پولوني مەن ءراديدى اشقان ءۇشىن ەرلى- زايىپتى

استانا. قازاقپارات - پولونيي مەن ءرادييدى اشقان ءۇشىن ەرلى- زايىپتى كيۋري نوبەل سىيلىعىن يەلەنەدى.

وسىدان 117  جىل بۇرىن فرانسيالىق حيميكتەر پەر جانە ماريا كيۋري ۋران كەنىنەن بولىنگەن ۋران قالدىقتارى تازا ۋرانعا قاراعاندا الدەقايدا راديواكتيۆتى ەكەنىن انىقتاعان.

 ەكى عالىم بىرنەشە   جىلدىق تاجىريبەدەن كەيىن وسى قالدىقتاردان ەكى وتە راديواكتيۆتى ەلەمەنت ءبولىپ الادى. ولار: پولونيي جانە راديي.  

1898 - جىلى 26 - جەلتوقساندا فرانسيانىڭ عىلىم اكادەمياسىندا كيۋري رادي ەلەمەنتىن اشقانى تۋرالى العاش رەت حابارلايدى. ال، 1902 - جىلى كيۋري مەن اندرە دەبەرن سىناپ كاتودىنداعى رادي حلوريدىن ەلەكتروليزدەپ، كەيىن ونى سۋتەگىندە ديستيللياتسيالاۋ ارقىلى تازا راديي ءبولىپ شىعارادى. قازىر بەلگىلى بولعانداي، بۇل بولىنگەن ەلەمەنت   - ۋران-238 ىدىراۋىنان پايدا بولعان رادي-226 يزوتوبى.

پولونيي مەن ءرادييدى اشقان ءۇشىن ەرلى- زايىپتى كيۋري نوبەل سىيلىعىن يەلەنەدى. راديي ۋران-238 يزوتوبىنىڭ بەلسەندى ىدىراۋى كەزىندە كوپتەگەن ارالىق كەزەڭدەردەن ءوتىپ بارىپ تۇزىلەدى. سوندىقتان ول ۋران كەنىندە از كولەمدە بولادى. ⅩⅩ عاسىردىڭ باسىندا تازا راديي الۋ كوپ ەڭبەكتى قاجەت ەتەتىن. ماريا كيۋري كىشكەنتاي تازا رادي الۋ ءۇشىن 12 جىل ەڭبەك ەتكەن. مىسالى، 1 گرام تازا رادي الۋ ءۇشىن بىرنەشە ۆاگون ۋران كەنى، 100 ۆاگون كومىر، 100 سيستەرنا سۋ مەن 5 ۆاگون ءارتۇرلى حيميالىق زات كەرەك.