ايبىن قانات ۇلى، قىتاي چەمپيوناتىنىڭ جەڭىمپازى: اتاجۇرتتى قازىر ويلاۋعا مۇرشام جوق

استانا. قازاقپارات - ميلليارد قىتايدىڭ اراسىنان وزىپ شىققان قانات يسلام سىرتتاعى قانشاما قانداس باۋىردىڭ كوكەيىنە ساۋلە ۇيالاتتى. بىرىنە جول سىلتەر اعا بولسا، بىرىنە پانا بولدى.

ءبىز قاناتتان كەيىنگى جاس بۋىنعا ۇمىتپەن قارايمىز. اجداھا ەلىنەن تاعى دا قازاقتىڭ ۇل- قىزدارى وزىپ شىعار ما ەكەن دەپ.

شىڭجاڭ - ۇيعىر اۆتونومياسىندا يسلامنىڭ ۇلىنا ەلىكتەگەن جاستاردىڭ قارقىنى قۋانتارلىق. جەڭىستى ءداستۇر ۇزىلمەيتىندەي كورىنەدى بىزگە. ۇرىمجىلىك بوكسشىلاردى بۇگىندە قازاققا بەلگىلى باپكەر دامير بۋدانبەكوۆ جاتتىقتىرىپ ءجۇر.

ناۋرىز ايىندا قىتاي اسقان بەلگىلى باپكەر بىلەكتى ءتۇرىپ، جۇمىسقا كىرىسكەن. بولاشاعىنان ءۇمىت كۇتتىرەتىن ورەندەر جوق ەمەس، بار. تەك تالابىن ۇشتاپ، جىگەرىنە جىگەر قوسا ءبىلۋ كەرەك. شىمكەنتتە وتكەن قاراقوزى ابداليەۆ مەموريالىنا قىتاي قۇراماسىن باستاپ كەلگەن مامان وسىلاي دەيدى.

قانداس باۋىرلاردىڭ ىشىندە قارىمدىلىعىن بايقاتقاندارىنىڭ ءبىرى - قاناتتىڭ ۇلى ايبىن. ءوزى ءاردايىم كۇلىمسىرەپ جۇرەدى. ءىش-باۋىرىڭا ەنىپ كەتەتىن بوكسشىمەن اڭگىمەلەسىپ، ءبىراز جاعدايعا قانىقتىق. الداعى جوسپارلارىن، قىتايداعى قازاق بوكسشىلارىنىڭ حال-جاعدايىن اڭگىمەلەپ بەردى.

ايبىن - بيىل تۇڭعىش رەت ۇيىمداستىرىلعان 23 جاسقا دەيىنگى قىتاي چەمپيوناتىنىڭ جەڭىمپازى. «شىمكەنتكە بۇعان دەيىن، 2012-جىلى ءساۋىر ايىندا تابانىم تيگەن. سول جولى جاستار اراسىنداعى تۋرنيردە كۇمىس جۇلدە ولجالادىم. فينالدا الماتى وبلىسى بوكسشىسىنىڭ باعى جانىپ كەتتى. شىمقالا ودان بەرى اجارلانىپ، دامي ءتۇسىپتى. كورىكتى جەرلەرى كوپ»، - دەيدى ايبىن الدىمەن كۇنگەي وڭىرگە قالاي كەلگەنىن ءتۇسىندىرىپ. قوناقجايلىعىمىزعا ءدان ريزا.

«قازاق ەلى بوكسشىلارىنا ءاردايىم تىلەۋلەسپىن»

اتاجۇرتقا ەڭ العاش 2011-جىلى جول تۇسكەن. الماتى وبلىسى قۇراماسىمەن وتكەن وقۋ-جاتتىعۋ جيىنى قازاقستانعا جاساعان العاشقى ساپارىم ەدى.

اللا بۇيىرسا، قاراشا ايىنىڭ ورتا تۇسىندا قىتايدىڭ ىشكى چەمپيوناتى وتەدى. بۇل - ۇلتتىق قۇراماعا كىمدەر الىناتىنىن، «قىتاي ايداھارلارى» كلۋبىنا كىرۋگە كىمدەر لايىقتى ەكەنىن ىرىكتەيتىن باسەكە. جاۋاپتى سىن الدىنداعى دايىندىعىمىزدى شىمكەنتتە پىسىقتاۋدى ءجون كوردىك. ىرىكتەۋگە ءار سالماقتا سەگىز بوكسشى قاتىسادى. قارسىلاستارىمنىڭ كىم ەكەنىن بىلەمىن، ەندى تەك تەر توگۋ عانا قالدى. باستىسى، سەنىمدىلىك ەمەس پە؟! اللا ءساتىن سالسا، وسى دايىندىعىممەن ولجا سالۋدى كوزدەيمىن، اعا!

مامىر ايىندا اتىراۋدا وتكەن حالىق باتىرلارىن ەسكە الۋ تۋرنيرىنە دە قوناق بولىپ كەلىپ ەدىم. ءبىرىنشى جەكپە-جەكتە مەرەيىم ۇستەم بولعانىمەن، كەلەسىدە تاجىريبەلى ايدوس ەربوسىن ۇلى الدىمدى وراپ كەتتى.

ايدوس سوققىسى سويىلداي قۋاتتى ءارى جىلدام قيمىلدايدى. ونىمەن ۇرىمجىگە جيىنعا كەلگەنىنەن بەرى جاقىن سىيلاسپىن. ءاردايىم عالامتور ارقىلى سويلەسەمىز. قازىر ول كاسىپقوي بوكستا باعىن سىناۋعا بەل بۋدى. ۇنەمى دۇعادا بولىپ، شىن جانكۇيەرلىك ەتىپ جۇرگەندەردىڭ ءبىرىمىن ءوزىم دە.

قازاقستان قۇراماسى بوكسشىلارىنىڭ كوپشىلىگى جاقىن دوستارىم. جانىبەك ءالىمحان ۇلى، مەيىرىم نۇرسۇلتانوۆ، دانيار ەلەۋسىنوۆ، اسحات ءۋاليحانوۆ سىندى باۋىرلارىم ۇنەمى قولداپ، جىگەرلەندىرىپ جۇرگەنى.

«قاناتقا ەلىكتەپ وستىك»

ەڭ العاش بىلعارى قولعاپتى ون ءتورت جاسىمدا كيدىم. بوكسپەن شۇعىلدانۋ - اتا-انامنىڭ تاڭداۋى ەدى. كىشكەنتاي كەزىمدە ءالجۋاز بولسام كەرەك، ءوز-ءوزىڭدى قورعاپ جۇرەسىڭ دەگەن نيەتپەن وسى ونەردى مەڭگەرۋىمدى قۇپ كوردى. اۋەلدە قىزىق كورىنسە، ۋاقىت ساتىمەن بۇل سپورت تۇرىنە دەگەن قۇلشىنىسىم وياندى. مەن دە اۋىلىمىزداعى ادامدىعىنان اينىماعان ادال باپكەردىڭ ءتالىمىن كوردىم. اۋىلىمىزداعى جىگىتتەردىڭ بارىنە بوكستىڭ الىپپەسىن ۇيرەتكەن وسى ادال ۇستاز. اۋىلداعى شاعىن عانا زالدا باستالعان جاتتىعۋ ۇلكەن بوكسقا جولداما بەردى.

مىنەكەي، وسى سوقپاقپەن كەلە جاتقانىما سەگىز جىل بولىپتى. ۇرىمجىگە كەلگەنىمدە مەنى ءابدىراسۇل ۇستازىم قابىلداپ الدى. ول كىسى الىگە دەيىن جانىمدا. ونىڭ ءبىر ەرەكشەلىگى - بايقامپازدىعى. ارتىقشىلىعىمىز بەن كەمشىلىگىڭدى بىردەن اڭعارادى.

مەن دۇنيە كەلگەن ءوڭىر - تارباعاتايدىڭ شاۋەشەك قالاسى. انام مەن اكەم قۇرداس. ءارى ەكەۋى دە اعارتۋشىلىق سالادا قىزمەت ەتتى. بۇل كىسىلەردەن ورگەن جالعىز پەرزەنتپىن. اكەم قانات بيىل مامىر ايىندا ءدام-تۇزى تاۋسىلىپ، ومىرمەن قوشتاستى. قىتايدىڭ چەمپيوناتىنا دايىندالىپ جاتقان كەزىم ەدى. جارىسقا ءبىر اپتا قالعاندا اكەمدى جوعالتۋىم ۇلكەن سوققى بولدى. دەگەنمەن اللا جەڭىلدىك بەرۋىمەن قىتاي چەمپيوناتىندا قارسىلاستارىمنىڭ ءبارىن جەڭىپ شىقتىم. قازىر ۇيدە جاعدايىما الاڭداپ وتىرعان انام بار. ول كىسى زەينەتكە شىققان. ەسىمى - كۇلىمحان.

ءبارىمىز دە قانات يسلام، مامەت تۇرسىن، مارقۇم ءابدىراحمان سىندى اعالارىمىزدىڭ ونەرىنە ءسۇيسىنىپ، وسى كىسىلەردەي بولساق دەگەن ارمانمەن ءجۇرمىز. ۇلگى تۇتار ارداقتى ازاماتتار ءبارى دە.


بوكستى 2008-جىلى باستاعان كەزىمدە قانات يسلامنىڭ اتاعى دۇرىلدەپ تۇرعان. قانات اعا ەرەسەكتەر ساپىندا جۇرگەندىكتەن ۇنەمى جانىمىزدا بولا بەرمەيتىن. وقۋ-جاتتىعۋ جيىندارىندا جولىعىپ قالساق، ايتقان اقىل-كەڭەسىن قۇلاعىمىزعا قۇيىپ الامىز. بارلىق قۇرداستارىما بىردەي كوڭىل ءبولىپ، تەڭدەي تاربيەلەيتىن. بەيجىڭ ويىندارىنان كەيىن ول كىسىگە دەگەن قۇرمەتىمىز، ءتىپتى، ارتتى.

«دامير اعا كەلگەلى، كوماندامىزدا ءوسۋ بار»

ۇرىمجىدە بوكستىڭ دامۋى قارقىندى. ارتىمىزدان ەرگەن ىنىلەرىم ءبىرشوعىر. بوكستى جاعالاپ جۇرگەندەردىڭ اراسىندا ءبىرىنشى سىنىپتىڭ بالالارى دا بار.

بيىل تۇڭعىش ۇيىمداستىرىلعان ون توعىز جانە جيىرما ءۇش جاس ارالىعىنداعى چەمپيوناتتا جەڭىمپاز اتاندىم. ازىرگە قىتاي سپارتاكياداسىندا ەش جولىم بولار ەمەس. 2012-جىلى جاستار اراسىنداعى قىتاي بىرىنشىلىگىنەن جۇلدە الاتىن تاماشا مۇمكىندىگىم بولعان. ءبىرىنشى باسەكەدە قولىم سىنىپ، ول ماقساتقا جەتە الماي قالدىم. قازىر مەنىڭ سالماعىمدا ۇلتتىق قۇرامادا ەكى جىگىت بار. سونىڭ ءبىرى تايلاندتا وتكەن ازيا بىرىنشىلىگىندە جانىبەكتەن جەڭىلگەن دي جوۋ.

كەلەسى جىلعى وليمپيادا ويىندارىنا جولىم تۇسپەيتىنى قازىردەن-اق ءمالىم وزىمە. ەندى توكيوعا دايىندالامىن. وعان دا ءار باسپالداقتان ءوتىپ، كەزەڭ-كەزەڭىمەن جەتەرمىز. ەرەسەكتەر دۋىندا قايناپ جۇرگەنىمە ەكى جىلعا جۋىقتادى. كوپ ءجايتتى بىلە باستاعاندايمىز.

قىتاي قۇراماسىنا الىنىپ ۇلگەرگەن سەرىك تولەۋتاي دا ءبىزدىڭ اۋىلدان. ول الماتىدا وتكەن الەم چەمپيوناتىنا قاتىستى. ەكەۋمىز سىرلاس دوسپىز. كومانداداعى جىگىتتەردىڭ ءبارى ءبىر قازاننان اس ىشكەننەن كەيىن، ۇيعىر، قازاق دەپ بولمەيمىز. سول سەبەپتى اۋىز بىرشىلىگىمىز دە بەرىك.

سەرىكتىڭ بۇكىل الەمدىك بوكس سەرياسىندا باق سىنايتىنىن بىلەسىزدەر. ەستۋىمشە، ول جوباعا قاتىساتىندارعا ايىنا مىڭ ا ق ش دوللارى بەرىلەدى. ءبىر جەكپە-جەكتى ۇتساڭ، ون بەس مىڭ يۋانعا كەنەلەسىڭ. ول - ەكى جارىم مىڭ ا ق ش دوللارى. ۇتىلساڭ دا مىڭ دوللاردان كەم المايسىڭ.

راس، ۇرىمجىگە دامير اعا كەلگەننەن بەرى كوماندادا وزگەرىس كوپ. ول كىسى الدىمەن تەحنيكاعا ءمان بەرەدى. «ءوزىڭ ءبىرىنشى ىستە»، «باسپەن كىرمە» دەگەن سياقتى نۇسقاۋلارى. الدىڭعى قولمەن قالاي ۇرۋدى دا جاقسى ۇيرەتەدى. ول كىسىنىڭ ارقاسىندا قاتارىمىزداعى جالعىز قىتاي دا قازاقشا ءتىل سىندىرىپ ءجۇر (كۇلىپ).

«الدىمەن وليمپيادا، ەلگە ورالۋ تۋرالى ودان كەيىن»

ادامدا ارمان تاۋسىلماق ەمەس. بىرەۋىنە قولىڭ جەتسە، ەكىنشىسى مەنمۇندالايدى. مەنىڭ قازىرگى باستى ماقساتىم - وليمپيادا. توكيوعا دايىندىقتى باستاپ تا كەتتىك. قالاي دايىندالۋ كەرەكتىگىن دە ءتۇسىنىپ كەلەمىن. قانات اعامداي بيىككە شىعىپ جاتساق، ارمان جوق. ول كىسى ناعىز ۇلتجاندى، باتىرلىعىمەن دە ەرەكشە.

اتاجۇرتقا كەلۋ دەيسىز بە؟!.. قازىر ونى ويلاۋعا مۇرشام دا جوق. وليمپياداعا كوز تىكتىم ەكەن، وعان جەتپەي بوساڭسۋعا بولمايدى.

«قىتاي سپورتىنىڭ قۇپياسى - توزىمدىلىكتە»

«قىتاي سپورتىنىڭ قۇپياسى نەدە» دەپ سۇرايتىندار كوپ... ولاردى جەتىستىككە جەتەلەيتىن شىدامدىلىعى، العان بەتىنەن قايتپايتىندىعى بولسا كەرەك. بىربەتكەيلىگى بار ۇلت. قۇپياسى وسى شىعار. دوستارىمنىڭ ايتۋىنشا، قىتايلار ءبىر جەرى اۋىرىپ قالسا دا، توزىمدىلىگىنەن تانبايدى. جانىن پيدا ەتۋگە بار. ودان كەيىن ەلدە سپورت مەديتسيناسى وتە جاقسى دامىعان. ءار كوماندادا ەكى دارىگەردەن بەكىتىلگەن. دارۋمەندەر دە مول.

  «Sport»