ەل باقىتىن ءوز باقىتىنان ارتىق ساناعان زارينا پاتشايىم

استانا. قازاقپارات - زارينا (ب. ز. ب. 4 -عاسىردىڭ اياعى - 5 -عاسىردىڭ باسى) - ەجەلگى ساق تايپاسىن بيلەگەن پاتشايىم.
None
None

زارينا جاستايىنان اتقا ءمىنىپ، سوعىس ونەرىنە ماشىقتانعان دالا سۇلۋى، پاتشا قىزى ەدى.

ءبىر كۇندەرى زارينا سوڭىنا نوكەر قىز-كەلىنشەكتەرىن ەرتىپ، كەڭ دالاعا اڭ اۋلاپ، كوڭىل كوتەرىپ قايتۋعا شىعادى.

الدىنان قۇلاننىڭ ءۇيىرى قاشىپ، ونى قۋىپ، قىزىقتاپ، بايقاۋسىزدا الىستاپ كەتىپ قالادى. ءبىر توبەدەن ءبىر توبەگە اسىپ، قۇلان قۋىپ جۇرگەندە، الدىنان قاز-قاتار تىزىلگەن جاۋ اسكەرى كورىنەدى. ولار زارينانىڭ ايەل ەكەنىن تانىمايدى، دۋلىعا كيگەن جاس جاۋىنگەردى قولعا ءتۇسىرۋ ءۇشىن قورشاي باستايدى. زارينا وجەتتىكپەن قورشاۋدى بۇزىپ وتەدى. سوڭىنان جاۋ اسكەرىنىڭ كوسەمى قۋادى.

ءبىر ۋاقىتتا زارينانىڭ سانىنا وق ءتيىپ، جارالانىپ، اتتان قۇلايدى. اقساڭداپ ورنىنان قايتا ۇمتىلا بەرگەندە، باسىنداعى دۋلىعاسى ۇشىپ كەتىپ، توبەسىنە تۇيگەن قولاڭ شاشى جىبەكتەي سۋسىپ بەلىنە تۇسەدى. قۋعىنشى زارينانىڭ ايەل ەكەنىن بىلگەن سوڭ، اتتان سەكىرىپ ءتۇسىپ، كومەكتەسىپ، كوتەرىپ الادى. اي مەن كۇندەي سۇلۋ كەلىنشەكتى ۇناتىپ قالادى. ول ميديا پاتشاسىنىڭ بالاسى حانزادا ەدى.

حانزادا زارينانى ءبىر كورىپ قايتۋ ءۇشىن جيىلەتىپ ۇلى ساقتار دالاسىنا كەلىپ تۇراتىن بولادى. ءبىر كۇنى زارينانىڭ كۇيەۋى ءمورموردىڭ قولىنا ءتۇسىپ قالادى. ول قولىنداعى تۇتقىنىن ولتىرمەكشى بولادى. ميديا حانزاداسىن ولتىرسە، ەكى ەلدىڭ اراسىندا جانجال تۋىپ، سوعىس باستالاتىنىن سەزگەن زارينا ءمورموردى رايىنان قايتارعىسى كەلسە دە، كۇيەۋى وعان كونبەيدى. زارينا نوكەرىن جۇمساپ، اراشا تۇسپەكشى بولعاندا، تايتالاسقان ءمورمور بايقاۋسىزدا جارالانىپ، ۇزاماي قانسىراپ ولەدى.

ميديا حانزاداسى ەلىنە كەتەرىندە زاريناعا ءسوز سالىپ، باس قوسپاق نيەتىن بىلدىرەدى. «ەكى پاتشالىقتى بىرىكتىرىپ ءبىر ەل بولايىق»، - دەيدى. زارينا جاۋابىن بىردەن بەرمەي: «ءبىر جىلدان كەيىن انىعىن ايتامىن»، - دەپ قالا بەرەدى.

ارادا ءبىر جىل ءوتتى. زارينانىڭ دا ميديالىق كوركەم جىگىتتى ۇناتىپ قالعان سىڭايى بار. جۇرەگى ءلۇپ-ءلۇپ ەتىپ سونى ويلايدى. قارا كوزىندە مۇڭ تولىپ، الىسقا قارايدى. ءبىر كۇندەرى بولعاندا كوپ اسكەرمەن اتقا قونىپ، ميديانىڭ شەكاراسىنا جاقىندايدى. ارعى جاقتان حانزادا كۇتىپ تۇر ەكەن. زارينا سابىرلى، سالقىندىلىقپەن بىلاي دەيدى:

-  ارمىسىڭ، سۇيىكتىم!

مەن سەنى عانا ۇناتامىن. ءبىراق ايەلىڭ بولا المايمىن. ونىڭ سەبەبى، ەكەۋمىز قوسىلساق، سەن حان بولاسىڭ، مەن حانىم بولامىن. مەنىمەن قوسا ارتىمداعى ەلىم دە ساعان باعىنىشتى بولادى. مەن سۇيگەنىمە قوسىلىپ، باقىتتى بولعانىممەن، ەلىم تاۋەلسىزدىگىنەن ايرىلىپ، باقىتسىز بولادى. مەن ءۇشىن ەلىمنىڭ ەركىندىگىنەن ارتىق ەشتەڭە جوق. قوش، سۇيىكتىم!

وسى ءسوزدى ايتىپ بولا بەرگەندە، زارينانىڭ قارا كوزىنەن جاس تامىپ كەتتى. حانزادا دا مۇڭعا باتىپ، باسىن تومەن سالادى. ەكەۋى:

- قوش!

- قوش! - دەسىپ، قيماي- قيماي تاراستى.

ءوز باقىتىنان ەل باقىتىن ارتىق ساناعان زارينا سۇلۋدىڭ وسى ءبىر وقيعاسى كەيىنگىگە اڭىز بولىپ قالدى. تالاي- تالاي قازاق قىزدارىنا ەل نامىسىن جوعارى ۇستاعان زارينانىڭ ەرلىگى ۇلگى بولادى. «قوبىلداندى باتىرداعى «قارلىعا، «الپامىس باتىرداعى» گۇلبارشىن، قاراقالپاقتاعى گۇلايىم قىزدىڭ بەينەسى - تۇمار مەن زارينانىڭ حالىق ەسىنە ساقتالعان ەلەسى. ساقتار، تۇرىكتەر ەجەلدەن قىزدارىن ارداقتاعان. قىزداردان پاتشا بولعاندارى دا بار. سول زاماندا پاتشالىق قۇرعان جەتى قىز تۋرالى ХVІІ عاسىردا ءومىر سۇرگەن تاريحشى ءابىلعازىنىڭ شەجىرەسىندە جازىلعان.

 

سوڭعى جاڭالىقتار