يۆەتا گريگۋلە: استاناعا ءبىر كورگەننەن عاشىقپىن

بريۋسسەل. قازاقپارات - قازاقستاننىڭ جاس استاناسى، ەلوردا ماڭىنداعى «جاسىل بەلدەۋ»، باس قالانىڭ كورىكتى ورىندارى، سونداي-اق استانالىقتار تۋرالى ءوز پىكىرىن قازاقپارات تىلشىسىنە ورتالىق ازيا مەملەكەتتەرىمەن ىنتىماقتاستىق جونىندەگى ەۋروپالىق پارلامەنتتىك دەلەگاتسيا جەتەكشىسى يۆەتا گريگۋلە ايتىپ بەرگەن بولاتىن.

- گريگۋلە حانىم، ورتالىق ازيا مەملەكەتتەرىمەن ىنتىماقتاستىق جونىندەگى ەۋروپالىق پارلامەنت دەلەگاتسياسىنىڭ جەتەكشىسى رەتىندە ءسىز قازاقستاننىڭ ەلورداسى - استانادا بىرنەشە رەت بولدىڭىز. باس قالامىز تۋرالى العان اسەرىڭىزبەن بولىسسەڭىز؟

- ءيا، مەن استانادا بىرنەشە رەت بولدىم، سوندىقتان دا، بۇل قالاعا ءبىر كورگەننەن عاشىقپىن دەپ ايتا الامىن. ويتكەنى، شىنىندا دا قالا تۋرالى ەڭ جارقىن اسەرلەر ەلورداعا العاش رەت كەلگەندە ەسىمدە قالدى. استاناعا العاش رەت ۇشىپ كەلگەنىم ءالى ەسىمدە. بۇل تاڭسارىدە بولاتىن، كۇن ساۋلەسى قالانىڭ كوكجيەگىنەن شاپاق اتىپ كەلە جاتقان ءسات ەدى. ءبىز قوناق ۇيگە جەتكەنشە قالانى تۇگەلدەي ارالاپ شىققانداي بولدىق، سوندىقتان دا مەنى استانا بىردەن باۋراپ الدى. قالا ساۋلەتىنەن العان اسەرىم سونشالىقتى، مەن جول بويى كوزىمدى ودان ەش العان ەمەسپىن. قوناق ۇيگە جايعاسقاننان كەيىن، بىردەن استانا تۋرالى اسەرىممەن ءوزىمنىڭ لاتۆياداعى، ەۋروپارلامەنتتەگى دوستارىممەن ءبولىستىم. استانا - بۇل مەملەكەتتىڭ بەت- بەينەسى. مەن الەمنىڭ كوپتەگەن قالالارىندا بولدىم، الايدا استاناعا دەگەن قۇرمەتىم ەرەكشە!

- استاناعا كىرە بەرىستە دە، ەلوردانىڭ اينالاسى دا «جاسىل بەلدەۋگە» ورانعانىن بايقاعان بولارسىز؟ استانالىقتاردىڭ قاجىرلى ەڭبەگىنىڭ ارقاسىندا تۇتاستاي ورمان ءوسىرىلدى. وسىندايدى باسقا جەرلەردەن بايقادىڭىز با؟

- بۇل ءتىپتى ادام سەنگىسىز. شىنىمەن، بۇعان دەيىن ادامنىڭ قولىمەن تاقىر دالادا تۇتاستاي ورماننىڭ وتىرعىزىلعانىن كورگەن ەمەسپىن. لاتۆيادا، ريگاعا ۇشىپ جاقىنداي بەرگەن كەزدە ءسىز دە قاراعايلى ورماندى كورە الاسىز. ول ورمان دا استانانى اينالا قورشاپ تۇر. الايدا بۇل ادام ەڭبەگىنىڭ ناتيجەسى ەمەس، تابيعاتتىڭ مىڭداعان جىلدار بويىنا قالىپتاستىرعان ورمانى.

مەن جاسىل جەلەكتەرمەن جۇمىس ىستەۋدى قالا بيلىگى تاراپىنان ەلوردالىقتارعا جاسالعان ۇلكەن قامقورلىق دەر ەدىم. «جاسىل بەلدەۋ» ادامداردىڭ جايلى ءومىر ءسۇرۋى ءۇشىن دە، كليمات ءۇشىن دە، ەكوجۇيە ءۇشىن دە ماڭىزدى. جالپى قالا ماڭىنداعى ورمان قىستا دا، جازدا دا ازاماتتارىمىزدىڭ ىڭعايلى ومىرىنە كوپ سەپتىگىن تيگىزەدى.

- ساپارلاردا تىعىز كەستەمەن جۇمىس ىستەيتىندەرىڭىز بىزگە ءمالىم. استانامەن جاقىن تانىسا الدىڭىز با؟

- مەن «استانا- وپەرا» وپەرا جانە بالەت تەاترىندا بولدىم، قازاقستاننىڭ ۇلتتىق مۋزەيىن ارالادىم. اسەرىم كەرەمەت. مۋزەي ەكسپوناتتارىنىڭ ىشىنەن «التىن ادام» مەن مۋزەيگە كىرگەن باس حوللداعى كۇن استىندا قالىقتاعان قىران بۇركىت ەسىمدە جاقسى ساقتالىپ قالدى. ءبىر كەزدە مۋزەي زالىندا كەرەمەت ۇلتتىق مۋزىكا ويناي جونەلدى. ال الىپ قۇس سول مۋزىكاعا ۇيلەسىپ، ءوزىنىڭ ۇلكەن قاناتتارىن اقىرىنداپ سەرمەي باستادى. ۇمىتىلمايتىن ەرەكشە ساتتەر...

- استاناعا باۋىرلاس قالالاردىڭ ءبىرى - ريگا، ول ءسىزدىڭ تۋعان قالاڭىز. ءسىزدىڭ ويىڭىزشا، وسى ەكى باۋىرلاس قالانىڭ اراسىندا ورتاق ۇقساستىقتار بار ما؟

- سىرتتاي قاراعاندا ەكى قالادا ورتاق ۇقساستىقتار سونشالىقتى بايقالمايتىن شىعار. ريگا قالاسىنىڭ تاريحى 800 جىلدان اسادى، ال استانا جاڭا عانا كامەلەتكە تولىپ جاتىر. ريگا - شاعىن مەملەكەتتىڭ شاعىن عانا قالاسى، ال استانا - ۇلكەن مەملەكەتتىڭ باس قالاسى.

الايدا، مەنىڭ ويىمشا، ەكى استانانىڭ اراسىندا ءبىزدى بىرىكتىرەتىن ورتاق دۇنيەلەر بار. سونىڭ ءبىرى - ادامداردىڭ جان جىلۋى، ىستىق ىقىلاسى! قازاقستاندىقتار وتە قوناقجاي حالىق، مەن بۇعان ابدەن كوزىم جەتتى. ءبىز - ريگالىقتار دا استانا حالقى سەكىلدى قوناقتاردى قۇشاق جايا، قۋانا قارسى الامىز.

اۆتور: قانات مامەتقازى ۇلى