ارقالىق قالاسىندا «ءور تورعاي - ەرلىك مەكەنى» اتتى ەكسپەديتسيا كەزدەسۋ ۇيىمداستىردى
مۇراجايدا ەكسپەديتسيا مۇشەلەرى مەن ارقالىق قالاسىنىڭ قۇرمەتتى ازاماتى، ولكەتانۋشى ءشوپتىباي ءبايدىلدين باستاعان شەجىرەشى اقساقالدارى كەزدەسۋ ۇيىمداستىردى. وعان جەرگىلىكتى ب ا ق وكىلدەرى دە قاتىستى.
باس قوسۋدا ءسوز العان اتالمىش ەكسپەديتسيانى ۇيىمداستىرۋشى توپتىڭ مۇشەسى جومارت تۇبەكبايەۆ ساپاردىڭ ماڭىزدىلىعىنا توقتالدى.
«بيىل 1916-جىلعى ۇلت-ازاتتىق كوتەرىلىسىنە 100 جىل تولىپ وتىر. وسىعان بايلانىستى ەل تاريحىن بۇگىنگە قوعامعا ناسيحاتتاپ، جاستارعا ۇعىندىرساق دەگەن نيەتىمىز بار. بۇگىنگى كۇنى كوپ ادامدار ۇلت-ازاتتىق كوتەرىلىسىنە قاتىستى ا. يمانوۆ، ءا. جانگەلدين ەسىمدەرىن بىلسە دە، سول ۇرىستىڭ بەل ورتاسىندا ءجۇرىپ قول باستاعان كەيكى باتىر، ءابدىعاپپار جانبوسىنوۆ، وسپان شولاق ۇلى سەكىلدى تاريحي تۇلعالاردى بىلە بەرمەيدى. سوندىقتان دا ءبىز بابالار ەرلىگىن ۇلىقتاپ، ەسكە الىپ، نەگىزگى وقيعالار بولعان جەرلەردى ارالاي وتىرىپ، تاريحي ورىندارعا تاعزىم جاساپ، سول ارقىلى دۇبىرگە تولى شەجىرەلى تاريحتى باسىنان كەشكەن، كيەلى تورعاي جەرىن تانىپ-ءبىلۋ ماقساتىندا «ءور تورعاي - ەرلىك مەكەنى» اتتى ەكسپەديتسيانى ۇيىمداستىرىپ وتىرمىز»، دەپ اتاپ ءوتتى جومارت تۇبەكبايەۆ.
سونىمەن بىرگە جيىن سوڭىندا تاريحي قۇندى مۇراعاتتارعا تولى مۇراجايدى كەلۋشىلەر تاڭدانىسپەن ارالاپ شىقتى.
ەستەرىڭىزگە سالا كەتەيىك، ەكسپەديتسيا مۇشەلەرىنىڭ ءبىر اپتاعا مەجەلەنگەن ساپارى بارىسىندا ەكى مىڭ شاقىرىم جولدى باسىپ ءوتىپ، تاريحي ماڭىزى زور وتىزدان استام نىسانعا سوعىپ، ايگىلى دۋلىعالى مەشىتىنىڭ باسىندا جەزقازعاندىق دەلەگاتسيامەن جولىعۋ جوسپارلانعان. سونداي-اق، ءابدىعاپار حاننىڭ قانى توگىلگەن زاۋرە قوپاسى مەن كەيكى تۋعان بايتۇماعا قونىسىنا بەلگى قويىلماق. ەكسپەديتسياعا دەمەۋشىلىك جاساعان ءارى باستاماشى بولىپ ۇيىمداستىرعان - «Тorgay expedition» توبىنىڭ ۇلتجاندى، بەلسەندى ازاماتتارى.
باقىتجول كاكەش
