قۋىرداقتىڭ تۇرلەرى
ونى دايىنداۋ وڭاي ءارى تەز. ۇلتتىق اسحانا جايىندا ءسوز قوزعالعاندا، قۋىرداق ءبىر تاعام رەتىندە جالپىلاي ايتىلا سالادى. الايدا بۇل تاعامنىڭ بىرنەشە ءتۇرى بارىن كوپشىلىك بىلە بەرمەيدى. سونى ەسكەرىپ، بۇگىن ءبىز سىزدەرگە قۋىرداقتىڭ تۇرلەرى جايلى ايتىپ بەرمەكپىز. نازار سالىڭىزدار.
سوعىم قۋىرداعى. بۇل قۋىرداق سوعىم سويعان مالدىڭ ءوز مايىنا قۋىرىلادى. ونى دامدەندىرە ءتۇسۋ ءۇشىن تاتىمىنا قاراي تۇز، بۇرىش، دوڭگەلەكتەپ تۋراپ پياز سالادى.
بال قۋىرداق. كوبىنەسە جاس مالدىڭ جۇمساق ەتىنەن دايارلانادى. باسقا قۋىرداقتان مۇنىڭ ەرەكشەلىگى - ەتتى مايعا ەمەس پىسىرىلگەن ءسۇتتىڭ بەتىنەن تۇسكەن قايماققا عانا قۋىرىلۋىندا. وتە جۇعىمدى، جۇرەككە كوپ تيمەيتىن قۋىرداقتىق بۇل ءتۇرىن كوبىنە قارت كىسىلەرگە، سىيلى قوناقتارعا بەرەتىن بولعان.
سۋ قۋىرداق. ەتتىڭ ءوزىن عانا ءوز سولىنە قۋىرىڭقىراپ الىپ، سودان سوڭ سۋىن مولداۋ قۇيىپ، تۇزىن شىعارىڭقىراپ سورپاسىمەن ءىشىپ جەيتىن بولعاندىقتان وسىلاي اتالعان. بۇل قۋىرداقتىڭ سورپاسى اسا ءنارلى، جۇعىمدى، ءدامدى بولعان. سوندىقتان كوبىنەسە اۋىرعاننان اۋزىنىڭ ءدامى كەتىپ قالعان، ەندى- ەندى تاماققا قاراي باستاعان كىسىگە بەرىلگەن. بۇل سۋ قۋىرداقتىڭ ادەتتە تۇزىنىڭ شىعىڭقى، اشى- تۇشى دامدەۋىشتەرىنىڭ مولداۋ بولعانى دۇرىس.
قارا قۋىرداق. كىلەڭ وكپە مەن باۋىردان، جۇرەك پەن بۇيرەكتەن ازىرلەنەدى. باۋىر تەز پىسەتىن بولعاندىقتان، كەشىرەك سالىنادى. مۇنىڭ قارا قۋىرداق دەپ اتالاتىن سەبەبى، باۋىرلىق قارا مايعا قۋىرىلعاندا قۋىرداقتىڭ ءوڭىن قارايتىپ جىبەرەدى.
كىسە قۋىرداق (ىشەك- قارىن قۋىرداعى). بۇل قۋىرداقتا ەڭ نەگىزگىسى مالدىڭ قارنى بولعان. اسىرەسە سيىر مالىنىڭ قارنىنىڭ تۇگىن ءجيدىتىپ، تازارتقان سوڭ ۇساقتاپ تۋراپ، ەتپەن بىرگە از سۋعا قايناتىپ الادى دا، جۇرەك، بۇيرەك، ىشەك، باۋىرىن قوسىپ، مايعا قۋىرادى.
سىرباز قۋىرداق. سىرنەگە ۇقساس جەڭسىك تاعام. قاي مالدىڭ بولسا دا جاڭا سويعان جاس ەتىن قازانعا سالىپ، بيە ءسۇتىن قۇيىپ، تۇز سالىپ اقىرىن عانا قايناتقان كەزدە ءوز بۋىمەن پىسەدى. كەي جەرلەردە مۇنى «بۇقپا قۋىرداق» دەپ اتايدى. پىسكەن كەزدە ەتى ساعىزداي سوزىلىپ تۇرادى. اتالعان ءدامدى سىيلى كىسىلەر مەن قارت ادامدارعا تارتادى.
ءسۇر ەت قۋىرداعى. قۋىرداقتىڭ بۇل ءتۇرى سۇرلەنگەن ەتتەن دايىندالادى. مۇنداي ەتتىڭ قىشقىلتىم ءدامى بولاتىندىقتان ونى ءبىر قايناتىپ، ءسۇت ءپىسىرىم ۋاقىت سالقىنداتىپ قويىپ، سورپاسىن توگىپ تاستايدى. وسىدان سوڭ ەت ءجىبىپ جۇمسارىپ، وڭاي تۋرالادى. ارتىنشا قازانعا ازداپ سۋ، مولشەرلەپ ماي قۇيىپ، ءتۇرلى باسقا دا دامدەرمەن قوسىپ ەتتى قۋىرادى.
جوڭقا قۋىرداق. جاڭادان سويىلعان مال بولماعاندىقتان وكپە- باۋىر، ىشەك- قارىنسىز، تەك قانا سۇرپى ەتتەن قۋىرىلعان قۋىرداق وسىلاي اتالادى. قۋىرداقتىڭ بۇل تۇرىنە ازداپ كارتوپ، كۇرىش، شي كەسپە سالىپ تا دايارلايتىن بولعان.
