باۋىرجان مومىش ۇلىنىڭ قانىش ساتبايەۆقا جازعان حاتى

 استانا. قازاقپارات - قانىش اعا، قازاق حالقىندا سوعىس مايدانى جونىندە كوز اشىپ تانىتارلىق كوركەم ادەبيەتى جوق.

ونداي كوركەم ادەبيەت ءبىزدىڭ حالىققا وسى كەزدە وتە كەرەك ەكەندىگى ايدان انىق.

وتان سوعىسىنان العان تاجىريبەمىز اتا- بابامىزدان قالعان حالقىمىزدىڭ جاۋىنگەرلىك ءداستۇر- مۇرالارى ونداي ادەبيەتتى جازۋعا اۋماقتى، كولەمدى، ءسىڭىمدى قورەك بولا الادى. ءبىراق تا ول زەرتتەپ، قىر سوڭىنا ءتۇسىپ، كەبەگىنەن ءدانىن ەلگەزەرمەن ەلەپ الاتىن نىسانالى، ۇعىمدى، اسىرەسە سوعىس، ارميا، اسكەر ءداستۇر- مۇرالارىمەن پسيحولوگيا جاعىنان تولىق زەرەكتىك عىلىمي تاجىريبەسى بارلىقتى كەرەك ەتەتىنىندە داۋسىز.

«تالابى تاۋداي بولسا دا» ءجۇز مىڭ قىرلى سوعىس تاقىرىبىن جالعىز جازۋشى ۇلگەرۋى مۇمكىن ەمەس بولعاندىقتان، قۇلاشى جەتپەسكە قۇشاعىن جايۋ بولىپ شىعاتىندىعىن ەسكە الا وتىرىپ، ءار جازۋشىمىز سول ۇلكەن ادەبيەت مينارەتىنە: «... سەن دە ءبىر كىرپىش دۇنيەگە، تەتىگىن تاپ تا، بار قالان» اباي ايتپاقشى قولدارىنان كەلگەنشە، شەبەرلىكتەرى جەتكەنشە، كىرپىش بولىپ قالانۋى كوبىنە سۇندەت، ازىنا عانا پارىز - مىندەتتى بورىش.

مەنىڭ ويىمشا، وسىنداي وتە كەرەكتى سوعىس، مايدان جونىنەن حالىق اعارتارلىق كوركەم ادەبيەت (اسكەري- اعارتۋشىلىق ادەبيەت) قازىرشە تومەنگى سالالارمەن جينالعان ماتەريالدارعا سۇيەنە وتىرىپ جازىلۋى كەرەك دەگەن ۇسىنىس قاتارىندا مىنا جوسپاردى قالدىرىپ وتىرمىن:

1. جاستىقتىڭ سالدارىنان.

 

2. تۇلەيدىڭ وپاتىنان.

 

3. قىلمىستىڭ سالدارىنان.

 

4. سالت- سانا، مىنەز- مەرزىم.

 

5. اسقار تاۋدىڭ شىڭ- قۇزىندا.

 

6. ىسىراپ الدىنداعى بەيعامدىق.

 

بۇلار ءبىزدىڭ جىگىتتەردىڭ، حالىقتىڭ وتان سوعىسىنا دەيىنگى كەلبەتىن، مىنەز- قۇلقىن، تاربيە- ونەرىن سيپاتتاي شىندىقپەن كورسەتەتىن جاۋىنگەرلىك داستۇرىنە ارنالىپ جازىلسا.

 

7. جاۋىنگەرلىك تۇلعاسى.

 

8. جاۋىنگەرلىك توبىندا.

 

9. سوعىس وپاتىنىڭ تولعاعىندا.

 

ا) قورقىنىش.

 

ب) سوعىس.

 

ۆ) 2-ەكپىن.

 

گ) بەتى قايتتى.

 

ە) جاۋ دوداسىن بۇزعاندا.

 

د) تارتپا شالشىق.

 

ج) مۇڭدى كۇندەر.

 

ز) پسكوۆ بەت الىسىندا.

 

10. ءبىز باتىرلار ۇرپاعىنانبىز.

 

بارلىق اتى اتالعان كىتاپتاردا پۋشكيننىڭ «گورديتسيا سلاۆوي سۆويح پرەدكوۆ نە تولكو موجنو، ي دولجنو. نە ۋۆاجات ەە - پوستىدنوە مولودۋشيە» دەگەنى ەرەكشە ەسكە الىنا وتىرىپ، قازاق جىگىتتەرىنىڭ باتىرلىعى - ەل قاسيەتى قازاقتىڭ قازاقشىلىعىندا ەكەنى ايقىندالا، «مەنەن بۇرىن جاقسى قازاق تۋماپتى» دەۋشىلەردىڭ اۋزىنا قۇم قۇيىلا دالەلدەنە جازىلسا.

ايتىلعان تاقىرىپتاردىڭ دانەكتى نۇسقاسىن مەن وزىمشە ورىس، قازاق تىلىندەگى قولجازبالارىمدا قالدىردىم.

مالىكتىڭ جانە باسقا ويلاپ، جازىپ جۇرگەن قازاق جىگىتتەرىنىڭ جازبالارىندا دا كوبى تابىلادى.

ءبىزدىڭ جازبالارىمىز كوبىنەسە «مىشلەنيە ۆ پونياتياح» بولعاندىقتان، ولاردى «مىشلەنيە ۆ وبرازە» ەتىپ ەلگە جەتكىزىپ، كوپتىڭ ورتاسىنا سالۋ جازۋشىلاردىڭ مىندەتى.

 

باۋىرجان.

 7. 3. 44 -جىل

ult.kz