الەم اپتا ىشىندە. فرانسيادا تەراكت، تۇركيادا اسكەري توڭكەرىس ارەكەتى

كريشتيانۋ رونالدۋ مەن ونىڭ كومانداسى الاڭ يەلەرى فرانسيا قۇراماسىن جەڭگەندە، فرانسۋز حالقى قاتتى وكىنىپ، جىلاعان ەدى. ءبىراق، وكىنىشكە قاراي، باستيليانى الۋ كۇنىنە ارنالعان ۇلتتىق مەرەكەنىڭ سوڭى قاندى قىرعىنعا اينالعاندا، فرانسۋزدار ەۋروپا چەمپيوناتىنداعى جەڭىلىس تۇك تە ەمەس ەكەنىن تۇسىنگەندەي بولدى. 14 -شىلدە كۇنى ۇلتتىق مەرەكەگە ارنالعان وتشاشۋدان كەيىن فرانسيانىڭ نيسسا قالاسىندا تەراكت ورىن الىپ، 84 ادام قايتىس بولدى. 15 -شىلدەنىڭ تۇنىندە تۇركيا رەسپۋبليكاسىندا اسكەري توڭكەرىس جاساۋ ارەكەتى ورىن الىپ، كەم دەگەندە الپىس ادامنىڭ قازا تاپقاندىعى تۋرالى حابارلانىپ وتىر.
ەۋرو-2016 سەنساتسيانىڭ ارتىنان سەنساتسيا شىقتى
10 -شىلدە كۇنى تۇندە پاريجدىڭ جانىنداعى «ستاد دە فرانس» ستاديونىندا 2016 -جىلعى ەۋروپا چەمپيوناتىنىڭ سوڭعى ويىنى ءوتتى. پورتۋگاليا كومانداسى فرانسيا قۇراماسىن سان سوقتىرىپ، ءوز تاريحىندا العاش رەت چەمپيون اتاندى.
جالپى، چەمپيونات باستالعان كەزدە فۋتبول سالاسىنىڭ ساراپشىلارى پلەي- وفف كەزەڭىنە يسلانديا قۇراماسى شىعادى دەپ، ال، شيرەك فينالعا جەتپەي يسپانيا مەن انگليا قۇرامالارى ويىننان شىعىپ قالادى دەپ بولجاماعان دا ەدى. ەۋرو-2016 اياقتالعاننان كەيىن، «پورتۋگاليا قۇراماسىنىڭ جەڭىسى ءادىل مە؟» دەگەن سۇراق قويىپ جاتىر. دەگەنمەن، سپورتتاعى باستى كريتەري - ناتيجە، ال پورتۋگاليانىڭ ناتيجەسى - جەڭىس.
نيسسا قالاسىنداعى تەراكت
فرانسيانىڭ ۇلتتىق مەرەكەسى، ياعني، باستيليانى الۋ كۇنى نيسسا قالاسىندا قانجوسا تەراكت ورىن الدى. جەرگىلىكتى ۋاقىت بويىنشا شامامەن ساعات 22.30 دا (استانا ۋاقىتىمەن 02.30) ۇلكەن جۇك كولىگى نيسسا قالاسىنداعى پرومەناد دەز انگلە جاعاجايىندا وتشاشۋدى تاماشالاعان قالىڭ حالىقتى باسىپ، جانشىپ وتە شىعادى. وقيعا كۋاگەرلەرىنىڭ ايتۋىنشا، حالىق الدىمەن جۇك كولىگى وزىنەن ءوزى ءجۇرىپ كەتتى نەمەسە ونىڭ جۇرگىزۋشىسى ەسىنەن تاندى دەپ ويلاعان. الايدا، بارىنشا كوپ ادامدى باسىپ ءولتىرۋ ءۇشىن جۇرگىزۋشى حالىق كوپ تۇرعان جەردى باسىپ، جىلدامدىقتى ارتتىرعانىن بىلگەندە، جاپاتارماعاي قاشا جونەلەدى. انىقتالعانىنداي، تەرروريست جۇك كولىگىمەن 2 شاقىرىمعا جۋىق جەر ءجۇرىپ، قانشاما ادامدى باسىپ كەتكەن سوڭ، قارۋدان وق جاۋدىرا باستاعان. جۇك كولىگىنىڭ جۇرگىزۋشىسىن پوليتسيا اتىپ ءولتىردى. ونىڭ اتى- ءجونى - مۇحاممەد لاحۋايەدج بۋحلەل، 31 جاستاعى نيسسا تۇرعىنى، فرانسيانىڭ دا، تۋنيستىڭ دە ازاماتتىعى بار بولعان. تەراكتىدە 84 ادام قازا تاپتى، تاعى ەكى جۇزگە تارتا ادام اۋرۋحاناعا ءتۇستى. كەمىندە 54 بالا جارالانعان جانە تەراكتىدە شەتەل ازاماتتارى، ياعني، تۋريستەر كوپ قازا تاپقان.
ال، قازاقستاننىڭ سىرتقى ىستەر مينيسترلىگى كەشە، 15 -شىلدە كۇنى نيسسا تەراكتىسىندە قازا تاپقاندار مەن زارداپ شەككەندەر اراسىندا قازاقستاندىقتار جوق دەپ مالىمدەدى. سونداي- اق، تەراكت بولعان جەردە بەس قازاقستاندىقتىڭ جۇرگەنى حابارلانىپ، سوڭعى اقپارات بويىنشا، نيسسا تەراكتىسى بولعان جەردەگى 11 قازاقستاندىقپەن بايلانىس ورناتىلعان ەدى. دەگەنمەن، بەلگيانىڭ سىرتقى ىستەر مينيسترلىگى نيسساعا بەلگيادان بارعان ازاماتتار اراسىندا ءبىر ورىس ايەلى مەن بولجام بويىنشا، ءبىر قازاقستان ازاماتشاسى قايتىس بولدى دەگەن اقپارات تاراتتى. كەيىنىرەك، قازاقپاراتتىڭ بريۋسسەلدەگى مەنشىكتى ءتىلشىسى انىقتاعانداي، نيسساداعى تەراكتى كەزىندە قازا تاپقان قازاقستان تۋماسى ناتاليا وتتو انتۆەرپەندە ورىستىڭ ءدىني مەكتەبىندە مۇعاليما بولىپ قىزمەت ەتكەن. بۇل تۋرالى وعان پريحودتىڭ ءدىني قىزمەتكەرى دميتري سيزونەنكو ءمالىم ەتتى.
«ناتاليا وتتو نيسساداعى تەراكتىدە قازا تاپتى. ول انتۆەرپەندەگى پريحودتىڭ جانىنداعى مەكتەپتە باستاۋىش سىنىپتارعا ورىس ءتىلى مەن ادەبيەتىنەن ساباق بەردى»، - دەدى دميتري.
«ول كەڭەس وداعى ىدىراعان سوڭ قازاقستاننان كوشىپ كەتكەن. ونىڭ ۇلتى - ورىس، الايدا بەلگيا ازاماتتىعىن الماعان، ول - قازاقستان ازاماتى، - دەپ اتاپ ءوتتى دميتري سيزونەنكو. - ول شىعارماشىلىق ادامى ەدى، وتە سىپايى بولاتىن، ينتەلليگەنت، قازاقستاندا دۇنيەگە كەلگەن جانە وسى جەردە ورىس ءتىلى مەن ادەبيەتىنەن ساباق بەرىپ، ورىس بالالارىن تاربيەلەدى. ءبىزدىڭ ءدىني ۇيىم ءۇشىن بۇل ورنى تولماس قازا بولدى».
سونىمەن قاتار، قازاقپارات تىلشىسىنە ق ر س ءى م باسپا ءسوز قىزمەتىنىڭ باسشىسى ءانۋار جايناقوۆ حابارلاعانداي، نيسساداعى تەراكت كەزىندە ق ر ازاماتىنىڭ «اجال قۇشۋى مۇمكىن» دەگەن اقپارات تەكسەرىلىپ جاتقانىن ايتتى.
«ق ر سىرتقى ىستەر مينيسترلىگى فرانسيا بيلىگىمەن ۇنەمى بايلانىسىپ تۇرادى. قازىرگى ۋاقىتتا ولار قازا تاپقانداردىڭ اراسىندا ق ر ازاماتى بولۋى مۇمكىن دەگەن اقپاراتتى راستامادى. الدىن الا بولجام بويىنشا، نيسساداعى تەراكت قۇرباندارى اراسىندا قازاقستاندىقتار جوق»، - دەدى تەلەفون بويىنشا ءا. جايناقوۆ.
تۇركيادا «اسكەري توڭكەرىس»
فرانسياداعى ءىرى تەرراكتىنىڭ انىق- قانىعى تولىق انىقتالماي جاتقاندا، كەشە تۇندە، شىلدەنىڭ 16 ىنا قاراعان ءتۇنى باۋىرلاس تۇركيا ەلىندە قورقىنىشتى جاعداي ورىن الدى. 15 -شىلدە كۇنى ساعات 22.00-00.00 ارالىعىندا انكارا مەن ىستامبۇل قالالارىندا حاوس ورناپ، حالىق اۋەدە اسكەري ۇشاق، كوشەدە تانكتەردى كورە باستاعان. 16 -شىلدە كۇنى شامامەن تۇنگى ساعات 02.00 كەزىندە تۇركيانىڭ پرەمەر- ءمينيسترى بينالي يىلدىرىم ەلدە اسكەري توڭكەرىس جاساۋعا ارەكەت جاسالعاندىعى جونىندە ءمالىم ەتتى. تۇركيانىڭ باس شتابى پرەزيدەنتتىڭ بيلىكتەن تايدىرىلىپ، ەلدى باسقارۋدى قولعا العاندارىن مالىمدەدى. اسكەريلەر بيلىك قالپىندا قالىپ، بارلىق حالىقارالىق بايلانىستار ساقتالاتىندىعىنا سەندىردى. انكارا جانە ىستامبۇل پروكۋرورلارى توڭكەرىس جاساۋعا قاتىسى بار اسكەريلەرگە قاتىستى تەرگەۋدى باستادى، بۇل تۋرالى ەلدىڭ ادىلەت ءمينيسترى بەكير بوزداگ مالىمدەدى. سونىمەن بىرگە تۇركيا پرەزيدەنتى رەجەپ تايىپ ەردوعان ءقاۋىپسىز جەردە، كەيىن مالىمدەمە جاسايتىنى حابارلاندى. كەيىنىرەك تۇركيا پرەزيدەنتى رەجەپ تايىپ ەردوعان ىستامبۇلداعى اتاتۇرىك اۋەجايىندا باسپا ءسوز ءماسليحاتىن وتكىزدى. تۇركيا پرەزيدەنتى حالىقتى بۇلىكشىلەرگە قارسىلىق كورسەتۋگە شاقىرىپ، بۇل توڭكەرىستى ۇيىمداستىرماق بولعان توپتار زاڭنىڭ قاتاڭ تالاپتارى بويىنشا جاۋاپقا تارتىلاتىنىن ايتتى.
ال، Telegraph-تىڭ حابارلاۋىنشا، بوسفور بۇعازىنىڭ ۇستىنەن وتەتىن ەكى كوپىردى تۇرىك پوليتسياسىنىڭ قاۋىپسىزدىككە جاۋاپ بەرەتىن ءبولىمى - جاندارمەريا جاۋىپ تاستادى، اتاتۇرىك اتىنداعى اۋەجاي دا جابىلدى، وندا تانكىلەر جىبەرىلدى. تۇركيانىڭ مەملەكەتتىك تەلەارناسى توڭكەرىس كەزىندە حابار تاراتۋىن توقتاتتى، الەۋمەتتىك جەلىلەر شەكتەلدى. الايدا ءبىرقاتار ۆيدەولار مەن سۋرەتتەر الەمگە تارالىپ كەتتى.
ىستامبۇل قالاسىنداعى ق ر باس كونسۋلدىعىنىڭ كەزەكشى كومەندانتى قازاقپاراتقا تەلەفون ارقىلى، كونسۋلدىقتىڭ بارلىق جاۋاپتى قىزمەتكەرلەرى جاعدايدى ءجىتى باعالاۋ ءۇشىن قالادا جۇرگەندىگىن حابارلادى. تۇركيادا اسكەري توڭكەرىس جاساماق بولعان 600 دەن استام ادام ۇستالدى. سوڭعى مالىمەتتەر بويىنشا وقيعا سالدارىنان كەم دەگەندە 60 ادام قازا تاپقان.
تۇركياداعى جاعدايعا بايلانىستى قازاقستاننان ۇشاتىن بارلىق رەيس شەگەرىلدى. بۇل تۋرالى ق ر ينۆەستيتسيالار جانە دامۋ مينيسترلىگىنىڭ باسپا ءسوز حاتشىسى حابارلادى.
«تۇركياداعى جاعداي انىقتالعانشا، ق ر ينۆەستيتسيالار جانە دامۋ مينيسترلىگى ازاماتتىق اۆياتسيا كوميتەتى بۇگىن قازاقستاننىڭ بارلىق قالالارىنان ۇشاتىن 15 رەيستى شەگەردى. اتاپ ايتساق، وتاندىق اۋە تاسىمالداۋشى كومپانيالاردىڭ توعىز رەيسى مەن التى شەتەلدىك كومپانيانىڭ رەيستەرى»، - دەپ حابارلادى باسپا ءسوز حاتشىسى. سونىمەن قاتار، تاڭعى 06.30 دا قاراعاندىدان ۇشىپ ۇلگەرگەن سكات اۋە كومپانياسىنىڭ ۇشاعى كەرى ۇشىپ كەلە جاتقانى انىقتالدى.
قازاقستان رەسپۋبليكاسى سىرتقى ىستەر مينيسترلىگىنىڭ باسپا ءسوز قىزمەتى تۇركياداعى جاعدايعا قاتىستى تۇسىنىكتەمە بەردى.
«16 -شىلدەگە قاراعان تۇندە تۇركيادا ورىن العان وقيعالارعا وراي باۋىرلاس ەلدىڭ اۋماعىنداعى بارلىق قازاقستان ازاماتتارىن سابىرلىق پەن ساقتىق ساقتاۋعا شاقىرامىز.
جاعداي انىقتالعانعا دەيىن ادام كوپ شوعىرلاناتىن ورىنداردان اۋلاق ءجۇرىپ، اسا قاجەتتىلىك تۋىنداماعان جاعدايلاردا كوشەگە شىقپاعان جانە مۇمكىندىگىنشە تەز ارادا تۋىستارى مەن جاقىندارىنا حابارلاسقان ابزال»، - دەپ حابارلاعان باسپا ءسوز قىزمەتى.
جاقىن ارادا تۇركياعا جاسايتىن ساپارلاردى جوسپارلاعاندا ق ر س ءى م مەن باسقا دا وكىلەتتى مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ جانە تاسىمالداۋشى كومپانيالاردىڭ سوڭعى اقپاراتىن تەكسەرگەن دۇرىس.
قوسىمشا سۇراقتار تۋىنداعان جاعدايلاردا قازاقستاننىڭ تۇركياداعى ديپلوماتيالىق جانە كونسۋلدىق مەكەمەلەرىندە اشىلعان «جەدەل تەلەفون جەلىسىنە» حابارلاسۋعا بولادى.
- ق ر ەلشىلىگى (انكارا قالاسى): 905336006092+،
- ق ر باس كونسۋلدىعى (ىستامبۇل قالاسى): 905424712211+،
- ق ر كونسۋلدىعى (انتاليا قالاسى): 905354183532+.
اۆتور: كەنجەكەي توقتامۇرات قىزى