋ بويىنشا وكىلەتتىكتەر بەرىلەتىن بولادى.

وزبەكستاننىڭ ينۆەستيتسيالىق تارتىمدىلىعىن ارتتىرۋ ماقساتىندا شەتەل ينۆەستيتسياسى بار جاڭادان قۇرىلعان كاسىپورىندارعا 5 جىل بويى تىركەۋ كۇنى قولدانىستا بولعان سالىقتى تولەۋ قۇقىعى بەرىلەدى.

بۇل جەڭىلدىك قۇيىلعان ينۆەستيتسيانىڭ سوماسىنا قاراماستان، شەتەل ينۆەستيتسياسى بار بارلىق كاسىپورىندارعا قاتىستى.

سونداي-اق كاسىپكەرلىك سۋبەكتىلەرىنىڭ ەكسپورتتىق كونتراكتىلەرىن كەدەن ورگاندارىنا ەسەپكە قويۋ جونىندەگى تالاپ تا كۇشىن جويادى.

ەركىن ەكونوميكالىق ايماق - جاڭا سەرپىن

سونداي-اق سامارقان وبلىسىنىڭ ۇرگۇت اۋدانىندا جاڭ ەركىن ەكونوميكا ايماعى قۇرىلاتىن بولادى.

قازىرگى كۇنى وزبەكستاندا ءۇش ەركىن ەكونوميكالىق ايماق ارەكەت ەتۋدە، ولار ينۆەستورلارعا بيزنەس جۇرگىزۋ ءۇشىن جەڭىلدىكتەر مەن ەرەكشە مۇمكىندىكتەر ۇسىنىپ وتىر. ولار - 2008 -جىلى ناۋاي وبلىسىندا قۇرىلعان «ناۋاي» ەركىن ەكونوميكالىق ايماعى، 2012 -جىلى تاشكەنت وبلىسىندا قۇرىلعان «انگرەن» ارنايى يندۋستريالدىق ايماعى جانە 2013 -جىلى سىرداريا وبلىسىندا قۇرىلعان «جيزاق» ارنايى يندۋستريالدىق ايماعى .

ستاتيستيكا نە دەيدى؟

رەسمي مالىمەتتەر بويىنشا، وزبەكستاندا شاعىن جانە ورتا بيزنەستىڭ ج ءى ءو- دەگى ۇلەسى 56,5 پايىزعا جەتكەن. بۇل سالادا ەل حالقىنىڭ ەڭبەك قامتىلعان 78 پايىزى ەڭبەك ەتەدى. 2016 -جىلعى 1-قاڭتارداعى مالىمەتتەرگە سايكەس، وزبەكستاننىڭ شاعىن بيزنەسىندە 10,178 ميلليون ادام ەڭبەكپەن قامتىلعان نەمەسە ەكونوميكادا ەڭبەكپەن قامتىلعان حالىقتىڭ 77,9 پايىزى.

2016 -جىلعى قاڭتار- ناۋرىزدا ولاردىڭ ەكونوميكاداعى ۇلەسى كەلەسى كورسەتكىشتەرگە تەڭ بولدى:

وندىرىستىك ءونىمنىڭ جالپى كولەمىندە 37,3 پايىز (2015 -جىلعى قاڭتار- ناۋرىزدا - 32,6 پايىز)،

بولشەك ساۋدا اينالىمىندا - 88,8 پايىز (85,2 پايىز)،

قىزمەت كورسەتۋ سالاسىندا - 57,1 پايىز (56,5 پايىز)،

جۇك تاسىمالداۋدا - 41,5 پايىز (39,4 پايىز)،

جولاۋشىلار تاسىمالداۋدا - 89,5 پايىز (87,4 پايىز)،

ەڭبەكپەن قامتۋدا - 77,1 پايىز (76,7 پايىز).

قازىرگى تاڭدا شاعىن كاسىپكەرلىك سۋبەكتىلەرىنىڭ سانى 211350 بىرلىكتى قۇرايدى. 2015 -جىلى شاعىن بيزنەس پەن جەكە كاسىپكەرلىك سۋبەكتىلەرى $3,46 ميلليارد ءونىمىن ەكسپورتقا شىعارعان (جالپى ەكسپورت كولەمىنىڭ 26,9 پايىزى)، يمپورتتاعانى - $5,52 ميلليارد ءونىمى ( بارلىق يمپورتتىڭ 44 پايىزى).

ەندى وزبەكستانداعى ىسكەرلىك بەلسەندىلىكتىڭ ەسەلەپ وسكەنىن كۇتكەن ءجون شىعار.