قازاق مادەنيەتى عىلىمي زەرتتەۋ ينستيتۋتى ماركو پولو تۋرالى الەمدىك فيلم ءتۇسىرىپ جاتىر - فوتو
بۇل تۋرالى قازاقپارات تىلشىسىنە ينستيتۋتتىڭ باس ديرەكتورى، فيلوسوفيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى اندرەي حازبۋلاتوۆ ءمالىم ەتتى.
عىلىمي- تانىمدىق فيلمدى بارىنشا مول ءارى قۇندى ماتەريالدارمەن تولىقتىرۋ ءۇشىن استاناعا شەتەلدىك عالىمدار، ناقتىراق ايتساق، يتاليا، قىتاي، رەسەي ەلدەرىنىڭ عالىمدارى كەلىپ، «ماركو پولو ساياحاتىنىڭ مۇراسى» اتتى دوڭگەلەك ۇستەلدە عىلىمي جاڭالىقتارىن جاريا ەتتى.
«دوڭگەلەك ۇستەل حالىقارالىق دەڭگەيدەگى شارا ەكەنىن اتاپ وتكەن ءجون. يتاليا، قىتاي، رەسەي ەلدەرىنىڭ عالىمدارىمەن قاتار، ماركو پولونى زەرتتەگەن قازاقستاننىڭ بارلىق عالىمدارىن تۇگەل شاقىردىق. دوڭگەلەك ۇستەلدىڭ باستى ماقساتى - ساياحاتشى تۋرالى عىلىمي- تانىمدىڭ فيلمگە بارىنشا مول ماتەريال جيناۋ»، - دەيدى ا. حازبۋلاتوۆ.
جالپى، ماركو پولو كىم؟ ماركو پولو - سوناۋ 13- عاسىردا ءومىر سۇرگەن ۆەنەتسيالىق ساۋداگەر. جانە دە ۆەنەتسيادان قىتايعا دەيىن جول ءجۇرىپ، الەمنىڭ سان الۋاندىعى تۋرالى كىتاپ جازعان ەۋروپانىڭ العاشقى ساياحاتشىسى دا ماركو پولو دەپ سانالادى.
«ماركو پولو - وتە ەرەكشە تۇلعا. ماركو پولو - اڭىز ادام، ومىردە بولماعان، ويدان شىققان ادام دەگەن مالىمدەمەلەر بار. قىتاي تىلىندەگى جازبالاردا ماركو پولونىڭ ەسىمى مۇلدە كەزدەسپەيدى دەيتىندەر بار، ءبىراق، ونىڭ اتى- ءجونى قىتاي تىلىندە قيىن جازىلعان سوڭ، ونىڭ اتى وزگەرۋى مۇمكىن. گەوگرافيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، ل. ن. گۋميليەۆ اتىنداعى ەۋرازيا ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ تۋريزم جانە گەوگرافيا عىلىمي- زەرتتەۋ ينستيتۋتىنىڭ ديرەكتورى اداي ساكەن ۇلىنىڭ قولىندا ماركو پولونىڭ قىتايدى 17 جىل بويى ساياحاتتاعانىن دالەلدەيتىن قۇجاتتار بار. ەگەر ماركو پولو ميف بولسا، قىتاي ونىڭ ەسىمىنەن برەند جاسامايتىن ەدى»، - دەيدى بۇل ماسەلەگە توقتالعان ا. حازبۋلاتوۆ.
ال، قازاق مادەنيەتى عىلىمي- زەرتتەۋ ينستيتۋتى ماركو پولونىڭ مۇراسىنا نەگە سونشا قىزىعىپ، ول تۋرالى الەمدىك دەڭگەيدە فيلم تۇسىرۋگە نەگە سونشا ىنتا تۋدىرىپ وتىر، دەگەن سۇراعىمىزعا ينستيتۋت ديرەكتورى: «فيلم تۇسىرەر كەزدە عالىمدارمەن ءبىر كەلىسسوزگە كەلىپ، وسى ۋاقىتقا دەيىن زەرتتەلگەن ماتەريالداردى جيناقتاي كەلە، ماركو پولو اڭىز ەمەس ەكەنىن دالەلدەگىمىز كەلەدى. جانە ءبىز ءۇشىن ەڭ ماڭىزدىسى - ونىڭ ورتالىق ازيا جەرىمەن ءجۇرىپ وتكەنىن الەمگە پاش ەتۋ. ماركو پولونىڭ ەڭبەكتەرىندە قىمىز بەن دومبىرا تۋرالى تاماشا اڭگىمەلەر جازىلعان. سوندىقتان، ونىڭ ورتالىق ازيادا وتكەن مارشرۋتىن كورسەتسەك، اسىرەسە، قازاقستان اۋماعىنان جۇرگەنىن كورسەتسەك، وتە قىزىق بولار ەدى. ءبىزدىڭ بولجامىمىزشا، ول الماتى وبلىسىنىڭ تاۋلارىنا اياق تىرەگەن. ونىڭ اكەسى مەن اعاسى ءدال وسىلاي ءجۇرىپ وتكەنىن بىلەمىز. قازاقستان ماركو پولونى نەگە زەرتتەپ جاتىر دەسەك، ماركو پولو سياقتى اتاقتى ساياحاتشى قازاقستانعا دا ساياحاتتاعانىن الەمگە كورسەتۋىمىز كەرەك» دەپ جاۋاپ بەردى.
«2016 -جىلى فيلمنىڭ ءبىرىنشى سەرياسىن، 2017 -جىلى ەكىنشى سەرياسىن تۇسىرەمىز. جوبا وتاندىق كينەماتوگرافيانى، اتاپ ايتقاندا، عىلىمي- تانىمدىق جانرداعى قازاق كينولارىن دامىتۋعا باعىتتالعان. قازىرگى تاڭدا ينستيتۋت ءفيلمدى الەمدىك پروكاتقا شىعارۋ ءۇشىن سانكت- پەتەربورداعى «سيەۆزاپكينو» كينوستۋدياسىمەن كەلىسىمگە قول قويدىق، سونداي- اق، يتاليانىڭ ەڭ ءىرى تەلەراديوكومپانياسى - «RAI» ا ق- مەن كەلىسسوزدەر جۇرگىزۋدەمىز »، - دەپ ءمالىم ەتتى ا. حازبۋلاتوۆ.
