تەرى «ماسەلەلەرى» ىشكەن اسىڭىزدان
ال ءسۇتتى لاتتەنى كوپ ىشەتىن ادامداردىڭ كوزىنىڭ استى مەن يەگىندە قارا داقتار پايدا بولاتىنىن بىلەسىز بە؟ شوكولادقا قۇمارلىق ماڭداي مەن ەكى قاستىڭ ورتاسىندا ءاجىمنىڭ پايدا بولۋىنا «جاعداي جاسايدى».
تەرىنىڭ ەرتە قارتايۋى مەن تاماقتانۋ سالتىنىڭ وعان تيگىزەر سالدارى جايىندا جازىلعان كىتاپتىڭ اۆتورى، ناتۋروپاتولوگ- دارىگەر نيگما تاليب تەرى «ماسەلەلەرى» تاماقتان ەكەنىن ايتادى. تەرىڭىزدىڭ ساۋلىعىن قالاساڭىز، ناتۋروپاتولوگ- دارىگەردىڭ كەڭەسىنە قۇلاق ءتۇرىڭىز.
وسىناۋ ماسەلەلەردىڭ ءمان-جايىنا قانىق نيگما تاليب ءىشىپ-جەگەن اسىمىز تەرىگە مول اسەرىن تيگىزەتىنىن جانە كەيبىر تاعامداردىڭ كەرى اسەرى ۋاقىت وتكىزبەي-اق، بىردەن بەتىمىزدە انىق كورىنەتىنىن ايتادى. دارىگەر بۇل بەلگىلەردى «ءسۇتتى بەت»، «شاراپتى بەت»، «قانتتى بەت»، «گليۋتەندى بەت» (گليۋتەن - استىق تۇقىمداستار قۇرامىنا كىرەتىن كۇردەلى اقۋىز) دەپ بىرنەشە تۇرگە ءبولىپ قاراستىرادى ەكەن.
«مەن ادامنىڭ بەتىنە ءبىر قاراپ-اق ونىڭ قانداي تاعامدى شامادان تىس جەيتىنىن بىردەن بىلەمىن. كەيدە كەيبىر ادامداردىڭ جانىنا بارىپ، بەلگىلى ءبىر تاعامدى كوپ تۇتىنباۋىن ءوتىنىپ، جەپ جۇرگەن اسى ونىڭ دەنساۋلىعى مەن سىمباتىنا كەرى اسەرىن تيگىزىپ جاتقانىن ايتقىم كەلەدى. بەلگىلى ءبىر تاعامداردى تۇتىنعاندا تۋىندايتىن اس قورىتۋ جۇيەسىندەگى قيىندىقتار بولادى. جەگەن اسىڭىزدى اعزاڭىز كوتەرە الماۋى، نە جاقپاۋى مۇمكىن، سونداي-اق اعزاڭىز قالىپتى جاعدايدا قورىتا الاتىن مولشەردەن كوپ جەپ قويۋىڭىز دا عاجاپ ەمەس. مىنە، سونىڭ سالدارىنان اعزادا كوپتەگەن حيميالىق جانە گورمونالدى وزگەرىستەر ورىن الادى. ال ول وزگەرىستەر اعزانىڭ ەرتە قارتايۋىنا سەبەپكەر بولادى جانە ونىڭ بەلگىلەرى بىردەن بەتىمىزدەن كورىنىس تابادى»، - دەيدى نيگما تاليب.
گليۋتەن، ءسۇت ونىمدەرى، قانت پەن الكوگولدىڭ زيانى مول. ولاردىڭ ءارقايسىسى ءارتۇرلى اسەرىن تيگىزە وتىرىپ، تەرىنىڭ ەرتە قارتايۋىنا سەبەپشى بولادى. ال بەلگىلەرى تەرىنىڭ ەرتە سولۋى، ەرتە پايدا بولاتىن ءاجىم، بورتپە، قارا داق، ىسىك رەتىندە كورىنىس تابادى. دەسە دە، بۇل تاعامدار ءار ادامعا ءارقالاي اسەر ەتەدى. كەيبىرەۋلەر 1 ليتر ءسۇتتى ءسىمىرىپ السا دا، تەرىسىنە ەش زيانى تيمەۋى مۇمكىن. ال ەندى بىرەۋلەردىڭ ءبىر قاسىق سارىماي جەگەننەن- اق يەگى ءبورتىپ شىعا كەلەدى. ياعني ءار ادامنىڭ رەاكتسياسى ءارقالاي. سوندىقتان دا جالپىعا بىردەي ءبىر ەرەجە بەكىتۋ مۇمكىن ەمەس. دەسە دە، اركىم ءوز بەت- الپەتىنە قاراي وتىرىپ، ناقتى قاعيداعا سۇيەنىپ، قادام جاساۋىنا بولادى. ياعني كوسمەتيكالىق ماسەلەلەر تۋدىرىپ، ەرتە قارتايۋعا سەبەپكەر بولاتىن تاعامداردى ازىراق تۇتىنۋعا نەمەسە اس مازىرىنەن مۇلدە الىپ تاساۋىنا بولادى.
ول ءۇشىن تومەندەگى سۋرەتتەر مەن كەڭەستەرگە كوز جۇگىرتىڭىز.
شاراپتى بەت
نەگىزگى بەلگىلەرى: ەكى كوز اراسىنىڭ قىزارۋى نەمەسە انىق بايقالاتىن اجىمدەردىڭ پايدا بولۋى، قاباقتىڭ سالبىراۋى، بەت تەرىسىندەگى ۇساق تەسىكتەردىڭ ۇلكەيۋى، تەرىنىڭ قۇرعاپ، ۇساق قان تامىرلارىنىڭ ورمەكشىنىڭ ورمەگىندەي كورىنىپ تۇرۋى، ەكى بەتتىڭ، مۇرىننىڭ قىزارۋى جانە مۇرىن، ەرىن تۇسىنداعى قاتپار.
نيگما تاليب بەت تەرىسىنىڭ مۇنداي كۇيىن «شاراپتى بەت» دەپ اتاپتى. ويتكەنى اراق- شاراپقا اۋەس، اراكىدىك ءسپيرتتى سۋسىنداردان ۇرتتاپ قوياتىن جانداردىڭ بەتى ءدال وسىنداي جاعدايدا بولادى ەكەن. الكوگول - تەرىنى قۇرعاتىپ، اجىمدەردىڭ پايدا بولۋىنا سەبەپكەر. بارىنەن بۇرىن زارداپ شەگەتىنى، ءارى تەرەڭدەي تۇسەتىنى - مۇرىن مەن ەرىن (مۇرىننان ەرىنگە قاراي تۇسەتىن) تۇسىنداعى سىزىقتار. سونىمەن قاتار الكوگول قۇرامىندا قانت كوپ. ال ونىڭ اسەرى بەت تەرىسىندەگى ۇساق تەسىكتەردىڭ كەڭەيۋىنە، قاباقتىڭ سولىڭقى كورىنىپ، تومەنگە سالبىراۋىنا «جاعداي» تۋعىزادى. وسىلايشا بەت تەرىسى شارشاڭقى، ءارى تابيعي جاسىڭىزدان الدەقايدا كارى كورىنەدى.
ەكى كوزدىڭ اراسىنداعى تۇس باۋىر قىزمەتىمەن تىعىز بايلانىستى. سوندىقتان دا باۋىرى الكوگولمەن «ارپالىسقا» ءجيى تۇسەتىندەردىڭ ەكى كوزىنىڭ اراسى قىزارىپ، نە وندا تەرەڭ اجىمدەر پايدا بولادى.
الكوگولدىڭ كەرى اسەرىنىڭ العاشقى بەلگىلەرى بەت پەن مۇرىننىڭ قىزارۋىمەن بىلىنەدى. سپيرت ۇساق قان تامىرلارىن جوعارى شىعارىپ، قاننىڭ تەرىنىڭ بەتكى قاباتىمەن جۇرۋىنە سەبەپشى بولادى. وسىلايشا بەت پەن مۇرىندا قىزىل ءتۇس پايدا بولىپ، ەگەر الكوگولدى ءجيى ىشسە، ۇساق قان تامىرلارى كەڭەيىپ، ول قىزىل شىراي ۇزاققا قالادى. سوندىقتان اعزانىڭ ودان تازارۋىنا جاعداي جاساپ، ءسپيرتتى سۋسىنداردى تۇتىنۋدى 3 اپتا دوعارا تۇرۋ كەرەك. ودان كەيىن ونىڭ مولشەرىن ازايتىڭىز نەمەسە مۇلدە جولاماعانىڭىز ءجون.
قانتتى بەت
نەگىزگى بەلگىلەرى: ماڭدايداعى اجىمدەر، كوزدىڭ استىنداعى كولكىلدەگەن ىسىكتەر، بەتتىڭ سولىڭقى تارتقان، شارشاڭقى جاعدايى، بەزەۋلەر، تەرىنىڭ بوزعىلت تارتۋى.
ەگەر قانتتى، سونداي- اق تورت، ءتاتتى توقاشتار مەن اق كۇرىشتى (ول - وڭدەۋدىڭ بار تۇرىنەن وتكەن كۇرىش) ۇنەمى قولداناتىن بولساڭىز، تەرىڭىزدىڭ جاس قالپىن ۇزاق ساقتاپ قالماسى ايدان انىق.
گليۋكوزانىڭ ارتىق مولەكۋلالارى كوللاگەنگە جابىسىپ، ونىڭ يىلگىش، جۇمساق تالشىقتارىن قاتايتىپ، سىرەستىرىپ قويادى. سونىڭ سالدارىنان تەرى سالبىراپ قالادى. سونداي- اق اجىمدەر ۋاقىتىنان بۇرىن پايدا بولادى. اسىرەسە، كوزدىڭ استىنداعى جۇقا تەرى الدىمەن زارداپ شەگەدى.
اس قورىتۋ جۇيەسىنىڭ جۇمىسىن ماڭدايىمىزدان انىق كورۋگە بولادى. تاتتىگە قۇمار جانداردىڭ ماڭدايىن بەزەۋ باسىپ، نە اجىمدەنىپ كەتەدى.
ارتىق قانت مايدىڭ بولۋىنە اسەرىن تيگىزەدى. سوندىقتان ءتاتتىقۇمارلاردىڭ ءتۇرى سولىڭقى، جۇدەۋ كورىنەدى. ويتكەنى قانتتىڭ اسەرىنەن تەرىنى تەگىس، «تولىمدى» كورسەتەتىن ماي جوعالادى. سونىمەن قاتار قانتتىڭ اسەرىنەن تەرىنىڭ ءتۇسى جەردىڭ اق شاڭى سياقتى رەڭگە بويالادى.
قانتتى شامادان تىس جەۋ وزگە قىزمەتتەرىنەن بولەك، قاستىڭ ءوسۋىن قاداعالايتىن بۇيرەك بەزىنە سالماق تۇسىرەدى. سوندىقتان قاسى جۇقا جانداردىڭ قانتقا اۋەستىگىن دوعارعاندارى ءجون.
ءسۇتتى بەت
نەگىزگى بەلگىلەرى: ىسىڭكى قاباق، كوزدىڭ استىنداعى قارا داقتار مەن سالبىراعان ىسىكتەر، ۇساق اق داقتار مەن يەكتىڭ تەگىس، ءبىرقالىپتى بولماۋى.
بۇل بەلگىلەر اعزاڭىزدىڭ ءسىز تۇتىنعان ءسۇت ونىمدەرىن قورىتۋ ءۇشىن ارپالىساتىنىن بىلدىرەدى.
سۇتتەگى لاكتوزانى (ءسۇت قانتىن) قورىتاتىن اعزاداعى فەرمەنتتەر ازايعان ۋاقىتتا، ياعني جاس ۇلعايعان شاقتا «ءسۇتتى بەت» ماسەلەلەرى پايدا بولادى.
ءبىر ستاكان ءسۇتتىڭ قۇرامىندا جيىرمادان استام گورموندار مەن حيميالىق زاتتار بولۋى مۇمكىن. ال ولاردىڭ كەيبىرەۋى تابيعاتتا كەزدەسسە، ەندىگى بولىگى - سيىرلاردىڭ جەگەن قورەگى: انتيبيوتيكتەر، ءتۇرلى اۋرۋلارعا قارسى پرەپاراتتار. مىنە، وسىلار ادام اعزاسىنداعى گورموندار تەپە- تەڭدىگىنىڭ بۇزىلىپ، جاسۋشالاردىڭ شامادان تىس وسۋىنە سەبەپشى بولادى. ال ولار ءوز كەزەگىندە تەرىدەگى ۇساق تەسىكتەردىڭ جابىلۋىنا، بەت تەرىسىندە باكتەريالاردىڭ تۇراقتاپ قالۋىنا جاعداي تۋعىزادى.
بەت تەرىسىندەگى ءسۇت- بەزەۋلەرى يەك تۇسىندا كوبەيەدى. رەپرودۋكتيۆتى ورگاندار جۇيەسىنىڭ جۇمىسىن يەگىڭىزگە قاراپ بىلۋگە بولادى. گورموندار تەپە- تەڭسىزدىگى سالدارىنان يەكتە ءتۇرلى داقتار پايدا بولادى.
گليۋتەندى بەت
نەگىزگى بەلگىلەرى: بەتتىڭ قىزارىپ، ءىسۋى، بەتتەگى جانە يەكتەگى قارا داقتار.
كوپشىلىگىمىزدىڭ اعزامىز استىق تۇقىمداستار قۇرامىنا كىرەتىن كۇردەلى اقۋىزعا، ياعني گليۋتەنگە تىم سەزىمتال كەلەدى. دەسە دە، مۇنى ءوزىمىز اڭعارا بەرمەيمىز. ءتىپتى ونىڭ سالدارى بەتىمىزدە انىق كورىنىپ تۇرسا دا، وعان نازار اۋدارمايمىز.
گليۋتەن تەرىنى بوياۋشى كلەتكالارعا جانە جىنىستىق گورموندارعا دا اسەرىن تيگىزەدى. سونىڭ سالدارىنان قارا داقتار پايدا بولادى. ال گليۋتەندى بەت بەلگىلەرىن ەشقانداي كوسمەتيكالىق قۇرالدارمەن، پيلينگپەن دە جويا المايسىز. قارا داقتاردان ارىلۋ ءۇشىن اس مازىرىندەگى گليۋتەن مولشەرىن ازايتۋ كەرەك. سونىمەن قاتار كوبىرەك سۋ ءىشىپ، قۇرامى جاسۇنىققا (كلەتچاتكا) باي ونىمدەردى كوبىرەك تۇتىنۋ كەرەك. سوندا بەتتىڭ ىسىگى باسىلىپ، تەرىنىڭ ءتۇسى بىركەلكىلەنەدى.
اۋدارعان: قۇرالاي مۇرات قىزى
دەرەككوز: womparadise.ru
