تاۋەلسىزدىكتىڭ باياندى بولۋى ونىڭ قادىرىن باعالاي بىلۋگە بايلانىستى - ت. ماماشيەۆ
ەندى مىنە، ەل تاۋەلسىزدىگىنىڭ 24 جىلدىعىن اتاپ ءوتىپ وتىرمىز. ول الەمدى جايلاعان قارجى داعدارىسىنا تۇسپا- تۇس كەلىپ وتىر. سول ءۇشىن دە ەلباسى ءوزىنىڭ حالىققا جولداۋىن مەرزىمىنەن بۇرىن جاريالادى.
«قازاقپارات» تىلشىسىنە بەرگەن سۇحباتىندا دۇنيەءجۇزى قازاقتارى قاۋىمداستىعى ءتوراعاسىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى تالعات ماماشيەۆ وسى ءبىر كۇردەلى كەزەڭدە ەل بىرلىگىن ساقتاۋدا كەزدەسەتىن قيىندىقتارعا دايىن بولۋ كەرەكتىگىن باسا ايتتى.
- تالعات اسىل ۇلى، ەلباسى ءوزىنىڭ «قازاقستان جاڭا جاھاندىق احۋالدا: ءوسىم، رەفورمالار، دامۋ» اتتى حالىققا جولداۋىن مەرزىمىنەن بۇرىن جاريا ەتتى. جولداۋ جايىندا ءوز پىكىرىڭىزدى بىلدىرسەڭىز.
- ەلباسىنىڭ جولداۋى وتە ماڭىزدى ساياسي وقيعا دەپ بىلەم. ونى قازاقستان جۇرتشىلىعى عانا ەمەس، سىرتتاعى اعايىندار دا اسىعا كۇتەدى، مۇقيات تىڭدايدى. بيىل كۇردەلى جىل بولدى، سوعان قاراماستان ەلىمىز ايتۋلى مەرەكەلەرىن لايىقتى اتاپ ءوتىپ كەلەدى. بيىلعى جولداۋ - 5 ينستيتۋتسيونالدىق رەفورمانى جۇزەگە اسىرۋعا ارنالعان ۇلت جوسپارى - «100 ناقتى قادامنىڭ» زاڭدى جالعاسى. بۇل جەردە ەڭ باستىسى، ەلباسى جۇرتشىلىقتى قارجىنى ورىنسىز شاشپاي، ۇنەمشىل بولۋعا شاقىرىپ وتىر.
قانداي قيىندىقتار بولماسىن، «نۇرلى جول»، «بيزنەستىڭ جول كارتاسى-2020» سەكىلدى مەملەكەتتىك دەڭگەيدەگى باعدارلامالاردى جۇزەگە اسىرۋ ناۋقانى جالعاسا بەرەدى. بۇل حالىقتىڭ بولاشاققا دەگەن سەنىمىن ارتتىردى. ال جالاقانىڭ، زەينەتاقى مەن شاكىرتاقىلاردىڭ ءوسۋى بۇل سەنىمدىلىكتى ەسەلەي ءتۇستى. ويتكەنى، ول باعدارلامالاردىڭ ارتىندا جۇمىس ورىندارى تۇر عوي. ەندى اكىمدەردىڭ ەڭبەگى جاڭا جۇمىس ورىندارىنىڭ اشىلىپ، جۇمىسسىزدىقتىڭ ازايۋ دەڭگەيىنە تىكەلەي بايلانىستى باعالاناتىن بولادى. سوندىقتان، ەلباسى جولداۋىندا كورسەتىلگەن ناقتى ىستەردى ورىنداۋعا قوعام بولىپ جۇمىلۋىمىز كەرەك.
- تالعات اسىل ۇلى، قازاقستان 1991 -جىلى 16- جەلتوقساندا ءوز تاۋەلسىزدىگىن جاريالادى. سودان بەرى 24 جىل ءوتتى. سول ءبىر تاريحي كۇندى تاعى ءبىر رەت ەسكە الىپ كورىڭىزشى.
- ءيا، بيىل تاۋەلسىزدىگىمىزگە 24 جىل تولدى. وسى جىلدار ىشىندە تالاي تابىستارعا قول جەتكىزدىك. تالاي قيىنشىلىقتاردى باستان كەشتىك. قاتەلىكتەر دە بولدى. ءالى دە شەشىلەتىن ماسەلەلەر كوپ. مەن ول كەزدە الماتى وبلىسى اكىمىنىڭ ورىنباسارى بولىپ قىزمەت اتقاراتىنمىن. كولحوز- سوۆحوزدار تاراپ، جاعداي وتە قيىن بولىپ تۇرعان كەز. ونىڭ ۇستىنە سول جىلى تامىز ايىندا ماسكەۋدە بۇلىك ورىن الدى. ەسكى جۇيەنى كوكسەگەن بيلىك باسىنداعى ازعانا توپ توتەنشە جاعداي جاريالادى. ءبىراق، كوپ ۇزاماي ولار قامالدى. سودان كەيىن، وداقتاس رەسپۋبليكالار ءوز تاۋەلسىزدىكتەرىن جاريالاي باستادى.
ءبىز سوڭىنان جاريالادىق. سول كەزدە قازاقستاندا قوس ازاماتتىق جۇيەنىڭ ەنگىزىلۋىن تالاپ ەتكەندەر بولدى. ويتكەنى، ول كەزدە قازاق ۇلتىنىڭ ۇلەس سالماعى كوپ ەمەس ەدى. ەلباسى وسى جاعدايلاردىڭ بارلىعىن ەسكەرىپ، ءتيىستى شەشىمدەر شىعارىپ، بولاشاققا ناقتى جوسپارلار قۇرىپ بارىپ، 1991 -جىلى قازاقستاننىڭ تاۋەلسىز ەل بولعانىن جاريالادى. ارينە، قۋانىشىمىزدا شەك بولمادى. جىلاپ، ءبىر- بىرىنەن ءسۇيىنشى سۇراپ جاتتى حالىق. سىرتتاعى قانداستارىمىز قالاي قۋاندى دەسەڭشى! ءالى كۇنگە دەيىن ايتىپ جۇرەدى. تاۋەلسىزدىك جاريالانعان سوڭ ءبىر ساعاتتان كەيىن تۇركيا قازاقستاننىڭ تاۋەلسىزدىگىن مويىنداپ، قۇتتىقتاۋ حات جولدادى. مۇنى قالاي ۇمىتارسىڭ!؟ ەكى اپتادان كەيىن 31- جەلتوقسان كۇنى ەلباسىمىز قاۋىرت جۇمىستارىنا قاراماستان، قازاق راديوسى ارقىلى سىرتتاعى قانداستارىمىزعا قازاقستاننىڭ تاۋەلسىز ەل بولعاندىعىن، ەلگە قاراي جول اشىلعاندىعىن ايتىپ ۇندەۋ تاستادى. بۇل تاريحي وقيعا. ۇندەۋدىڭ ءماتىنى «ەگەمەن قازاقستان» گازەتىنە 1992 -جىلى 2- قاڭتاردا باسىلدى. كەزىندە، تاۋەلسىزدىكتىڭ 20 جىلدىعىنا وراي ارنايى كىتاپ شىعارىپ، سول كىتاپقا وسى ۇندەۋدى ەنگىزدىك. تاۋەلسىزدىك بۇل جاي اڭگىمە ەمەس. تاۋەلسىزدىكتىڭ باياندى بولۋى ونى قادىرىن باعالاي بىلۋگە بايلانىستى. تاۋەلسىزدىك اتا- بابالارىمىزدىڭ ارمانى ەدى عوي. ەندى، سول تاۋەلسىزدىكتىڭ قادىرىن، ماڭىزىن وسكەلەڭ ۇرپاقتىڭ بويىنا ءسىڭىرۋىمىز كەرەك.
- تاۋەلسىزدىك كۇنىنە بايلانىستى قانداي تىلەك ايتار ەدىڭىز؟
- قازاقستاننىڭ تاۋەلسىزدىگى قۇتتى بولسىن! ءبىز بۇل قيىندىقتان دا ابىرويمەن وتەمىز. بۇل قازاق نە كورمەگەن. داعدارىس تا ءبىر سىن شىعار. ءبىراق، قول قۋسىرىپ وتىرماي، ءبىر جاعادان باس، ءبىر جەڭنەن قول شىعارىپ، ەل تاۋەلسىزدىگى جولىندا ايانباي ەڭبەك ەتۋىمىز قاجەت. ال قازاقستاندىقتارعا مىقتى دەنساۋلىق، وتباسىنىڭ اماندىعىن جانە باقىتىن تىلەيمىن. كوك بايراعىمىز جەلبىرەپ، قازاقستان حالقى العا باسا بەرسىن!
- اڭگىمەڭىزگە راحمەت!
اۆتور: جاپپاربەرگەن ايبوتا
