يتاليا سوتى ءزايتۇن اعاشتارىن شابۋ تۋرالى شەشىم شىعاردى
بۇل جاعداي ءزايتۇن وندىرۋشىلەرىنىڭ باسىنا جاي تۇسكەندەي بولدى. ەگەر سوتتىڭ تالابى ورىندالماسا، بريۋسسەل يتالياعا سانكسيالار جاريالاپ، اۋىلشارۋاشىلىق ونىمدەرىنىڭ ەكسپورتىنا تىيىم سالادى. بۇل ازداي ميلليونداعان ايىپپۇل تولەۋ قاجەت.
فرانچەسكو ميلەتتا، توركيارولو قالاسىنداعى كووپەراتيۆتى ماي زاۋىتىنىڭ ءتوراعاسى:
- كەلگەن ادامدار بولىپ جاتقان جاعدايدى كورىپ، كوز جاستارىنا ەرىك بەردى. مۇندا ءوسىپ تۇرعان اعاشتار كەسىلىپ، جەرگە ءۇيىلدى. شىنىمەن دە ايانىشتى كورىنىس. ابدەن ابدىراپ قالعان فەرمەرلەر، امالسىزدان قۇلاعان اعاشتى قايتىپ جەرگە ەگۋگە تىرىسىپ جاتىر.
وسىنداي ايانىشتى كۇيگە تۇسكەن ءزايتۇن القابىنىڭ يەسى فرانچەسكو ميلەتتا ءبىر كۇننىڭ ىشىندە 400 اعاشتى جويىپ جىبەرگەنىن كۇيزەلىسپەن ەسكە الادى. بەينەتتىڭ زەينەتىن كورە المادىق دەپ ۇنجىرعاسى ءتۇسىپ وتىر. ەندى قالعان ءزايتۇن اعاشتارىن جاپپاي كەسۋدەن ساقتاپ قالۋ ءۇشىن فەرمەرلەر قولدان كەلگەننىڭ ءبارىن ىستەپ جاتىر. ءتۇرلى ءادىس- تاسىلدەردى قولدانىپ، بارىنشا كۇتىپ باعۋدا.
فرانچەسكو ميلەتتا، توركيارولو قالاسىنداعى كووپەراتيۆتى ماي زاۋىتىنىڭ ءتوراعاسى:
- قاراپايىم اۋىلشارۋاشىلىق تەحنيكالارىن قولدانىپ ەكى جىلدىڭ ىشىندە باكتەريانى شامالى ازايتتىق. اعاشتان اعاشقا جۇقپالى اۋرۋدى تاراتاتىن بۋناق دەنەلەردى قۇرتۋ ءۇشىن فيتوسانيتارلىق ەم- شارالارىن جاسايمىز. حيميا زاتتارىن قولدانىپ، زيانكەس قوڭىزداردى ولتىرۋگە بولادى.
فەرمەرلەردىڭ ايتۋىنشا اۋرۋعا شالدىققان اعاشتاردى جاپپاي كەسۋدىڭ قاجەتى جوق. الايدا بريۋسسەل بيلىگى بۇنىمەن كەلىسپەي وتىر. ويتكەنى، زياندى باكتەريا كورشى ەلدەردىڭ ءزايتۇن القاپتارىنا قاۋىپ ءتوندىرىپ تۇر. سوت دەرتكە شالدىققان اعاشتارمەن قوسا ءجۇز مەتر قاشىقتىقتاعى ساۋ اعاشتاردى دا كەسۋگە شەشىم شىعاردى. ءبىراق شارۋالار ودان كەلەر پايدا جوق دەيدى. سەبەبى فرانسيا، گەرمانيا مەن شۆەيتساريادا دا ءزايتۇن اعاشتارى بۇلىنە باستاعان.
رولاندو مانفرەديني، ۇلتتىق اۋىل شارۋاشىلىق كونفەدەراتسياسىنىڭ ءبولىم جەتەكشىسى:
- بىزگە اۋرۋدى اكەلگەن وڭتۇستىك امەريكا ەلدەرىنە قاتىستى ەمبارگو قولدانۋ مۇمكىندىگىن قاراستىرۋ قاجەت. يتاليانى جازالاۋ ورىنسىز. ادامدارعا ءتيىستى قولداۋ جاسالماسا، ءزايتۇن وندىرىسىنە كەدەرگى كەلتىرەتىن شارالاردىڭ دا پايداسى جوق. ەۋروپا جاعدايدى تولىق ەسكەرمەي، ءمانى جوق بيۋروكراتيالىق شارالاردى ورىنداۋعا ماجبۇرلەپ وتىر.
دەگەنمەن، بۇل جاعدايدىڭ دا شەشىمى بار. يتاليانىڭ وڭتۇستىگىندە اۋرۋعا ءتوزىمدى ءزايتۇن ءتۇرى شىعارىلعان. ەگەر ەۋروپا جاڭا ءزايتۋن كوشەتتەرىن وتىرعىزۋعا سالىنعان تىيىمدى الىپ تاستاسا، وندىرۋشىلەردىڭ شىعىنى ازايار ەدى. سەبەبى زيانكەس باكتەريانىڭ كەسىرىنەن ونىمدىلىك كولەمى 35 پايىزعا تومەندەپ كەتتى. بۇل ءوز كەزەگىندە الەم بويىنشا ءزايتۇن وندىرۋدەن ەكىنشى ورىندا تۇرعان يتاليانى ەداۋىر شىعىنعا ۇشىراتىپ وتىر.
www.24.kz
