كاسىپقوي بوكستىڭ كوكجالى
بۇل ازاماتتىڭ ءجۇرىپ وتكەن جولى جارقىن جەڭىستەرگە تولى. ول تەك سپورتتا عانا ەمەس، باسقا سالالاردا ءوزىن جاقسى قىرىنان كوتەرتە ءبىلدى. اتاپ ايتساق، كليچكو عالىم، اكتەر جانە مۋزىكانت رەتىندە دە مويىندالدى. ءتۇرلى قايىرىمدىلىق شارالارىنا قاتىسىپ، اتىمتاي جومارتتىعىمەن تانىلدى. ساياساتتا دا قارا جاياۋ ەمەس. قىسقا قايىرساق، ۆلاديميردى «سەگىز قىرلى، ءبىر سىرلى جىگىت» دەپ ايتۋعا تولىق نەگىز بار.
ۋكراينا ازاماتى تۋرالى ءبىز بەكەر اڭگىمە اڭگىمەلەپ وتىرعان جوقپىز. بۇل جىگىت بىزگە دە بوتەن ەمەس. ول 1976 -جىلدىڭ 25 - ناۋرىزىندا سەمەي وڭىرىندە تۋىپ- ءوستى. سول كەزدەرى بولاشاق بوكسشىنىڭ اكەسى ۆلاديمير كليچكو ءبىزدىڭ ەلدە اسكەري قىزمەتتە بولعان. كەيىننەن ۆلاديمير روديون ۇلى ۋكراينا- نىڭ اۋە اسكەري كۇشتەرىنىڭ گەنەرال- مايور شەنىنە دەيىن جەتىپ، قۇرمەتتى زەينەتكە شىقتى.
قازاقتىڭ قاسيەتتى توپىراعىندا بىرەر جىل تۇراقتاعان كليچكولار وتباسى كەيىننەن ۋكرايناعا قونىس اۋداردى. سول جاقتى اعاسى ۆيتاليمەن بىرگە ۆلاديمير دە اۋەلى كيكبوكسپەن، ودان كەيىن بوكسپەن اينالىستى. اۋەسقوي رينگتە جۇدىرىقتاسىپ، ءوز قاتارىنىڭ الدى بولعان جاس جەتكىنشەك ۋاقىت وزا ءوز ەلىنىڭ بەلدى بوكسشىلارىنىڭ بىرىنە اينالدى. جاستار اراسىندا الەم بىرىنشىلىگىنىڭ كۇمىس ءجۇلدەگەرى، اسكەريلەر اراسىندا الەم چەمپيونى اتاندى. ەۋروپا چەمپيوناتىندا كۇمىس مەدالدى موينىنا ءىلدى. 1996 - جىلى اتلانتادا الاۋى تۇتانعان وليمپيادا ويىندارىندا ۆلاديمير كليچكو +91 كەلى سالماق دارەجەسىندە جەڭىس تۇعىرىنىڭ ەڭ بيىك ساتىسىنا كوتەرىلدى. وسىلايشا، الىپتاردىڭ ايقاسىندا ءناسىلى ەۋروپالىق بىلعارى قولعاپ شەبەرى تۇڭعىش رەت وليمپيادا چەمپيونى دەگەن اتاققا قول جەتكىزدى.
سول كەزدەرى بويى 206 سانتيمەتردەن اساتىن گۇرزى جۇدىرىقتى جىگىتكە كاسىپقوي بوكستىڭ پروموۋتەرلەرى نازار اۋدارا باستادى. ا ق ش باستاعان تالاي الپاۋىت مەملەكەت وكىلدەرىنەن ءتۇرلى ۇسىنىستار تۇسە باستادى. ال ۆلاديمير بولسا، گەرمانيانى تاڭدادى. اعاسى ۆيتاليمەن بىرگە «Universum Box-Promotion» دەپ اتالاتىن پروموۋتەر- لىك كومپانيامەن كەلىسىمشارتقا وتىرىپ، نەمىس جەرىندە جۇدىرىقتاسا باستادى.
باستاپقىدا 24 جەكپە- جەكتىڭ تەك بىرەۋىن عانا كليچكو ا ق ش- تا وتكىزدى. قالعان باسەكەلەردىڭ بارلىعى دا گەرمانيادا ءوتتى. كەزدەسۋلەردە ۋكراينا بوكسشىسىنىڭ ۇستەمدىگى انىق بايقالدى. العاش رەت ۆلاديمير 1998 -جىلدىڭ 5 - جەلتوقسانىندا جەڭىلىستىڭ كەرمەك ءدامىن تاتتى. كيەۆتە وتكەن جارىستا امەريكالىق روسس پيۋريتيمەن جۇدىرىقتاسقان ول تاكتيكالىق قاتەلىككە بوي الدىردى. ءوز جانكۇيەرلەرىنىڭ كوز الدىندا العاش رەت ونەر كورسەتكەن كليچكو قارسىلاسىن نوكاۋتقا جىبەرۋگە اسىعىپ، باسەكەنىڭ باسىنان اياعىنا دەيىن دامىلسىز قيمىلدادى. اقىرى كۇشى سارقىلا باستادى. سونى سەزگەن پيۋريتي قارقىنىن كۇرت كۇشەيتتى. 10-راۋندتا ول رينگ قوجايىنىن ەكى رەت ەسەڭگىرەتتى. 1-راۋندتا ءدال سول جاعداي اينا- قاتەسىز قايتالاندى. ۋكراينا بوكسشىسىنىڭ باپكەرلەرى رينگكە اق ورامال تاستاۋعا ءماجبۇر بولدى.
جالپى، ءوزىنىڭ كاسىپقوي رينگتەگى كارەراسىندا كليچكو 68 كەزدەسۋ وتكىزىپ، 64 رەت جەڭىسكە جەتتى. 53 قارسىلاسىن ەسىنەن تاندىردى. ۆلاديميردىڭ الدىندا تىزە بۇككەن بوكسشىلار اراسىندا اكسەل شۋلتس، فيل دجەكسون، پاەا ۆولفگرامم، دەۆيد بوستيس، مونتي باررەتت، كريس بەرد، دەرريك دجەفەرسسون، فرانسۋا بوتا، رەي مەرسەر، دجاميل ماككلاين، لايمون بريۋستەر، سەميۋەل پيتەر، كەلۆين بروك، رەي وستين، سۇلتان يبراگيموۆ، توني تومپسون، حاسيم راحمان، رۋسلان شاعايەۆ، ەددي چەمبەرس، دەۆيد حەي، ماريۋش ۆاح، الەكساندر پوۆەتكين، كۋبرات پۋليەۆ سىندى ساڭلاقتار بار.
العاشقى رەت كليچكونىڭ قالاي جەڭىلگەنىن جوعارىدا ايتتىق. ودان كەيىن 2003 -جىلدىڭ 8 - ناۋرىزىندا ول وڭتۇستىك افريكا رەسپۋبليكاسىنىڭ وكىلى كورري ساندەرستەن وڭباي تاياق جەدى. باسەكە بارىسىندا ۆلاديمير ءتورت رەت نوكداۋنعا تۇسكەننەن كەيىن تورەشىلەر ەكىنشى راۋندتا جەكپە- جەكتى توقتاتتى. 2004 -جىلدىڭ 10 - ساۋىرىندە امەريكالىق لايمون بريۋستەردەن ويسىراي ۇتىلدى. ارادا ءتورت جىل وتكەننەن كەيىن ۋكراينا بوكسشىسى بريۋستەردىڭ اۋزى- مۇرنىن قيىر شىعىسقا قاراتتى. ءتورتىنشى رەت بىلتىرعى جىلدىڭ قاراشا ايىندا ۇلىبريتانيانىڭ مىقتىسى تايسون فيۋريگە ۇپاي سانىمەن ەسە جىبەردى. مىنە، كليچكونىڭ ءتورت جەڭىلىسىنىڭ قىسقاشا تاريحى وسىنداي.
ءبىر كەرەمەتى، كەزىندە ۆلاديمير بارلىق بەلدى ءتورت نۇسقا بويىنشا الەم چەمپيونى اتاندى. تارقاتىپ ايتساق، ول WBA (2011 - 2015) ، IBF (2006 - 2015) ، IBO (2006-2015) جانە WBO (2000 - 2003, 2008 - 2015) تۇجىرىمدارىنىڭ تەڭدەسسىزى دەپ تانىلدى. كليچكو - وزىنە تيەسىلى التىن بەلبەۋلەردى ۇزاق ۋاقىت بويى قورعاي بىلگەن بىردەن- ءبىر بوكسشى. وسى جاعىنان العاندا ول تەك لارري حولمستان عانا قالىپ قويادى. 1973 - 2002 -جىلدار ارالىعىندا شارشى الاڭدى شايقاعان ا ق ش- تىڭ اتاعى جەر جارعان سپورتشىسى 11 جىل 8 اي 8 كۇن بويى التىن تۇعىردان تايعان جوق.
ۆلاديمير بىرنەشە مۋزىكالىق اسپاپتا وتە جاقسى وينايدى. كوپشىلىكتىڭ الدىنا شىعىپ، ءوز ونەرىن ورتاعا سالعان ساتتەرى دە جوق ەمەس. اسىرەسە، روك- مۋزىكاعا دەگەن ىنتاسى ەرەكشە. ايگىلى بوكسشى «وۋشەننىڭ 11 دوسى» ، «كراساۆچيك» ، «كراساۆچيك-2» ، «كليچكو مىرزا» ، «كليچكو» ، «انابوليكتەر: قانمەن جانە تەرمەن» ، «ادالدىق» ، « ءوز- ءوزىڭدى جەڭۋ» اتتى سەگىز بىردەي فيلمگە ءتۇستى.
ۆلاديمير كليچكو مۇقتاج ادامدارعا قامقور قولىن سوزۋدان ەشۋاقىتتا تارتىنعان ەمەس. 2012 -جىلدىڭ 29 - ناۋرىزىندا وتكەن اۋكتسيوندا سپورتشىنىڭ وليمپيادا ويىندارىندا جەڭىپ العان التىن مەدالى 1 ميلليون ا ق ش دوللارىنا ساتىلىپ، ول تۇگەلدەي قايىرىمدىلىق جوبالارعا جۇمسالدى. اعايىندى بوكسشىلار ودان بولەك باسقا دا يگى شارالارعا ءجيى قاتىسىپ، اركەز اتىمتاي جومارتتىق تانىتۋدا.
ۆلاديميردىڭ بوكستاعى كۋميرى - دجو لۋيس پەن لارري حولمس. كەيىپكەرىمىزدىڭ ايتۋىنشا، ءوز ءداۋىرىنىڭ تەڭدەسسىز تۇلعالارىنا اينالعان قوس ساڭلاقتىڭ باسقا دا ۇلگى تۇتارلىقتاي قاسيەتتەرى كوپ بولعان. ولار ار مەن نامىستى، ادىلدىك پەن ادالدىقتى بارىنەن بيىك قويعان. تەك سودان كەيىن بارىپ قانا اتاق پەن اقشانى ويلاعان.
2008 -جىلى لوس- اندجەلەستە وتكەن ۇلكەن مادەني شارالاردىڭ بىرىندە ۆلاديمير كليچكو مەن ساشا بارون كوەنمەن جولى قيىسادى. سول كەزدە اتاقتى بوكسشى «بورات» فيلمى ارقىلى قازاقستاندى كەلەكە ەتۋگە تىرىسقان بريتانيالىق سايقىمازاقتى سوققىعا جىعا جازداعانى دا بەلگىلى.
ءوزىنىڭ سوڭعى جەكپە- جەگىندە ۆلاديميردىڭ ۇلىبريتانيا وكىلى تايسون فيۋريدەن ۇتىلعانى جايىندا جوعارىدا ايتتىق. ءبىراق وسى ساتسىزدىككە بولا قايسار ۇلدىڭ ساعى سىنعان جوق. كەرىسىنشە، ول «مەن قالايدا كەتكەن ەسەنى قايتارمىن» دەپ قۇلشىنىپ وتىر. كليچكو ۋاقىت وزا ەڭ بەلدى نۇسقالار بويىنشا چەمپيوندىق اتاقتاردىڭ بارلىعىن دا قايتاراتىنىنا سەنىمدى.
ۆلاديميردىڭ اعاسى دا - كاسىپقوي بوكستاعى بەلدى تۇلعالاردىڭ ءبىرى، بىرنەشە دۇركىن الەم چەمپيونى. 1971 -جىلى قىرعىزستاندا تۋعان ۆيتالي كليچكو 1996-2002 -جىلدار ارالىعىن- دا بايراقتى باسەكەلەردىڭ كورىگىن قىزدىردى. سول ارالىقتا 47 كەزدەسۋ وتكىزىپ، 45 رەت جەڭىسكە جەتتى. 41 قارسىلاسىن نوكاۋتقا جىبەردى. ودان جەڭىلگەندەر اراسىندا اتاقتى بىلعارى قولعاپ شەبەرلەرى وتە كوپ. ال ءوزى بولسا، تەك اتاعى جەر جارعان كريس بەرد پەن لەننوكس ليۋيستەن عانا ۇتىلدى. تاعى ءبىر ايتا كەتەرلىك جايت، ەكەۋىن دە ول جاراقات الۋىنا بايلانىستى باسەكەنى جالعاستىرۋدان باس تارتتى.
كەيىننەن ۆيتالي ساياساتقا ارالاستى. جوعارى رادانىڭ دەپۋتاتى بولدى. «ۋدار» دەپ اتالاتىن پارتيا قۇرىپ، ۋكرايناداعى پرەزيدەنتتىك سايلاۋعا قاتىستى. بۇل كۇندەرى ول كيەۆ قالاسىنىڭ مەرى قىزمەتىن اتقارۋدا.
عالىم سۇلەيمەن
«ايقىن»
