عالىمدار ماڭگىلىك جاس بولۋدىڭ قۇپياسىن اشتى
بۇل قۇپيانى لوزاننانىڭ فەدەرالدىق پوليتەحنيكالىق مەكتەبىندەگى بيولوگتار اشتى.
زەرتتەۋشىلەر دارۋمەندەردى باعانالىق جاسۋشالاردى جاسارتۋ ءۇشىن قولداندى. باعانا جاسۋشالارى جاسۋشا تىندەرىن قايتا قالپىنا كەلتىرەدى. دەگەنمەن، جاس كەلگەن سايىن ادامداردا دارۋمەندەردىڭ اسەر ەتۋ دەڭگەيى تومەندەيدى. ءبىراق جاسۋشالاردى قايتا قالپىنا كەلتىرەتىن فۋنكسيا بار، ول - ميتوحوندريا، ياعني جاسۋشاداعى بەلگىلى ءبىر تۇيىرشىكتەر.
عالىمداردىڭ ايتۋىنشا، كەيبىر جاسۋشالار مەن سۇتقورەكتىلەردىڭ قايتا قالپىنا كەلۋ پروتسەسى ۋاقىت وتە كەلە ناشارلايدى. كەز كەلگەن زاقىمنان ۇزاق ۋاقىت بويى قايتا قالىپقا كەلۋ قارتايۋدىڭ بەلگىسى بولىپ سانالادى.
مۇنىڭ سەبەبى، زەرتتەۋلەردىڭ مالىمەتىنشە، ميتوحوندريا تۇيىرشىكتەرى اعزاداعى جاسۋشالاردىڭ تىرشىلىك ەتۋىنە وتە قاجەت بولۋىندا. ميتوحوندريا ناشار جۇمىس ىستەگەندە، باعانا جاسۋشالارىنىڭ قايتا قالپىنا كەلۋ پروتسەسى دە باياۋلايدى.
عالىمدار ەكى جىل ءومىر سۇرگەن تىشقاننىڭ باعانا جاسۋشالارىنداعى ميتوحوندريا تۇيىرشىكتەرىنىڭ جۇمىسىن جاسۋشانى قايتا قالپىنا كەلتىرەتىن كوفەرمەنت NAD پەن قۇرامى В3 دارۋمەنىنە ۇقساس نيكوتيناميد ريبوزيدتىڭ كومەگىمەن قايتا قالپىنا كەلتىردى. كوفەرمەنت NAD دارۋمەنى ميتوحوندريا تۇيىرشىكتەرىندەگى مەتابوليزمدى تاراتۋشى قىزمەتىن اتقارادى.
ناتيجەسىندە ولار АТФ تۇرىندەگى ەنەرگيانى تاراتىپ، تىشقاندارداعى جاسۋشالاردىڭ قايتا قالپىنا كەلۋ پروتسەسىن كۇشەيتەدى. زەرتتەۋدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا، تىشقاندار ريبوزيد دارۋمەندەرىن الماعان كەمىرگىشتەرگە قاراعاندا ۇزاق ءومىر سۇرەتىندىگى انىقتالدى. زەرتتەۋشىلەر وسىعان ۇقساس زەرتتەۋ قورىتىندىلارىن كورسەتتى. وندا دا ولار باس ميى مەن تەرىدەگى باعانا جاسۋشالارىنىڭ اسەرى ۇقساس ەكەندىگىن ايتتى. سونىمەن قاتار، نيكوتيناميد ريبوزيد دارۋمەنىن قابىلداۋدىڭ كەرى اسەر بەرمەيتىنى انىقتالدى. دەگەنمەن، عالىمداردىڭ ايتۋىنشا، قاتەرلى ىسىكتىڭ پايدا بولۋىنا اسەر ەتەتىن زالالدى جاسۋشالاردىڭ تارالۋ قاۋپى بار.
Kaz.tengrinews.kz
