جارىس الاڭىنا شىققان سايىن انام ءبىزدى ۋايىمدايدى - ءمولدىر مەكەنبايەۆا، دجيۋ- دجيتسۋدان سپورت شەبەرى
سول جارىستا ءبىرىنشى ورىندى يەلەنگەن 19 جاستاعى ءمولدىر مەكەنبايەۆامەن تانىستىرامىز. بۇل سپورت تۇرىمەن اينالىسقانىنا ءبىر جىل عانا بولسا دا، الەم چەمپيونى بولىپ ۇلگەرگەن نازاربايەۆ ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ ستۋدەنتى.
دجيۋ- دجيتسۋ قازاقستانعا تەك 2008 -جىلى عانا كەلدى. رويس گرەيسي ارقىلى تانىمالدىققا يە بولعان برازيليالىق دجيۋ- دجيتسۋ XX عاسىردا كودوكان دزيۋدوسى نەگىزىندە قالىپتاستى...
- ء مولدىر، جەڭىسىڭمەن قۇتتىقتايمىز! ءوزىڭ قاي جاقتانسىڭ؟
- 1997 - جىلى 4 - ساۋىردە الماتى قالاسىندا دۇنيەگە كەلدىم. و. جاۋتىكوۆ اتىنداعى رەسپۋبليكالىق فيزيكا- ماتەماتيكا مەكتەبىن التىن بەلگىمەن ءبىتىردىم. ءوزىم ماتەماتيكا، فيزيكاعا جاقىن بولعاندىقتان نازاربايەۆ ۋنيۆەرسيتەتىنە IT سالاسى بويىنشا كومپيۋتەر عىلىمى ماماندىعىنا وقۋعا ءتۇستىم. قازىر فاۋندەيشن وقىپ جاتىرمىن، كەلەسى جىلدان باستاپ ءوز ماماندىعىمدى وقيتىن بولامىن. وتباسىندا ءۇش قىزبىز. ۇلكەن اپكەمنىڭ جولداسى، ەكىنشى اپكەم جانە مەن دجيۋ- دجيتسۋمەن اينالىسامىز.
- ساعان قاراپ ەشكىم دجيۋ- دجيتسۋمەن اينالىسادى، وندا دا الەم چەمپيونى دەپ ايتا المايدى. نەگە ءدال وسى سپورت ءتۇرىن تاڭدادىڭ؟
- بۇدان بۇرىن ۆولەيبول، فۋتبول، باسكەتبول، ۇستەل تەننيسىن وينايتىنمىن، فيتنەسپەن اينالىساتىنمىن. ءبىر كۇنى جەزدەم الماتىدا دجيۋ- دجيتسۋعا دايىندايتىن ءوزىنىڭ كلۋبىن اشتى دا، كەلىپ كورىڭدەر دەپ ءبىزدى شاقىردى. ەكىنشى اپكەم ەكەۋمىز بارىپ، اينالىسا باستادىق. نەگىزىندە «جارىسقا شىعايىن» دەگەن سياقتى ويلار باسىندا بولعان جوق، تەك ءوز قىزىعۋشىلىعىم ءۇشىن زالعا بارىپ ءجۇردىم. استاناعا كەلگەندە ۋنيۆەرسيتەتكە جاقىن «اليانس» دەگەن كلۋب بار، سوندا قىركۇيەكتەن باستاپ قاتىستىم.
دجيۋ- دجيتسۋدىڭ ۇنايتىنى مۇندا بەتتەن دە، باسقا جەردەن دە ۇرۋدىڭ كەرەگى جوق، تەك كۇرەسەدى. بۇل ينتەللەكتۋالدىق ويلاۋدى دامىتادى. كۇرەسۋگە بەرىلگەن 5 مينۋتتى جوسپارلاپ، قارسىلاسىڭ ساعان 1 قادام جاساسا، سەن وعان 2 قادام جاساۋدى ويلاپ وتىرۋىڭ كەرەك. مۇنىڭ ماعان ەشقانداي كەرى اسەرى جوق. كەيبىرەۋلەر دەنەڭدە وزگەرىستەر بولادى دەگەن سياقتى ايتىپ جاتادى. ونداي وزگەرىستەر جوق. ساباعىما دا، ۋنيۆەرسيتەتتەگى ءتۇرلى ءىس- شارالارعا دا ۇلگەرەمىن. ەگەر وزىڭە ۇناسا، نەگە قاتىسپاسقا؟!
- اتا- اناڭ تاڭداۋىڭا قالاي قارادى؟
- مەنىڭ وتباسىم - ەڭ ءبىرىنشى قولداۋشىم. باستىسى ساباقتى جاقسى وقىسام، قالعاندارىنا رۇقسات ەتەدى. جەزدەم اينالىساتىن بولعاندىقتان، باسىنان- اق قانداي سپورت ەكەنىن انام ءبىلدى دە، وزىڭە ۇناسا قاتىسا بەر دەدى. تۋرنيرگە انام بىرگە باردى. كىلەمگە شىققان سايىن ءبىزدى ۋايىمدايدى، ءبىز انامىز ۋايىمدادىق. مەن 55 كەلىگە دەيىنگى، وسى سپورتتاعى ەڭ تومەنگى سالماق دارەجەسىمەن شىقتىم. اپكەم 62 كەلى سالماقتا قاتىستى، ءبىراق ءوز سالماعى 58 بولعاندىقتان، وعان سالماعى اۋىر قىزدار ءتۇستى.
- الەم چەمپيوناتى سەنىڭ ەكىنشى جارىسىڭ. قالاي دايىندالدىڭ؟ ەڭ مىقتى قارسىلاس بولدى دەپ كىمدى ايتا الاسىڭ؟
- بۇل جارىس تۋرالى قاڭتار ايىندا بىلدىك. ءبىزدى «اليانس» كلۋبى جاقسى دايىندادى. «اليانس» - برازيليالىق دجيۋ- دجيت- سۋعا دايىندايتىن ەڭ تانىمال كلۋبتاردىڭ ءبىرى. ءبىز بارىپ جۇرگەن قازاقستانداعى فيليالى. جاتتىقتىرۋشىم (سەنسەي دەپ ايتامىز) - رۋزاحۋنوۆ ارمانجان. كۇنىنە ەكى رەت جاتتىعۋ بولاتىن، ءبىراق مەن ساباعىما بايلانىستى تەك بىرەۋىنە قاتىسىپ ءجۇردىم. ءبىرىنشى الماتىدا رەسپۋبليكالىق جارىسقا قاتىستىق. ول ەكى كۇنگە جالعاستى، ءبىرىنشى كۇنى گرەپپلينگ، ەكىنشىسى ب ج ج بويىنشا. گرەپپلينگتە كيمونوسىز، شورتى دەگەن سياقتى كيىممەن شىعامىز. ەكىنشىسى كيمونومەن. بۇل ەكەۋىندە دە ەكىنشى ورىن يەلەنىپ، چەمپيوناتقا جولداما الدىم.
بىرەۋىندە ءبىرىنشى ورىنعا تالاستا بالتينا التىناي دەگەن قىزدان جەڭىلدىم. ول سامبودان ازيا چەمپيونى ەكەن. ءوزى مىقتى قىز. الەم چەمپيوناتىنا بارادى دەپ وعان دايىندالعانمىن. ءبىراق ول قاتىسپادى. كەلەسىدە قايتا كىلەمدە كەزدەسەمىز دەپ ويلايمىن. الەم چەمپيوناتى بولعاندىقتان وسال ەشكىم كەلمەيدى عوي. ءبارى مىقتى دايىندالعان، ونىسى كورىنىپ تۇر. ءبىراق العاشقى ءۇش ورىندى دا قازاقستاننان بارعان سپورتشىلار جەڭىپ الدىق.
- قارسىلاستارىڭدى قانداي ادىستەرمەن جەڭدىڭ؟
- ء بىرىنشى قىزدى ارمبار ادىسىمەن ۇتتىم. ياعني، اۋىرتپا ءتاسىل. ەكىنشى كانادالىق سپورتشىنى كيمۋرامەن الدىم. قولىن ارتقا قايىرامىن، قارسىلاسىم اۋىرسىنعاندىقتان بىردەن بەرىلەدى. ءۇشىنشىسىن تريانگل، تۇنشىقتىرۋ ءادىسى ارقىلى جەڭدىم.
- جەڭىمپاز بولامىن دەپ ويلادىڭ با؟
- مەن ءبىرىنشى ورىن الۋعا دايىندالدىم. كۇندە ەر بالالار جاسايتىن جاتتىعۋدى مەن دە جاسادىم. ىلعي ءبىرىنشى ورىنعا تۇرامىن، تۋدى كوتەرەمىن دەپ ەلەستەتەتىنمىن. ارمانىم ورىندالدى.
- دجيۋ- دجيتسۋعا كەز كەلگەن جاستان قاتىسۋعا بولا ما؟
- ءيا. مىسالى، كلۋبقا 45 جاستاعى ءبىر اعاي كەلگەن. ول ءۇش اي عانا قاتىستى. ءوز كاتەگورياسىندا ماستەر بولىپ شىقتى. بارلىق كۇرەس تۇرىندەگىدەي ءبىزدىڭ سپورتتا دا ءتۇرلى دەڭگەيلەر بولادى، ولار بەلبەۋدىڭ تۇسىمەن انىقتالادى. بىزدە ول بەلبەۋدى الۋ وتە قيىن، اسىرەسە، قازاقستاندا. ول ءۇشىن برازيليادان قارا بەلبەۋ يەلەرىن شاقىرىپ، اتتەستاتسيا وتكىزەدى. جىلىنا تەك 1-2 رەت قانا شاقىرادى. ونىڭ وزىنە سپورتشى كوپ جىل دايىندالۋى كەرەك. تومەننەن باستاساق اق، كوك، كۇلگىن، قوڭىر، قارا، وسىدان سوڭ قارا قىزىل دەپ ارى قاراي كەتە بەرەدى. مەن ەڭ ءبىرىنشى اق تۇستىسىندەمىن.
دجيۋ- دجيتسۋ ءادىسىن كوپ كۇرەس تۇرلەرىندە، مىسالى، ەرەجەسىز جەكپە- جەكتە قولدانادى. جاقىندا ەرەجەسىز جەكپە- جەكتەن الەم چەمپيوناتى ءوتتى. ماك گرەگوردى ءبارى بىلەتىن شىعار. ۇزاق جىل ونىڭ بەلبەۋىندە ونى ەشكىم جەڭە المادى. سول چەمپيوناتتا ونى دجيۋ- دجيتسۋدىڭ تۇنشىقتىرۋ ادىسىمەن جەڭدى. سونان سوڭ وتە مىقتى حوللي حوۋم دەگەن الەم چەمپيونىن دا وسى ادىسپەن ۇتتى.
- الدا قانداي جارىستارعا قاتىسۋ جوسپارىڭدا بار؟
- نەگىزى جارىستار كوپ قوي. بارىنە قاتىسامىز دەپ ايتا المايمىن. ءبىز كۇندەلىكتى زالعا بارىپ جاتتىعامىز. ەگەر ەرتەڭ جارىس دەسە، وندا ءبىز دايىنبىز.
- اڭگىمەڭە راحمەت! جەڭىستى كۇندەردە جولىققانشا!
تاڭشولپان بەگالى قىزى، ە ۇ ۋ- دىڭ ستۋدەنتى
«ۇلان» ، (10.05.2016)
