ەڭ كىشكەنتاي ادامدار
ول - 73 جاستاعى كونستانتين موروزوۆ. ءبىر تاڭقالارلىعى، كوستيا وتە سيرەك كەزدەسەتىن حوندروديستروفيامەن اۋىرعان. ول ول ما، كوستيادا سۇيەك جوق، ونىڭ ورنىنا دەنەسىن قاتتى ءسىڭىر ۇستاپ تۇر. ال بويىنىڭ ۇزىندىعى 63 سانتيمەتر.. .
الەمدە سيرەك كەزدەسەتىن اۋرۋمەن سىرقاتتانعان كونستانتين موروزوۆتىڭ تۋعانداعى سالماعى بار- جوعى 300 گرامم- اق بولعان. ايتسە دە ول ءومىر ءسۇردى، دارىگەرلەر وعان كۇمانمەن قاراعانىمەن، 73 جاسقا كەلىپ، ومىردەن ءوتتى. جالپى موروزوۆتار وتباسىندا ءۇش بالا دۇنيەگە كەلگەن، ونىڭ ەكەۋى ۇزىن بويلى دا، تەك كوستيا عانا ەرگەجەيلى قالپىندا قالدى. «ومىرگە كەمتار بولىپ كەلگەنمەن، ول وتە كوڭىلدى ءجۇردى» ، - دەيدى دوستارى. 21 جاسىندا ۇيىنەن كەتكەن ول ءبىر قىزعا عاشىق بولادى. ۇزاماي ەكەۋى ءومىر ءسۇردى ، ءبىراق بالالارى بولعان جوق. بالالار ۇيىندە تاربيەلەنگەن كوستيانىڭ ناقسۇيەرىنىڭ بويى 1 مەتر 55 سم بولدى. ۇزىندى- قىسقالى. ءوزىڭىز ويلاپ قاراڭىز، ءبىرىنىڭ بويى - 1,55, ەكىنشىسى - 63 سانتيمەتر. ەكەۋى وتىز جىلدان اسا بىرگە تۇردى. ءومىردىڭ ىستىق- سۋىعىن بىرگە تاتتى. كوستيانىڭ ايەلى ءبىراق وزىنەن بۇرىن قايتىس بولدى. ادەتتە قىزدارعا جىگىتتەر ءسوز ايتادى. ءبىراق ەكەۋىنىڭ اراسىنداعى ماحابباتتا ليدا تىزگىندى ءوز قولىنا العان. كوستيا ماسكەۋدە 8 جىل ەمدەلىپ، وتانى ۋليانوۆسكىگە قايتتى. ەرتەڭىندە ەسىك الدىنا كەلگەن ليدانى كوردى. «مەن سەنى كۇتتىم، ۇيلەنەيىك» . بۇل - قىزدىڭ ءسوزى. رەسەيلىك ب ا ق وتىز جىلعا جۋىق دەنى ساۋ اداممەن وتباسىلىق ءومىر ءسۇرىپ، 73 جاسىندا ومىردەن وتكەن كونستانتين موروزوۆ تۋرالى وسىلاي جازدى.
تاڭعاجايىپ ءومىر. ءوزىن- ءوزى اسىراپ، ءومىر بويى ساعات جوندەۋشى بولىپ جۇمىس ىستەگەن «كىشكەنتاي ادامنىڭ» ۇلكەن تىرلىگى بۇل. ءتىپتى كەزىندە ۆلكسم- نىڭ تاريحى تۋرالى جاس لەكتورلارعا ءدارىس وقىعان ەرگەجەيلىنىڭ تاعدىرى كىسى قىزىعارلىقتاي. كوستيانىڭ ساۋساقتارى يىلگىش، 360 گرادۋسقا دەيىن بۇرىلا بەرەدى. ونىڭ بولمىسىن تەكسەرگەن نەمىس جانە ورىس عالىمدارى «20 ميلليون ادامنىڭ ىشىنەن كەزدەسەتىن تاڭعاجايىپ تۇلعا» دەپ باعا بەرگەن. قازىرگىدەي «ليمۋزين» مىنەتىن ۋاقىت ەمەس، سوعىستان كەيىنگى مەزگىل، كوستيا مەن ليدا نەكە سارايىنا ۆەلوسيپەد ءمىنىپ بارعان. وندا دا بولاشاق كۇيەۋىن ۆەليكتىڭ الدىنا مىنگىزىپ، ليدا نەكە سارايىنىڭ ەسىگىن اشقان. سولاي. نەگىزى كوستياعا اياعى اۋىر كەزىندە اناسى «تومەننەن كارتوپ، ءسابىز الامىن» دەپ جەرتولەگە قۇلاپ تۇسكەن. ىشتەگى قىزىلشاقا وسىدان زارداپ شەگىپ، وسپەي قالعان. ءتىپتى 300 گرامم بولىپ تۋىلعان بالانى العاشقىدا دارىگەرلەر ءۇش ليترلىك بانككە ساقتاپ قويماقشى دا بولعان. ەكسپريمەنت ءۇشىن. بولاشاق دارىگەرلەر پراكتيكا كەزىندە قىزىقتاپ قاراپ، تانىسۋ ءۇشىن. الايدا ەرگەجەيلىنىڭ اكە- شەشەسى «جۇرەگى سوعىپ تۇرعاندا، بالامدى بانككە تىعىپ ولتىرە المايمىن» دەپ الىپ كەتكەن. پەرزەنتحانادان كەلگەن نەمەرەسىن كورگەن اجەسى «مىناۋ ءسابي ەمەس، باقا عوي» تالىپ قالعان ەكەن. بار- جوعى 24 كەلى عانا تارتقان كونستانتين موروزوۆ ءسويتىپ 73 جىل ءومىر ءسۇردى.
اۋىر تاعدىر، اڭىزعا بەرگىسىز اقيقات. ايتسە دە مۇنداي ازاماتتار الەمدە بار، از دا بولسا كەزدەسەدى. سونىڭ ءبىرى - حە پينپين. حە پينپين قىتايلىق ازاماتتى بۇرناعىراقتا تەك ەلى عانا ءبىلىپ كەلسە، وتكەن جىلى بۇكىل الەم تانىدى دەسەك بولادى. قالاي دەيسىز عوي.. . 2008 -جىلدىڭ 16- قىركۇيەگىندە ۇلىبريتانيانىڭ استاناسى لوندونداعى ترافالگارسك الاڭىندا بۇرىن- سوڭدى كوز كورمەگەن تاريحي وقيعا بولدى. اتاپ ايتار بولساق، وسى جەردە «گيننەس رەكوردتتار كىتابىنىڭ» تۇساۋكەسەر ءراسىمى ءوتتى. تاريحي دەۋىمىزدىڭ ءمانى بار، ويتكەنى الەمدەگى ەڭ كىشكەنتاي ادام مەن پلانەتاداعى ەڭ ۇزىن اياقتى بويجەتكەننىڭ كەزدەسۋى ءوتتى. قىتايلىق حە ءپينپيننىڭ بويى 73 سانتيمەتر بولسا، ال ۇزىن اياقتى ورىس ارۋىنىڭ بويى 1 مەتر 96 سانتيمەتر. سۆەتلانا پانكراتوۆا حە پينپيننەن ءۇش ەسەگە جۋىق ۇزىن. قازىر يسپانيانىڭ تۇرعىن ءۇي وپەراتسيالارىن ساتۋمەن اينالىساتىن ءبىر فيرماسىندا مەنەدجەر بولىپ قىزمەت ىستەيتىن رەسەيلىك پانكراتوۆانىڭ ۇزىن دا تىك اياعىنىڭ ۇزىندىعى 1 مەتر 32 سانتيمەتر. ءسويتىپ ەرگەجەيلى مەن سيراقتى سۇلۋدىڭ بىرگە تۇسكەن سۋرەتى وسىلاي الەمدى شارلاپ كەتتى. قۇداي بەرىپ تۇرعان مۇمكىندىكتەن فوتوجۋرناليستەر قۇرالاقان قالسىن با، «گيننەستىڭ رەكوردتار كىتابىنا» ەنگەن ەكەۋ الاڭ ورتاسىندا تۇرىپ تا، جاتىپ تا ءتۇستى دەسە دە بولادى.. ارينە، سۇڭعاق بويلى سۆەتلاناعا ءوز بولمىس- ءبىتىمى ۇنايدى، ءوزىنىڭ ايتۋىنشا، «تەك شالبار تابۋ قيىنداۋ» . ال ءبىز ءسوز ەتىپ وتىرعان حە پينپين ىشكى قىتايدا دۇنيەگە كەلگەن. تۋعاننان كەمتار بولعان سابيدەن ومىرگە كەلگەندە دارىگەرلەردىڭ ءوزى شوشىنعان. اكەسىنىڭ ايتۋىنشا، ونىڭ بويىنىڭ ۇزىندىعى الاقاننىڭ كولەمىندەي- اق بولعان. بويىنىڭ اسا قىسقالىعىنا قاراماستان پينپين مىرزا پىسىق، اندا- ساندا قىتاي تەلەارناسىندا بوي كورسەتىپ، تەلەحابارلار جۇرگىزىپ قوياتىن كورىنەدى.
ءبىر قىزىعى، الەمدەگى ەڭ قىسقا ادام مەن ەڭ ۇزىن ادام دا قىتايدا تۇرادى ەكەن. وتكەن جىلى قىتايلىق باو كسيشۋن مەن حە پينپيننىڭ كەزدەسۋى ءوتتى. قوي باعاتىن باو كسيشۋننىڭ بويىنىڭ ۇزىندىعى 2 مەتر 36 سانتيمەتر، ال ونىڭ جانىندا حە پيننيننىڭ قانداي ەكەنىن ەلەستەتە بەرىڭىز. جالپى الەمدەگى ەڭ قىسقا ادامدار باسقا قۇرلىققا قاراعاندا، ازيا ايماعىندا كوبىرەك كەزدەسەدى ەكەن. سالىستىرمالى تۇردە قاراعاندا. سونىڭ ءبىرى - 14 جاسار نەپالدىق بالا كحاگەندر تحارا ماگار. ونىڭ بويىنىڭ ۇزىندىعى 50,8 سانتيمەتر، ال سالماعى 4,5 كەلى. ازىرگە ول الەمدەگى ەڭ بويى كىشى ادام رەتىندە ول «گيننەستىڭ رەكوردتار كىتابىنا» تىركەلگەن جوق. ويتكەنى الدىمەن ول 18 جاسقا جەتۋ كەرەك. مۇنداي كىشكەنتاي ادام ءۇندىستاندا دا بار. اتى- ءجونى - گۇل مۇحاممەد. 1957 -جىلعى دۇنيەگە كەلگەن ازاماتتىڭ بويىنىڭ ۇزىندىعى - 57 سم، ال سالماعى 17 كەلى.
جالپى مۇنداي ازاماتتاردىڭ وسۋىنە نە كەدەرگى؟ بۇل تۋا بىتكەندىك كەمىستىك پە، جوق الدە ۇرپاقتان قالعان كەمدىك پە؟ الەمدىك سىنىقشىلاردىڭ مالىمەتتەرىنە قاراعاندا، «بۇل سيرەك كەزدەسەتىن سىرقات جانە ۇرپاقتان ۇرپاققا بەرىلىپ وتىراتىن كەمىستىك. مۇنى جازۋ قيىن. مەديتسينا تىلىمەن ايتقاندا، بۇل سىرقات «حوندروديستروفيا» دەپ اتالادى. ءبىراق مۇنداي جاعدايدا تۋىلعان ادامدار وتە تالانتتى جانە ينتەللەكتۋالدىق دەڭگەيى جوعارى بولىپ كەلەدى ەكەن.. .
بەرىك بەيسەن ۇلى
«ايقىن»
