پرەزيدەنت شيمون پەرەستىڭ الەمدى ءدۇر سىلكىندىرگەن ءسوزى
ول جالقاۋلىق، باتىلدىق پەن ەرتەڭگە دەگەن ءۇمىت جايلى ءسوز ەتتى.
يزرايلدىڭ ساياسي قايراتكەرى، ەكس- پرەزيدەنتى شيمون پەرەس 93 جاسقا قاراعان شاعىندا دۇنيەدەن وزدى. ونىڭ بىلتىرعى جيىنداعى ءسوزى كوپشىلىكتى ءدۇر سىلكىندىرگەن ەدى.
ءبىز جەرىمىز بولسا دەپ ارمان ەتتىك، ءبىراق قول جەتكىزگەن جەرىمىز ارمانىمىزداعىداي بولمادى. ول تاياۋ شىعىستىڭ مىڭنان ءبىر بولىگىندەي بولاتىن الاقانداي عانا جەر ەدى. جانە ول بىزگە قىرىن كەلمەدى. جەر شالشىق، ماساسى كوپ. وڭتۇستىگىندە تاس پەن ءشول. نە تاستىڭ، نە ماسانىڭ اراسىندا تاڭداۋ جاساۋ قالدى. ول جەردە ەكى كول بار ەدى: ءبىرى - سۋى تاۋسىلعان، ەندى ءبىرى سونىڭ كەبىن كيۋگە جاقىن ەدى.
ايگىلى وزەن بار ەدى - ءبىراق ونىڭ دا سۋى قۇرعاعان. ەشقانداي تابيعي رەسۋرستار بولمادى. نە التىن جوق، نە مۇناي جوق. ول كەزدە تاياۋ شىعىستاعى ەلدەر ەكىگە بولىنەدى دەۋشى ەدى - مۇنايلى جانە كيەلى. بىزدىكى ەكىنشى تۇرىنە جاتاتىن. سەبەبى، ءبىز «قۋ تاقىر» ەدىك.
ءبىز جالعىز ەدىك. ءبىزدىڭ دىندەس باۋىرىمىز دا، تىلدەس اعايىنىمىز دا، تاريحىمىز ءبىر كورشىمىز دە بولمادى. وسىنىڭ بارلىعى حولوكوستان سوڭ ورىن الدى. ءبىز كەلدىك، ءبىراق نە ىستەرىمىزدى بىلمەدىك. راسىمەن دە، بىلمەگەن ەدىك.
جىگەرلى بولۋدىڭ جولى قانداي دەپ كوپشىلىك سۇراپ جاتادى. بۇل - وتە وڭاي. جەتىستىكتەرىڭىز بەن ماقساتتارىڭىزدى ويشا ەسەپتەڭىز. ەگەر ءسىزدىڭ جەتىستىكتەرىڭىزدەن گورى ارمانىڭىز كوپ بولسا، دەمەك ءسىز ءالى جاسسىز.
سودان كەيىن ءبىز تابيعاتتىڭ ەڭ ۇلكەن بايلىعى - ادام دەپ وي تۇيدىك. جەر حالىقتى ەمەس، حالىق جەردى بايىتتى.
ءبارىمىز عالىم بولىپ كەتتىك. يزرايلدەگى ءاربىر شارۋا اۋىل شارۋاشىلىعىن سۋسىز، جەرسىز قالاي دامىتۋ جولىن قاراستىردىق. جولىن تاۋىپ، جەتىلدىرە باستادىق. كەيىن ول حاي- تەككە نەگىزدەلگەن الەمدەگى ەڭ العاشقى اۋىل شارۋاشىلىعى بولدى. سول ۋاقىتتا مەن اۋىل شارۋاشىلىعى ۋنيۆەرسيتەتىندە وقىپ جۇرگەن ستۋدەنت ەدىم. ءبىز جەردى قولدان سۋارۋعا ياعني يرريگاتسيا جاساۋعا تىرىساتىنبىز. اعاشتى ىستىق سۋمەن سۋارىپ، سولاي ەتسەك ول جاقسى وسەتىن شىعار دەپ ويلانتىنبىز.
اۋىل شارۋاشىلىعىن جەرسىز- اق، حاي-تەكپەن [حاي-تەك - اعىلش. high-tech, high- technology - جوعارى تەحنولوگيالار] دە دامىتۋعا بولادى ەكەن. بىزدە بۇگىندە سۋ تاپشىلىعى جوق. سۋدى، ادەتتە، جەردەن شىعارمايدى، ونى تاۋىپ الىپ جاتادى. ءبىز بولساق، سۋدى شىعاردىق. وسىلايشا ءىسىمىز وڭعا باسا باستادى. سۋدى تۇشىلاندىرىپ، سۋدى كوپ قاجەت ەتپەيتىن كوكونىستەردى ىزدەدىك، سەلەكتسيامەن اينالىستىق. وسىنىڭ قۇپياسىن بىلگىڭىز كەلسە، مۇنىڭ سىرى مىنادا: بولاشاققا ءسىزدىڭ نە تاپقانىڭىز ەمەس، نە وندىرگەنىڭىز ماڭىزدىراق.
بىزدە ادامدار دا، قارۋلى كۇشتەر دە بولعان جوق. ءبىز ەشقاشان سوعىسقان ەمەسپىز، بىزدە بار- جوعى 450 مىڭ حالىق بولدى. اسكەري تاجىريبە مەن گەنەرالدارىمىز دا جوق ەدى. ب ۇ ۇ يزرايل مەملەكەتىن قۇرۋ تۋرالى شەشىم شىعارعانىمەن، شىن مانىسىندە سوعىس ءجۇرىپ جاتقان ەدى. ءبىزدىڭ قولىمىز كەلەر نە بار؟ ەكى- اق نارسە بار.
ءبىرىنشىسى - ادامدارى باتىل ءارى ەرجۇرەك بولۋى كەرەك. ولار ءبىزدىڭ جەڭىستەن وزگە جولىمىز جوقتىعىن ۇعىنۋلارى كەرەك. ەگەر ءبىز ءبىر رەت جەڭىستى قولدان بەرسەك، ءبارىنىڭ قۇرىعانى.
ەكىنشىسى - بىزدە قارۋ بولماعاندىقتان، ءوزىمىز جاساي باستادىق. اسكەردى جەتىلدىرۋ ءۇشىن IT دامىتۋ قاجەت بولدى. يزرايل ي ت- سى اسكەر ءۇشىن جۇمىس ىستەدى. سەبەبى، اينالامىزدىڭ بارىنەن قاۋىپ ءتونىپ تۇرعان ەدى.
وسىنىڭ بارلىعىن مەن نە ءۇشىن ايتىپ وتىرمىن؟ وسى ۋاقىتقا دەيىن مەن بارلىق جاس قىزدار مەن جىگىتتەرگە سىزدەردىڭ دوستارىڭىز، ءسىز ويلاعاننان الدەقايدا كوپ دەپ ايتىپ جۇرەمىن. جالقاۋ بولماڭىزدار. قولىڭىزدا جەردىڭ سىزگە بەرەر سىيىنان ارتىق دۇنيە بار. وزىڭىزگە بەرىلمەگەن زاتتى قولدان جاساپ الا الاسىز. بۇل بارشاعا ساباق بولا الاتىنداي دۇنيە.
ۋكراينا - اۋىل شارۋاشىلىعى سالاسىنان الەم بويىنشا ماڭىزى بار ەلدەردىڭ ءبىرى. سىزدەردىڭ، راسىمەن، جەتكىزەتىندەرىڭىز وتە كوپ. سوندىقتان اۋىل شارۋاشىلىعىنان باس تارتۋعا بولمايدى. سىزدەر حالىقتىڭ دارىنى مەن رەسۋرستارىن بىرىكتىرىپ، العا جىلجۋلارىڭىز كەرەك.
حالىقتىڭ الەۋەتى زور. ءبىراق، ءبارىنىڭ بويىندا كىشكەنە جالقاۋلىق باسىم. ەگەر ماقساتقا جەتۋدى ويلاساڭىز، جۇمىس جاساۋ كەرەك. اسپاننان سالبىراپ تۇسكەن ەشتەڭە جوق. ءبىز يزرايلدە كوپ ەڭبەك ەتتىك. ادامدار ەڭبەك دەمالىسىن الىپ جاتادى - بۇل دەگەنىڭىز ۋاقىتتى بوس شىعىنداۋ. مەنىڭ جاسىم 90 عا كەلدى، وسى ۋاقىتقا دەيىن دەمالىس الىپ كورمەگەم. «سەنىڭ ەسىڭ دۇرىس پا ءسوزى؟ دەمالمايسىڭ با؟» دەگەن ساۋالداردى ءجيى ەستيمىن. ال، ماعان جۇمىس ىستەگەن ۇنايدى. مەن جۇمىستان ءلاززات الامىن. كەرتارتپا بولۋدىڭ قاجەتى جوق. سونىڭ ىشىندە زامانانىڭ اۋىسقان تۇسىندا ول ۋاقىتتى بەكەر وتكىزۋمەن تەڭ.
عىلىمعا ىلەسۋ كەرەك. عىلىمنىڭ شەت- قيىرى جوق. وتكەن كۇننىڭ ماسەلەسىن شەشەمىن دەپ تىرىسۋ دا بوس اۋرەشىلىك. ونىڭ قانشالىقتى مۇمكىن ەكەندىگىن دە بىلمەيمىن. وتكەن كۇن ءوتتى - ونىڭ ەش ماڭىزى قالمايدى. تەك قانا ودان ساباق الىپ، قاتەلىكتەردى قايتالاماۋعا تىرىسۋ كەرەك. وتكەندە ەش ءۇمىت تە، بولاشاق تا جوق.
ادامداردىڭ كوبى ويلاستىرعاندى ەمەس، ەستە ساقتاعاندى جاقسى كورەدى. بۇل - ۇلكەن قاتەلىك. نەنى ەستە ساقتاپ قالعىڭىز كەلەدى؟ جاساعان قاتەلىكتەرىڭىزدى مە؟ تاريحقا سۇيەنۋگە بولمايدى. تاريحشىلار ەل بيلىگىندەگىلەر نە ايتسا، سونى جازاتىن جارشىلار عانا.
ادامدار ۇنەمى ءبىر نارسەدەن قورقۋمەن جۇرەدى... جاعدايىمىزدىڭ نە بولارىن ءبىر قۇداي عانا بىلەدى.
مەنەن «وتكەنگە كوز تاستاساق، ءسىزدىڭ ەڭ ۇلكەن قاتەلىگىڭىز قانداي بولدى؟» دەپ سۇراپ جاتادى. مەن «ءبىزدىڭ ارمانىمىز اسقاق دەپ ويلايتىنبىز» دەپ جاۋاپ بەرەمىن. قازىر قاراپ وتىرسام، سونشالىق اسقاق ارمان يەسى بولماعان ەكەنبىز. ۇنەمى ۇلكەن نارسەنى ارمان ەتۋ كەرەك. ارمانىڭىز ۇلكەن بولعان سايىن، جەتەرىڭىز دە ۇلكەيە تۇسەدى.
بۇگىنگى جاستار مىقتى. ءبىراق، ماعان ۇنامايتىن ءبىر تۇسى - ساياساتكەرلەردى جەك كورەتىندىكتەرى. ساياسات ءبىز ءۇشىن ەمەس، جەمقورلارعا تولىپ كەتكەن دەپ جاتادى. وندايدا مەن «ادال ساياسات كەرەك دەسەڭ، ءوزىڭ بارىپ، جاساپ ال» دەپ جاۋاپ بەرەمىن.
وسىنىڭ بارلىعى مەنىڭ بۇگىنگى دەيىن تۇيگەنىم.
جىگەرلى بولىپ قالۋدىڭ جولىن ايتىڭىزشى دەپ قولقا تاستاپ جاتادى. ايتقانىمداي، بۇل - وڭاي. ەگەر ارمانىڭىز جەتىستىكتەرىڭىزدەن كوپ بولسا، ءسىز - جاسسىز. ال، كەرىسىنشە بولسا - قارتايعانىڭىز.
2016-جىل
