ءماجىلىس: ەكسترەميزم مەن تەرروريزمنىڭ قايسىسى قاۋىپتىرەك؟

 استانا. قازاقپارات - ەكسترەميزم مەن تەرروريزمنىڭ قايسىسى قاۋىپتىرەك؟ بۇگىن پارلامەنت ماجىلىسىندە «تاۋەكەلدى باعالاۋ توبى» ساراپتاۋ ۇيىمىنىڭ ديرەكتورى دوسىم ساتپايەۆ وسى ماسەلەنى كوتەردى.

 ەسكە سالايىق، ماجىلىستە «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ كەيبىر زاڭنامالىق اكتىلەرىنە ەكسترەميزم جانە تەرروريزم ماسەلەلەرى بويىنشا وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزۋ تۋرالى» زاڭ جوباسى تانىستىرىلعان بولاتىن.

«زاڭ جوباسىنىڭ باستى مىندەتى - الەۋمەتتىك تۇراقتىلىققا زيانىن تيگىزبەي وتىرىپ، ەكسترەميزم جانە تەرورريزممەن كۇرەستىڭ تيىمدىلىگىن ارتتىرۋ. ەگەر زاڭ جوباسىندا وسىنى بەتكە الىپ، قۋدالاۋشىلىق نورمالارى كۇشەيتىلسە، وعان دا قوعامنىڭ كەرى كوزقاراسى تۋۋى مۇمكىن. قاراپايىم ازاماتتارعا، بيزنەسكە، كاسىپكەرلەرگە قىسىم بولىپ جاتسا، ول قۇپتالمايدى. سونىمەن قاتار، راديكاليزمنىڭ نەگىزىندە دە وسىنداي كەرى قۇبىلىستار جاتىر، سونىڭ ىشىندە سىبايلاس جەمقورلىق تا وسىعان جول اشادى»، - دەيدى ساياساتتانۋشى دوسىم ساتپايەۆ.

ونىڭ پايىمىنشا، شەنەۋنىكتەر قولىندا باقىلاۋ جاسايتىن تەتىكتەر كوبىرەك بولعان سايىن بۇل جەمقورلىققا بەلگىلى ءبىر اسەرىن بەرەدى، ال ونىڭ ءوزى تۇپتەپ كەلگەندە ەكسترەميستىك جانە تەرروريستىك ارەكەتتەردىڭ ورشۋىنە جول بەرۋى ىقتيمال.

 «زاڭ جوباسىندا جىبەرىلگەن قاتەلىكتەردىڭ ءبىرى - جازانى كۇشەيتۋگە قاتىستى. تەرمينولوگيا تۇرعىسىنان ەكسترەميزم مەن تەرروريزم زاڭ جوباسىندا ءبىر دەڭگەيدە قاراستىرىلادى، دەگەنمەن بۇلاردىڭ ءبىرشاما ايىرماشىلىعى بار. ماسەلەن، 182-باپتا ەكسترەميستىك توپتىڭ قىزمەتىنە قاتىستى تۇلعا 12 جىلعا سوتتالىپ، مۇلكى تاركىلەنەدى. ال 255-باپتا، تەرروريزم اكتىسىنە قاتىسى بار ادامعا نەمەسە توپقا مۇلكىن تاركىلەي وتىرىپ، 6 دان 10 جىلعا دەيىن باس بوستاندىعىنان ايىرۋ كوزدەلەدى. ياعني، تەرروريزم اكتىسى ءۇشىن ەكسترەميستىك قىزمەتكە قاتىسقاندارعا قاراعاندا ازىراق بەلگىلەنىپتى. ەكسترەميزمنىڭ ءوزى زورلىق- زومبىلىق ارەكەتتەرىن قاراستىرماۋى مۇمكىن، ال وعان ادامدار ولىمىنە، ەكونوميكالىق زالالدارعا سوقتىراتىن تەرروريستىك اكتىگە قاراعاندا قاتالىراق جازا بەلگىلەنىپ وتىر. بۇل جاعى تۇسىنىكسىز»، - دەدى دوسىم ساتپايەۆ.

ءوز كەزەگىندە ق ر باس پروكۋرورىنىڭ ورىنباسارى اندرەي كراۆچەنكو بۇنداي پىكىرمەن كەلىسپەيتىنىن جەتكىزدى. «ەۋروپاداعى ىنتىماقتاستىق پەن قاۋىپسىزدىك ۇيىمىنىڭ ۇسىنىمدارىن قاراۋعا كەڭەس بەرەر ەدىم. ۇيىم بۇل ۇسىنىمداردى ەكسترەميزمنىڭ قوعامداعى قاۋپىنە قاتىستى يۋگوسلاۆياداعى وقيعادان كەيىن قازاقستانعا قاتىستى دا جاساعان بولاتىن. ياعني، بۇرىنعى يۋگوسلاۆياداعى وقيعانى ەسكە تۇسىرسەڭىز، وسى ەكى ماسەلەنى سالىستىرا الاتىن ەدىڭىز. ەكسترەميستىك ارەكەتتەردىڭ تەرروريزم نەمەسە تەروريستىك اكتىدەن ەشقانداي دا كەم قاۋىپتى ەمەس»، - دەدى ا. كراۆچەنكو.

اۆتور: قانات مامەتقازى ۇلى