حاسەكەڭنىڭ قازاقشا ۇيرەتۋ مەتوديكاسى

استانا. قازاقپارات - «...مەن كازاكچا بيلمەيمىن...» - نەن «شاتاق» شىقتى.

وتكەن جىلى قاراشانىڭ ورتاسىندا تۇركىستاندا «قازاق دياسپوراسىنىڭ بۇگىنى مەن ەرتەڭى» جايلى حالىقارالىق سيمپوزيۋم بولىپ ەدى...

بىزدەن بارعان ءبىر عالىم قىز سيمپوزيۋمنىڭ ورتا شەنىندە بايانداما جاسايتىن بولدى.

- مەن قازاكچا بيلمەيمىن، - دەدى ول مىنبەدە تۇرىپ. - پو ەتومۋ دوكلادتى رۋسچا جاسايم...

 ونى ءدال سول ءسات ەشكىم ايىپ تا ساناعان جوق. پرەزيديۋمدا وتىرعان عالىم، جازۋشى اعالار دا، زالداعى تىڭداۋشى حالىق تا ءۇنسىز كونبىس سىڭاي تانىتقان.

وسى كەزدە ەشكىم كۇتپەگەن وقيعا بولدى. المانيالىق عالىم اعامىز حاسان ورالتاي تارس-تۇرس ورنىنان ۇشىپ تۇرىپ، پرەزيديۋمدى تاستاپ، سىرتقى ەسىككە بەتتەپ بارا جاتتى. جۇرتتىڭ ءبارىنىڭ نازارى بايانداماشىدان سوعان قاراي اۋدى. ءتىپتى «ءا» دەگەننەن ورىسشا سىلدىرلاي جونەلگەن عالىم قىز دا كىبىرتىكتەپ قالدى.

ءسويتىپ، اتاقتى عالىم اعامىز سالتاناتتى جيىندى تارك ەتىپ، سىرتقا شىعىپ كەتتى. دەرەۋ تۇسكى ءۇزىلىس جاريالاندى. وتىرعانداردىڭ ءبارى سىرتقا اتىلىپ، اعانى ۇزاققا اپارعان جوق، قورشاپ الىستى.

 -  ءوزى قازاقتىڭ جينالىسى بولسا... وندا قازاق ماسەلەسى قارالىپ جاتسا... - دەپ كۇيىندى حاسەكەڭ. ورىسشا سويلەۋدىڭ قانداي ءجونى بار ەدى، الدە ورىسشا سويلەمەسەڭدەر قازاقتىڭ ءسوزىنىڭ تۇزدىعى كەلمەي قالا ما؟

سيمپوزيۋم ءتوراعاسى قالداربەك اعاي ونى جۇباتىپ الەك.

ارينە، «جاقسىنىڭ اشۋى جىبەك ورامال كەپكەنشە». سوڭىندا الگى«بۇلىك» اكەلگەن باياندامانىڭ يەسى قارشاداي عالىم قىز جەتىپ كەلىپ، كەشىرىم سۇراپ، كەلەسىدە «كازاكچا» بايانداما جاسايتىن بولىپ ۋادەسىن بەرىپ، قابارعان قاباقتىڭ ءتۇسىن جىلىتتى-اۋ، ايتەۋىر...

ءاربىر قازاق ءوز ءتىلى ءۇشىن وسىلاي كۇرەسە بىلسە، ءتىلىمىز الدەقاشان تاعىنا وتىرار ەدى-اۋ دەگەن وي سوندا تۋدى.

 حاسان اعا ۇلتىن جان-تانىمەن سۇيەتىندىگىن جولشىباي دا كورسەتتى. تۇركىستان تەمىرجول بەكەتىنە كەلگەندە ءبىر-ەكى قازاق كەلىنشەكتەرى «ساتىپ الىڭىزدار» دەپ قانت-كامپيتتەرىن تىقپالاپ جاتىر.

 -  ەسىمىڭ كىم؟ -  دەيدى اعامىز الگى كەلىنشەكتەردىڭ بىرەۋىنە.

 -  گۋليا.

- اتىڭ ورىسشا ەكەن. كامپيتىڭدى المايمىن. سەنىڭ شە؟

 -  جۇماگۇل.

- و، مىنە، قازاقشا ەسىم. اكەل كامپيتتەرىڭدى...

 وسىنى كورىپ تۇرعان ءبىز رياسىز كۇلدىك. حاسەكەڭنىڭ قازاقشا ۇيرەتۋ مەتوديكاسى.

الگى كامپيتى وتپەي قالعان كەلىنشەك ميىندا ساڭىلاۋ بولسا ويلاناتىن شىعار ەندى. كەلەسىدە «اتىم گۇلسارا» دەپ سايراۋى كامىل عوي...

بالتاباي ءادىل، «انا ءتىلى» گازەتى، 1996 -جىل.