عالىمدار وبىردىڭ پايدا بولۋىنىڭ نەگىزگى سەبەبىن اتادى

زەرتتەۋ قورىتىندىلارى Nature جۋرنالىنا جاريالاندى، دەپ جازدى The Telegraph.
قازىرگى تاڭدا عىلىمي ورتا وبىردىڭ پايدا بولۋ سەبەبى نەدە دەگەن ماسەلەنى قىزۋ تالقىلاپ جاتىر. عالىمداردىڭ ءبىر توبى بۇل دەرتتىڭ پايدا بولۋىنا جامان ادەتتەر ەمەس، د ن ق- داعى جاسۋشالاردىڭ كەزدەيسوق وزگەرىسى سەبەپشى دەپ ەسەپتەيدى.
الايدا امەريكالىق عالىمدار قاتەرلى ىسىكتىڭ پايدا بولۋىنا سىرتقى اسەردىڭ ىقپالى كوپ دەگەن تۇجىرىم جاساپ وتىر. ولاردىڭ ويىنشا، ءومىر ءسۇرۋ سالتىن وزگەرتۋ ارقىلى (شىلىم شەگۋدەن باس تارتۋ، دەنە سالماعىنىڭ قالىپقا كەلۋى، ىشىمدىككە شەكتەۋ قويۋ، كۇننىڭ كوزىندە ۇزاق جۇرۋدەن باس تارتۋ) بۇل دەرتكە شالدىعۋدىڭ 90 پايىزىندا ونىڭ الدىن الۋعا بولاتىن ەدى. جاڭا زەرتتەۋ اۆتورلارىنىڭ ەسەپتەۋىنشە، وبىرعا شالدىعۋدىڭ سەبەبى د ن ق- داعى وزگەرىس دەپ تۇسىندىرۋگە ونىمەن اۋىراتىنداردىڭ سانى سايكەس كەلمەي وتىر، ولار تىم كوپ.
وسىلايشا، عالىمدار جامان ادەتكە ءۇيىر ەمەس ادامداردىڭ ءوزى وبىرعا شالدىقپايدى دەگەن كەپىلدىكتى دە بەرە المادى، ءبىراق ولاردا قاتەرلى ىسىككە شالدىعۋ قاۋپى ايتارلىقتاي تومەن بولادى.
ءسويتىپ، وبىردىڭ پايدا بولۋىنىڭ ەڭ نەگىزگى سەبەپتەرى قانداي جانە ونىڭ قاۋپىن سەيىلتۋ مۇمكىن بە دەگەن سۇراق ءالى دە ناقتى جاۋاپسىز قالىپ وتىر.