ە. ىدىرىسوۆ: شاڭحاي ىنتىماقتاستىق ۇيىمى تەرروريزمگە قارسى كۇرەستە ءوزىنىڭ سالماقتى ءسوزىن ايتۋى ءتيىس - فوتو
2016 -جىلعى 24 -مامىردا تاشكەنتتە قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ سىرتقى ساياسات ۆەدومستۆوسىنىڭ باسشىسى ەرلان ىدىرىسوۆ شاڭحاي ىنتىماقتاستىق ۇيىمىنا (ش ى ۇ) مۇشە مەملەكەتتەردىڭ سىرتقى ىستەر مينيسترلەرىنىڭ كەڭەسىنە قاتىستى، ونىڭ باستى مىندەتى 2016 -جىلى ماۋسىم ايىندا وزبەكستان رەسپۋبليكاسىنىڭ استاناسىندا وتەتىن ش ى ۇ سامميتىنە دايىندىق بولدى.
وتىرىس بارىسىندا مينيسترلەر 2015 -جىلى ۋفا قالاسىندا مۇشە مەملەكەتتەردىڭ باسشىلارى قول جەتكىزگەن كەلىسىمدەردى ىسكە اسىرۋ جونىندە پىكىر الماستى. ۋفا سامميتىنەن كەيىن ش ى ۇ- نىڭ جۇمىسىن ودان ءارى جەتىلدىرۋ، ۇيىم شەڭبەرىندە ساياسات، قاۋىپسىزدىك، ەكونوميكا جانە گۋمانيتارلىق بايلانىستار سالالارىندا ناتيجەلى ءىس- قيمىلداردى نىعايتۋ بويىنشا ايتارلىقتاي جۇمىس اتقارىلعانى تۋرالى ايتىلدى.
تاراپتار ۇيىمنىڭ قازىرگى جاعدايىن جانە قىزمەتىنىڭ ءارتۇرلى باعىتتارداعى ءىس- قيمىلىنىڭ دامۋ بولاشاعىن، حالىقارالىق جانە وڭىرلىك ىستەردە ونىڭ ءرولى مەن ورنىن تالقىلادى.
ە. ىدىرىسوۆ ءوز سوزىندە قازىرگى جاعدايلاردا قاۋىپسىزدىك پەن تۇراقتىلىقتى قامتاماسىز ەتۋ ش ى ۇ كەڭىستىگىندەگى مەملەكەتتەردىڭ ابزال مىندەتتەرىنىڭ ءبىرى بولىپ تابىلاتىنىن اتاپ ءوتتى. «ءداستۇرلى قاۋىپ- قاتەرلەردى الدىن الۋدان باسقا، الەمنىڭ جاڭا زۇلىمى - تەرروريزم العا شىعۋدا. وسى جاھاندىق قاۋىپ- قاتەرمەن قارسى كۇرەستە ش ى ۇ ءوزىنىڭ سالماقتى ءسوزىن ايتۋى ءتيىس دەپ ەسەپتەيمىز»، - دەدى مينيستر. وسى ورايدا، ول قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازاربايەۆتىڭ حالىقارالىق قاتىناستاردا سەنىمدى قالپىنا كەلتىرۋگە باعىتتالعان ءبىرقاتار نەگىزگى باستامالارىن، سونىڭ ىشىندە «الەم. XXI عاسىر» مانيفەسى باستاماسىن اتاپ ءوتتى.
ە. ىدىرىسوۆ ب ۇ ۇ- نىڭ تەرروريزمگە قارسى كۇرەستەگى اسا ماڭىزدى ءرولىن باسا ايتا وتىرىپ، قازاقستان پرەزيدەنتى باستاماشىلىق ەتكەن ب ۇ ۇ تەرروريزمگە قارسى كۇرەس تۋرالى بۇكىل الەمدىك كونۆەنتسياسىن جەدەل قابىلداۋدىڭ جانە ب ۇ ۇ قولداۋىمەن جاھاندىق تەرروريزمگە قارسى كواليتسياسىن (جەلى) جەدەل قۇرۋدىڭ ماڭىزدىلىعىنا نازار اۋداردى.
سونىمەن قاتار، ە. ىدىرىسوۆ قازىرگى كەزەڭدە ۇيىم كەڭىستىگىندە ءوندىرۋ جانە قايتا وڭدەۋ، ترانزيتتىك- كولىكتىك جانە الەۋمەتتىك ينفراقۇرىلىمدى قۇرۋ ارقىلى ۇزاق مەرزىمدى ساۋدا- ەكونوميكالىق ىنتىماقتاستىقتى قامتاماسىز ەتۋ ش ى ۇ- عا مۇشە مەملەكەتتەردىڭ كۇش- جىگەرىنىڭ نەگىزگى ۆەكتورى بولۋى ءتيىس ەكەنىن اتادى. «ە ا ە و، «جىبەك جولىنىڭ ەكونوميكالىق بەلدەۋى» اتتى قىتاي باستاماسى مەن ش ى ۇ اراسىندا «كوپىر ورناتۋ» اسا ماڭىزدى بولىپ تابىلادى. وسى باعىتتاعى جۇمىس ش ى ۇ- نىڭ ۇزاق مەرزىمدى ەۋرازيالىق ساياساتتى قالىپتاستىرۋعا نەگىز بولادى»، - دەدى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ س ءى م باسشىسى.
سونىمەن قاتار، سىرتقى ساياسات ۆەدومستۆولاردىڭ باسشىلارى اۋعانستانداعى جاعدايدى جانە بەيبىتشىلىك پەن تۇراقتىلىقتى قالپىنا كەلتىرۋ بويىنشا شارالاردى تالقىلادى، 2015 -جىلعى 12 -اقپانداعى مينسك كەلىسىمدەرىن ادال ىسكە اسىرۋ نەگىزىندە ۋكرايناداعى داعدارىستى، تاياۋ شىعىس پەن سولتۇستىك افريكاداعى جاعدايدى ساياسي جولمەن رەتكە كەلتىرۋدىڭ ماڭىزىن قۋاتتادى.
كەزدەسۋدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا 2016 -جىلى 23-24 -ماۋسىمدا وزبەكستاندا وتەتىن وتىرىس بارىسىندا شىۇ- عا مۇشە مەملەكەتتەردىڭ سىرتقى ساياسات ۆەدومستۆولارىنىڭ باسشىلارى كەڭەسىنە بەكىتۋ ءۇشىن ۇسىنىلاتىن قۇجاتتارعا قاتىستى شەشىمدەر، سونىڭ ىشىندە ش ى ۇ- عا 15 -جىل تاشكەنت دەكلاراتسياسى، 2025 -جىلعا دەيىنگى ش ى ۇ دامۋ ستراتەگياسىن ىسكە اسىرۋ بويىنشا ءىس- قيمىل جوسپارى جانە وزگە دە قۇجاتتار قابىلداندى.
وتىرىسقا قازاقستاننىڭ، قىتايدىڭ، قىرعىزستاننىڭ، رەسەيدىڭ، تاجىكستاننىڭ جانە وزبەكستاننىڭ سىرتقى ساياسات ۆەدومستۆولارىنىڭ باسشىلارى، ش ى ۇ باس حاتشىسى جانە ش ى ۇ تەرروريزمگە قارسى وڭىرلىك قۇرىلىمىنىڭ اتقارۋشى كوميتەتىنىڭ ديرەكتورى قاتىستى.