جات اعىمنىڭ جاڭا جىلدى جات ساناۋ سەبەپتەرى ءمالىم بولدى
ماسەلەن، بالاباقشا مەن جالپى ءبىلىم بەرەتىن ورتا مەكتەپتەردە وسى اعىمعا ەرگەن اتا- انالاردىڭ ءوز بالالارىنا جاڭا جىلدىق ءىس- شارالارعا قاتىسۋعا تىيىم سالعان وقيعالار ءجيى كەزدەسۋدە.
ولاردىڭ جاڭا جىلدىق مەرەكەنى قارسى الۋمەن بايلانىستى داستۇرلەردى تەرىسكە شىعارۋ سەبەپتەرى تۋرالى ق ر مادەنيەت جانە سپورت مينيسترلىگى ءدىن ىستەرى كوميتەتىنىڭ ءتوراعاسى عالىم شويكين بىلاي دەدى.
- ەڭ الدىمەن، بۇل تاقىرىپقا تۇسىنىك تۇرعىسىنان كەلۋ كەرەك دەپ ويلايمىن. بىرىنشىدەن، جاڭا جىل ءدىني مەيرامعا جاتپايدى. قازاقستاندا ادامدار جانە قانداي دا ءبىر ءدىني ۇيىمدار جاڭا جىلدى ءدىني مەرەكە رەتىندە اتاپ وتپەيدى ءارى بۇل كۇنى ەشكىم ەشتەڭەگە تابىنبايدى. جاڭا جىلدىڭ دىنگە ەش قاتىسى جوق، ول بازبىرەۋلەر ايتىپ جۇرگەندەي حريستيان دىنىندەگى يسا پايعامباردىڭ تۋعان كۇنى ەمەس. يسا پايعامباردىڭ تۋعان كۇنى بولەك جانە ونى حريستياندار جەكە اتاپ وتەدى. ال، زاماناۋي قوعامدا اتالىپ وتىلەتىن جاڭا جىل - كۇنتىزبەلىك جىل اۋىسىمىنا بايلانىستى وتباسىلىق نەمەسە حالىقتىق سيپاتى باسىم توي.
جالپى، ادامدار وسى كۇنى وتكەن جىلدىڭ اياقتالىپ، جاڭا جىلدىڭ باستالعانىن تويلايتىندىقتان، ولاردىڭ بۇل شەشىمىن ءدىني كوزقاراستارمەن بايلانىستىرۋدىڭ ەش قيسىنى جوق. الەمنىڭ كوپتەگەن بولىكتەرىندە جاڭا جىلدى ادامدار مەن حالىقتار دىنگە، كونفەسسياعا، ۇلتقا بولىنبەستەن اتاپ وتەدى. مەنىڭ ويىمشا، جاڭا جىل مەرەكەسى بۇلدىرشىندەرگە قۋانىش سەزىمىن سىيلاپ، تاماشا وتباسىلىق داستۇرلەردى قالىپتاستىرۋعا سەپتەسەتىن بولسا، ادامداردىڭ ءبىر- بىرىنە كوڭىل ءبولىپ، ىزگى تىلەكتەرىن بىلدىرۋگە، سىيلىق جاساپ، ءبىر- ءبىرىنىڭ ۇيىنە قوناققا بارۋعا، ءتىپتى مەيرام اياسىندا قايىرىمدىلىقپەن بايلانىستى يگى ىستەرمەن اينالىسۋعا جول اشسا - مۇنداي مەرەكەنىڭ قانداي ابەستىگى بولۋى مۇمكىن؟ - دەدى ع. شويكين.
ع. شويكين وسى رەتتە دەسترۋكتيۆتى اعىمداردىڭ وكىلدەرىنىڭ ءوز كوزقاراسىنا قايشى كەلەتىن كەز- كەلگەن مەرەكەنى ەرسى سانايتىنىن دا اتاپ ايتتى.
- بۇل راديكالدى اعىم وكىلدەرىنىڭ حالقىمىزبەن جاساسىپ كەلە جاتقان مەرەكەلەرگە، زايىرلى ءىس- شارالار مەن وزگە دىندەردىڭ تويلارىنا توزىمسىزدىك ءبىلدىرۋىنىڭ ءبىر بەلگىسى عانا. ولار تىپتەن تامىرى تەرەڭنەن باستاۋ الاتىن، تابيعاتتىڭ تۇلەۋىمەن بايلانىستى ناۋرىز مەيرامىنا دا قىرىن قارايدى. ولاردىڭ، وسى رەتتە، يسلام ءدىنىن ۇستاناتىن ەلدەردە كەڭىنەن اتالىپ وتەتىن پايعامبارىمىزدىڭ تۋعان كۇنىمەن بايلانىستى ءماۋلىت مەيرامىن اتاپ وتۋگە دە قارسى ەكەنى كوپ جايتتا اڭعارتسا كەرەك. وسىدان- اق ولاردىڭ باسقا كوزقاراستان تۋىندايتىن جانە وزىندىك ەرەكشەلىكتەرگە يە ءىس- شارالارعا توزىمسىزدىگىن بايقاۋعا بولادى، - دەيدى ول.
عالىم شويكين ءسوز بارىسىندا قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ءبىرىنشى كەزەكتە زايىرلى مەملەكەت ەكەنىن ەستەن شىعارماۋ كەرەكتىگىن باسا ەسكەرتتى.
- ەلىمىزدىڭ ءتول تاريحىن، قازاقتاردىڭ ءداستۇرلى قۇندىلىقتارىن بويىنا سىڭىرگەن يسلامنىڭ قازاقستانداعى وزىندىك دامۋ جولى بار. اتالعان داستۇرلەر - حالقىمىزدىڭ ۇلتتىق ءبىرتۇتاستىق بەلگىسى. ءبىز ءوزىمىزدىڭ ءتول مادەنيەتىمىزدى، ءتىلىمىزدى، ءداستۇرىمىزدى ساقتايمىز ءارى بىرەگەي تاريحي سانامىزدى قالىپتاستىرامىز. بۇل - ءبىزدىڭ رۋحاني نەگىزىمىزدى يگەرۋ ۇستىندەگى جاھاندانۋ زامانىندا عالامدىق مادەنيەتتىڭ قۇلدىراۋىنان ساقتاپ قالاتىن، ءارتۇرلى سيپاتتاعى دەسترۋكتيۆتى اعىمدارعا قارسى تۇرۋ قاسيەتىمىزدى قالىپتاستىراتىن قالقانىمىز. ال راديكالدار تاراپىنان تونگەن قاۋىپ وسى قابىلەتىمىزدەن اجىراتۋعا جانە ءداستۇرلى قۇندىلىقتارىمىزدى جات مادەنيەتپەن الماستىرۋدى كوزدەيدى، - دەپ اتاپ ءوتتى ع. شويكين.
ءدىن ىستەرى كوميتەتىنىڭ باسشىسى قازاقستاندىقتاردى وسىنداي جات مادەنيەتتى ءسىڭدىرۋ ارەكەتتەرىنەن ساق بولۋعا شاقىردى.
- مۇنداي دەسترۋكتيۆتى اعىمدار ءدىن اتىن جامىلىپ، شىن مانىندە، بوگدە مادەنيەتتى ەنگىزۋدى كوزدەيدى. بۇل دەگەنىمىز - ءبىزدىڭ داستۇرىمىزگە، ۇلتتىق قۇندىلىقتارىمىزعا جانە تاريحي سانامىزعا جاسالعان شابۋىل. ءبىز وسىدان ايىرىلاتىن بولساق، ءوزىمىزدىڭ ۇلتتىق- كونفەسسيالىق جانە مادەني تۇتاستىعىمىزدى، ءتىپتى، تاۋەلسىزدىگىمىزدى جوعالتاتىن بولامىز. سوندىقتان، مۇنداي ارەكەتتەرگە جول بەرمەۋىمىز قاجەت - دەدى ول.
baq.kz
