دومبىراداعى قولتاڭبا - باۋىرجان مومىش ۇلى تۋرالى
اساۋ وزەننىڭ ەكى ەرنەۋىن الا وسكەن قالىڭ ورماندى قۇستاردىڭ سايراعان ءۇنى مىڭ ءتۇرلى اۋەنگە بولەيتىن. جازدىڭ وسىنداي ءبىر ساتىندە ءبىر تاۋلىككە انگارسك قالاسىنا بارىپ قايتۋعا رۇقسات الدىم. بۇل سىبىردەگى جاس قالا، قازىرگى زامانعى ارحيتەكتۋرامەن اسەم سالىنعان. كوشەلەرى كەڭ. ءوزى ءسىبىردىڭ جەرىنە ورنالاسقانىنا قاراماستان گۇلگە ورانىپ جاتادى.
مەن الدىمەن قالامەن تانىسۋىمدى ونداعى مۋزەي ۇيىنەن باستاعاندى ءجون كوردىم. ونىڭ قاي كوشەدە ورنالاسقانىن بىلگىم كەلىپ، قارسى الدىمنان قازاققا ۇقساس كىسىدەن:
- مۋزەي ءۇيى قايدا ەكەنىن ايتىپ جىبەرمەس پە ەكەنسىز، - دەپ ورىسشا سۇرادىم. ول جىميىپ كۇلدى دە:
- ارينە، جول سىلتەۋگە بولادى، - دەپ قازاق تىلىندە جاۋاپ بەردى. ءوزىم قىسىلىپ قالدىم. مۇنى سەزگەن ول:
- قىسىلما، شىراعىم، مەن قازاقپىن. قازىر ۇيگە ءجۇر. مۋزەيگە سودان سوڭ ءوزىم ەرتىپ بارامىن. الدىمەن جەڭگەڭنىڭ ىستىق شايىنا قانىپ الايىق، - دەگەنى.
كونبەسكە شارام قالمادى.
اعانىڭ ءۇيى قاشىق ەمەس ەكەن. .. .مەنىڭ كوزىم كىرگەن بەتتە ءتور الدىنا كىلەمنىڭ قاق ورتاسىنا ىلىنگەن دومبىراعا ءتۇستى. شاي ۇستىندە دە جالتاقتاپ قاراي بەرگەنىمدى سەزگەن سارجان اعاي:
- دومبىراعا قاراي بەردىڭ عوي، تارتاتىن با ەدىڭ؟
- ازداپ. ءوزىڭىز تارتاسىز با؟
- جوق. تەك كىشكەنتاي قارىنداسىڭ اينالدىرىپ ءجۇر. ءبىراق ءبىزدىڭ ۇيدە وسى دومبىرادان قىمبات زات جوق. سەنبەي وتىرمىسىڭ، - دەپ كۇلدى ساكەڭ.
- قازىر تاماق ءپىسىپ قالادى، - دەدى جەڭگەي جىلى سويلەپ. - اڭگىمەلەسىپ وتىرا تۇرىڭدار.
- دۇرىس بولدى. وندا مەن ىنىمە دومبىراعا بايلانىستى اڭگىمەنى ايتىپ بەرەيىن.
وسىدان بىرەر جىل بۇرىن سارىاعاشتاعى ساناتوريگە دەمالۋعا باردىم. جالپى دەمالىسىمىزدى قازاقستاندا وتكىزەمىز. مەنىڭ باقىتىما قاراي مۇندا باۋكەڭ دە دەمالىپ جاتىر ەكەن. اتى اڭىزعا اينالعان باتىر اعاعا سالەم بەرىپ، اڭگىمەسىن تىڭداۋعا قۇمارمىز. ءبىراق ول كىسىنىڭ الدى بوسامايدى. ۇمتىلىپ كورىپ ەم، جولىم بولمادى. قايتاتىن ۋاقىت تا تاياپ قالدى.
سودان ويلاپ- ويلاپ، بالام مەن جەڭگەڭە ماقتانىپ بارايىن دەپ باۋكەڭنەن قولتاڭبا الۋدى ءجون كوردىم. سونىمەن، اۆتوبۋسقا وتىرىپ، اۋدان ورتالىعىنا تارتتىم. ءبىراق قاس قىلعانداي، دۇكەندەردەن باۋكەڭنىڭ بىردە ءبىر كىتابىن تابا المادىم. سالىم سۋعا كەتىپ وسىلاي قۇر قول قايتاتىن بولدىم- اۋ دەپتاعى ءبىر دۇكەنگە كىرگەنىمدە، دومبىرا كوزىمە وتتاي باسىلدى. حالقىمىزدىڭ كوشىن سۇيرەگەن قارا دومبىراعا نەگە قولتاڭبا جازدىرماسقا دەپ ويلادىم دا ساتىپ الدىم.
ەندى قالاي باۋكەڭە بۇل دومبىرانى الىپ بارامىن. بولمەسىنە جەتىپ بارعانىم ىڭعايسىز. الدى دا بوسامايدى. ول كىسى كۇن شىقپاي تۇرىپ، ساياجايدىڭ استىندا دەمالىپ وتىرادى دەگەندى ەسىتتىم دە تاۋەكەلگە بەل بۋدىم. مەن دە كۇن شىقپاي تۇردىم دا، مۇشتەگىن تارتىپ، دەمالىپ وتىرعان باۋكەڭە «اسسالاۋماعالەيكۇم» دەپ جەتىپ باردىم.
باۋكەڭ وتتى جانارىن جارق ەتكىزىپ، ماعان ءبىر، قولىمداعى دومبىراعا ءبىر قارادى دا سالەمىمدى الدى.
- وتىر، - دەپ بۇيىردى.
وتىرا كەتتىم.
- كۇن شىقپاي دومبىرا قۇشاقتاپ جۇرگەن قاي قازاقسىڭ؟ الدە شابىتى كەلگەن كومپوزيتورسىڭ با؟ - دەگەنى.
- جوق، باۋكە، ونداي ونەردەن ماقۇرىممىن.
- ءيا، وندا جول بولسىن؟ ءوزىڭ قايدان كەلدىڭ؟
- انگارسكىدەن.
- قايدان؟ - باۋكەڭنىڭ داۋسى قاتتى شىقتى.
- انگارسكىدەن، باۋكە. سىبىردە وسىنداي جاس قالا بار.
- بىلەم! وندا نەعىپ ءجۇرسىڭ؟
مەن جايىمدى ايتتىم. ءبىر كەزدە كومسومولدىق جولدامامەن كەلىپ، ەڭبەك ەتىپ جاتقانىمدى، وقۋ بىتىرگەن ينجەنەر ەكەنىمدى ايتتىم.
باۋكەڭنىڭ ءتۇسى جىلىدى.
- دۇرىس. اساۋ وزەندى باعىندىرعانداردىڭ ءبىىر بولدىڭ عوي. كەلىن بار ما؟
- بار، باۋكە. جەنپي- ءدىڭ ءبىر سۇلۋىن الا كەتكەنمىن.
- بالالارىڭ شە؟
- ءبىر ۇل، ءبىر قىزىمىز بار.
- دۇرىس. ءاي، - دەدى كەنەت داۋىسىن قاتايتىپ، - بالالارىڭ قازاق ءتىلىن بىلە مە؟
- بىلەدى، باۋكە. ۇيدە قازاق تىلىندە سويلەسەمىز.
- دۇرىس. مەن ورىس ءتىلىن بىلمەسىن دەپ وتىرعان جوقپىن. ول ۇلى ءتىل. ال انا ءتىلىڭدى ەستەن شىعارعانىڭ ءوز تۋعان اناڭدى ۇمىتقانىڭ.
باۋكەڭ ويلانىپ قالدى.
- كەشىرىڭىز، باۋكە، ۋاقىتىڭىزدى الدىم با؟
- رۇقسات بەرگەن ەكەنمىن، وتىر. ودان دا اڭگىمەڭدى ايت. قالاي، وندا قازاقتار كوپ پە؟
- ءبىراز ماماندار بارمىز.
- ءيا، قايدا جۇرسەڭدەر دە تۋعان جەرلەرىڭنىڭ اتىنا كىر كەلتىرمەسەڭدەر بولعانى.
- باۋكە، - دەدىم ءبىراز اڭگىمەلەسكەن سوڭ. - سوناۋ ءسىبىر جەرىنە، ونداعى كەلىنىڭىز بەن نەمەرەلەرىڭىزگە ماقتانىپ بارايىن. مىنا دومبىراعا قولتاڭبا جازىپ بەرسەڭىز.
- ءاي، قۋ بالا، بۇل نەگە كۇن شىقپاي دومبىرا قۇشاقتاپ ءجۇر دەسەم. اكەل!..
- مىنە، سول قولتاڭبا، - دەپ ساكەڭ دومبىرانى مەنىڭ الدىما توستى. دومبىرانىڭ شاناعىنا باۋكەڭ بىلاي دەپ جازىپتى:
«بۇكىل ەل بولىپ، اساۋ وزەندى باعىندىرۋ كەزىندە ءوز ۇلەسىن قوسقان سەرجانعا، كەلىنىم مەن نەمەرەلەرىمە! باقىتتى بولىڭدار! تۋعان جەرىڭنىڭ ابىرويىن ءاردايىم بيىك ۇستا!
باۋىرجان مومىش ۇلى» .
ساكەڭ اۋىلعا بارعان كەزدە باۋكەڭە سالەم ايت دەدى. ول كىسى مەنىڭ جۋالىدان، ءتىپتى باۋكەڭ تۋعان وراق - بالعا سەلوسىنان ەكەنىمدى بىلگەن سوڭ، مىندەتتى تۇردە سالەمىمدى جەتكىز دەپ تاپسىردى. مەن كەلىسىم بەردىم.. .
امانكەلدى ورمانتايەۆ
massaget.kz
